Chiến sự Syria vào giai đoạn quyết định, Mỹ và Nga bất ngờ “thân mật” nhau

Đã bốn tháng kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra quyết định tấn công bằng tên lửa xuống một căn cứ không quân Syria sau khi chính quyền Syria bị cáo buộc dùng vũ khí hóa học.

Vào tháng 6, quân đội Mỹ cũng bắn rơi một máy bay chiến đấu của Syria, đánh dấu lần đầu tiên Mỹ bắn rơi phi cơ quân sự của nước khác từ năm 1999 tới nay cũng như bắn hạ hai máy bay không người lái khác của Iran.

Khói bốc lên tại thành phố Raqqa (Syria) sau một cuộc không kích.

Tuy nhiên trong suốt thời gian qua, các quan chức quân đội Mỹ và Nga đã giữ liên lạc chặt chẽ với nhau ở Syria. Một số quan chức Mỹ cho biết, các cuộc đối thoại này đang giúp phan chia các khu vực do các lực lượng do Mỹ và Nga hậu thuẫn kiểm soát để tránh xảy ra giao tranh.

Quân đội hai nước còn thiết lập một đường dây nóng với nhau. Các quan chức Mỹ cho biết hai bên đã có khoảng 10 đến 12 cuộc gọi qua đường dây nóng này, qua đó giúp máy bay Mỹ và Nga có thể hoạt động biệt lập với nhau.

Đây là điều không phải dễ dàng trong lúc chiến tranh ở Syria còn phức tạp. Moscow đang hỗ trợ quân đội Syria giành lại phần lãnh thổ từ tay quân nổi dậy cùng các phần tử Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Trong khi đó, Mỹ đứng về phía một số nhóm vũ trang người Kurd và Ả Rập đang tập trung tiêu diệt IS, cũng như các lực lượng nổi dậy nhằm lật đổ chính quyền Syria.

Các tướng Mỹ cấp cao cho biết, mặc dù các cuộc trao đổi đôi lúc gặp khó khăn, song hai bên vẫn liên tục giữ liên lạc. “Thực tế là chúng tôi đã vượt quá rất nhiều vấn đề nan giải và hai bên đã tìm cách giữa vững đường ranh giới rõ ràng để quân đội Mỹ và Nga có thể hoạt động và tiếp tục nhiệm vụ của mình”, Trung tướng Jeffrey Harrigian, chỉ huy Không quân Mỹ tại Trung Đông cho biết.

Trong lúc cả hai bên đang nỗ lực để giành lại những phần lãnh thổ mà IS đang chiếm đóng, nguy cơ xảy ra va chạm ngoài ý muốn giữa máy bay Nga và Mỹ đang tăng lên. “Chúng tôi phải đàm phán với Nga, và đôi lúc cuộc gọi trở nên căng thẳng. Chúng tôi phải bảo vệ chính mình, các lực lượng đồng minh mà vẫn có thể tiêu diệt kẻ địch”, ông Harrigian nói.

Vụ việc Mỹ bắn rơi phi cơ Su-22 của Syria một lần nữa cho thấy nguy cơ xảy ra nhầm lẫn trong các hoạt động quân sự ở Syria là rất cao. Một số quan chức Mỹ giấu tên cho biết, ngoài chiếc Su-22 bị bắn rơi, hai máy bay chiến đấu khác của Nga cùng một phi cơ F-22 khác của Mỹ ở độ cao lớn hơn hai máy bay này cũng đang hoạt động trong khu vực.

Sau khi vụ việc này xảy ra, Moscow đã cảnh báo rằng họ sẽ coi các phi cơ bay từ hướng tây sông Euphrates là máy bay địch, song phi cơ Mỹ vẫn có mặt trong khu vực và Quân đội Mỹ vẫn tiếp tục liên lạc chặt chẽ với Nga.

“Nga đã tỏ ra rất chuyên nghiệp, thân thiện và hành động có kỷ luật”, Trung tướng Stephen Townsend, chỉ huy quân đội Mỹ tại Iraq cho biết.

Hiện tại, các lực lượng thân Mỹ đang tập trung cho cuộc chiến nhằm giành lại Raqqa (Syria), nơi được coi là “kinh đô” của IS. Các quan chức cho biết họ đang đàm phán với Nga để thiết lập một đường ranh giới ảo phân chia giữa các lực lượng do Mỹ và Nga hậu thuẫn, trong bối cảnh quân chính quyền Syria đang tiến quân về phía tỉnh Deir ez-Zor.

Deir ez-Zor có trữ lượng dầu mỏ rất lớn, do đó nó rất quan trọng đối với chính phủ Syria. Phần lớn tỉnh này vẫn đang bị IS kiểm soát, song quân đội Syria và các lực lượng vũ trang đồng minh đang coi việc giành lại khu vực này là ưu tiên hàng đầu.

Trong khi đó, Lực lượng Syria Dân chủ (SDF) do Mỹ hậu thuẫn cũng có kế hoạch giành lại tỉnh này. Phát ngôn viên SDF Talal Silo cho biết họ sẽ tổ chức một chiến dịch quân sự tới Deir ez-Zor “trong tương lai gần”. Dù vậy rất có thể họ sẽ phải tập trung để giải phóng hoàn toàn thành phố Raqqa trước khi tiến hành chiến dịch này.