Châu Âu chuẩn bị “cứu” Iran khỏi cấm vận kinh tế của Mỹ như thế nào?

Theo hai nguồn tin giấu tên, ba quốc gia này vừa thiết lập một định chế tài chính và nó sẽ có thể được áp dụng ngay trong ngày 28/1 này. Hiện tại các bên được cho là đang thực hiện các hoạt động đàm phán vào phút chót về những nội dung của cơ chế trước khi đưa ra tuyên bố cuối cùng.

Các nước Châu Âu vẫn tìm cách tạo điều kiện để các công ty của mình hợp tác với Iran.

Thông tin về cơ chế đặc biệt được đưa ra vào thời điểm các nước EU vẫn cam kết thực hiện nội dung trong Kế hoạch Hành động Chung 2015 (JCPOA), tức thỏa thuận hạt nhân Iran. Theo đó, các quốc gia đã ký kết vào JCPOA đã đồng ý dỡ bỏ lệnh cấm vận kinh tế đối với Iran để đổi lấy việc quốc gia này không được phát triển vũ khí hạt nhân. Vào tháng 5 năm ngoái, Mỹ đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận này.

Một bản nháp của tuyên bố nói rằng các nước EU ủng hộ đề xuất của ba nước Anh, Pháp và Đức khi nó mang lại “ảnh hưởng tích cực đối với quan hệ thương mại và kinh tế với Iran, và quan trọng nhất là đời sống người dân Iran được đảm bảo”. Tuyên bố này sẽ được đưa ra sau khi có sự đồng ý của toàn bộ 28 quốc gia EU.

Được biết, định chế này sẽ bảo vệ các công ty Châu Âu vẫn đang hợp tác với Iran khỏi các hình thức cấm vận của Mỹ, và cùng lúc đó giúp EU không còn phụ thuộc vào các hoạt động giao dịch bằng đồng USD. Trên lý thuyết, định chế này sẽ nhận được giấy phép để nhập khẩu dầu mỏ hoặc các hàng hóa như thực phẩm và thuốc men từ Iran, và bất kỳ công ty nào muốn tiếp tục hợp tác với Iran sẽ làm việc thông qua định chế này. Bằng cách này, các doanh nghiệp Châu Âu có thể tránh bị Mỹ trừng phạt.

Chính quyền Trump trước đây cho biết đang hướng đến việc thực thi một “chiến dịch gây sức ép tối đa” đối với Iran, song lúc này họ đã cung cấp giấy phép miễn trừ trừng phạt cho các nước Trung Quốc, Ấn Độ, Ý, Hy Lạp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Thổ Nhĩ Kỳ, cho phép các quốc gia này có thể mua dầu thô từ Iran với số lượng hạn chế trong 6 tháng mà không bị trừng phạt.

Vào tháng 12 năm ngoái, bà Sigal Mandelker, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính Mỹ cho biết bà không lo ngại việc Châu Âu có thể tìm cách tránh bị trừng phạt khi hợp tác với Iran.