Châu Á cần khơi dậy bản năng "thực dụng" của ông Donald Trump

Nhiều khả năng Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ tạo ra những thay đổi lớn đối với trật tự kinh tế và ngoại giao ở châu Á. Đây là lý do các nhà lãnh đạo khu vực cần khơi dậy bản năng linh động và thực dụng để vị tỷ phú Mỹ tiếp tục duy trì các cam kết an ninh và thương mại tự do.

Theo tờ Nikkei Asian Review, nhiều quốc gia châu Á tỏ ra lo lắng về vị Tổng thống của đảng Cộng hòa vốn là người ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa dân tộc. Điều này được thể hiện rõ nét ngay trong chiến dịch tranh cử khi ông Trump nhiều lần nhấn mạnh nếu thắng cử, ông sẽ giảm dần vai trò của Mỹ trong các vấn đề liên quan tới an ninh ở châu Á. 

Tại hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương thường niên (APEC) ở Manila hồi tháng 11/2015, Tổng thống Mỹ Barack Obama cùng với sự ủng hộ của Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Philippines Benigno Aquino, đã nhấn mạnh rằng Washington sẽ vẫn thực thi những cam kết đối với khu vực Đông Á bao gồm thúc đẩy thương mại tự do và bảo đảm an ninh hàng hải trên Biển Đông. 

Châu Á cần khơi dậy bản năng

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump và Tổng thống Barack Obama lần đầu gặp mặt tại Nhà Trắng hôm 10/11.

Cũng tại hội nghị APEC, phần lớn các quốc gia thành viên trong Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) đã thể hiện tinh thần mong muốn hợp tác với Mỹ và Nhật Bản nhằm đảm bảo an ninh hòa bình trong khu vực. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình lại dường như bị cô lập trong sự kiện này khi nhiều mối quan ngại được đề cập liên quan tới việc Bắc Kinh mở rộng bành trướng chủ quyền trên Biển Đông. 

Nhưng đó là chuyện của năm 2015 bởi một năm sau tình hình đã thay đổi hoàn toàn. Cụ thể, kể từ sau khi trở thành Tổng thống Philippines vào tháng 6/2016, ông Rodrigo Duterte đã thi hành đường lối ngoại giao hoàn toàn khác biệt với người tiền nhiệm Aquino khi vẫn duy trì quan hệ quân sự với Mỹ nhưng lại tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc. Ngay cả Thủ tướng Malaysia Najib Razak cũng nhanh chóng kết thân với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Điều này đồng nghĩa với việc nếu ông Trump quyết thi hành chính sách ngoại giao cô lập và giảm dần tầm ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á như đã tuyên bố trong suốt chiến dịch tranh cử thì trong tương lai, tầm ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực sẽ nhanh chóng được mở rộng. 

Vậy liệu rằng Mỹ sẽ từ bỏ lợi ích của mình và cũng không bảo vệ các thỏa thuận tự do để cho phép Trung Quốc trở thành quốc gia định hình trật tự kinh tế trong khu vực? Nếu điều này xảy ra, thương mại châu Á chắc chắn sẽ đi theo hướng quan hệ quyền lực thay vì các quy định công bằng và minh bạch. 

Tuy nhiên, học thuyết "Mỹ là đầu tiên" được ông Trump nêu ngay trong chiến dịch tranh cử đã phần nào khẳng định vị Tổng thống đắc cử sẽ thi hành chính sách bảo hộ khi chính thức nhậm chức vào tháng 1/2017. Ngay cả các tiêu chuẩn thương mại trong những thập niên tới cùng Hiệp ước đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), một thỏa thuận thương mại tự do với sự tham gia của 12 quốc gia dưới sự lãnh đạo của chính quyền Tổng thống Obama, nhiều khả năng cũng sẽ không được thông qua khi ông Trump lên nắm quyền.

Vấn để đặt ra là chủ nghĩa bảo hệ sẽ tác động xấu tới cả châu Á và Mỹ. Do đó, chính phủ các nước châu Á cần thuyết phục ông Trump duy trì cam kết thương mại tự do của Mỹ đồng thời kiên quyết yêu cầu Trung Quốc tuân thủ các quy định quốc tế và tránh "tự tung tự tác". 

Đây là lý do các nhà lãnh đạo châu Á cần tận dụng hội nghị APEC sẽ diễn ra tại Lima, Peru vào ngày mai (19/11) để bàn thảo chi tiết đường lối duy trì tăng trưởng và phát triển trong một hệ thống kinh tế mở. 

Đáng nói trong hội nghị lần này, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte dự kiến sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị. Các cuộc gặp song phương giữa ông Rodrigo Duterte và các nhà lãnh đạo Nga - Trung dự kiến diễn ra vào buổi trưa ngày 19/11 ngay trước lễ khai mạc chính thức của hội nghị APEC. Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng sẽ tham dự hội nghị APEC lần cuối trước khi mãn nhiệm.

Theo Nikkei, lâu nay, Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì ổn định an ninh tại châu Á, khu vực đang bị đe dọa từ hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông cũng như chương trình phát triển hạt nhân gây tranh cãi của Triều Tiên. Do đó, nếu Mỹ thay đổi chính sách đối ngoại, châu Á sẽ có nguy cơ đối mặt với những bất ổn khôn lường. 

Trong khi đó, ông Trump lại xuất thân từ một doanh nhân và không có kinh nghiệm chính trường. Các nhà lãnh đạo châu Á cần thuyết phục ông Trump rằng duy trì quan hệ kinh tế với châu Á sẽ đảm bảo cho tăng trưởng và ổn định kinh tế của Mỹ. Và nếu có thể, các nhà lãnh đạo châu Á nên kêu gọi ông Trump cùng tham gia một nhóm để Tổng thống đắc cử nhận ra tầm quan trọng của hoạt động thương mại tự do và từ đó tiếp tục thi hành các cam kết của Mỹ với châu Á trên mặt trận an ninh.

Nói cách khác, để Mỹ không từ bỏ vai trò của mình trong việc thúc đẩy sự ổ định và tăng trưởng của châu Á, các nhà lãnh đạo khu vực cần khơi dậy bản năng linh động và thực dụng của vị tỷ phú Mỹ Donald Trump. 

Minh Thu (lược dịch)

Khoảnh khắc lính dù Nga bắn hạ UAV 'khủng' của Ukraine

Một lính dù Nga đã tìm được cách dùng súng ngắn bắn hạ thành công một máy bay không người lái (UAV) mang chất nổ của Ukraine.

Video Nga công phá 2 hệ thống tên lửa Mỹ ở tây nam Ukraine

Bộ Quốc phòng Nga vừa công bố đoạn video quay cảnh quân đội nước này tấn công, phá hủy 2 hệ thống tên lửa đất đối không Patriot do Mỹ chế tạo ở vùng Odessa, tây nam Ukraine.

Dàn tên lửa hiện đại của Nga trở thành ‘khắc tinh’ của F-16 ở Ukraine

Dàn tiêm kích F-16 mà các nước NATO hứa chuyển cho Ukraine sẽ bị các tên lửa hiện đại của Nga săn lùng, và tiêu diệt giống như cuộc tấn công đã phá hủy 5 chiếc Su-27 gần đây.

Nga hé lộ phiên bản xuất khẩu của hệ thống phòng không tầm ngắn Komar

Hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn Komar của Nga cung cấp khả năng phòng thủ tầm ngắn cho tàu chiến nhỏ và tàu hỗ trợ có lượng giãn nước lên tới 50 tấn.

Nga lần đầu ra mắt xuồng không người lái tại triển lãm quốc phòng

Nga vừa ra mắt xuồng không người lái “Vizir”, “Orkan”, “BEK-1000” tại Triển lãm Quốc phòng Hàng hải quốc tế FLEET-2024.

Video UAV Nga phóng lưới 'tóm gọn' UAV của Ukraine

Quân đội Nga đã triển khai loại máy bay không người lái (UAV) mang tên Setkomet có khả năng phóng lưới để "bắt" các UAV của Ukraine.

FPV Nga truy đuổi, hạ gục xe tăng Mỹ viện trợ cho Ukraine trong đêm

Một binh sĩ điều khiển máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) của Nga kể lại vụ truy đuổi, tấn công phá hủy xe tăng Abrams do Mỹ viện trợ cho Ukraine vào ban đêm.

Nữ hành khách người Việt khỏa thân ở sân bay Philippines vì bị phạt quá hạn visa

Một nữ hành khách người Việt đã bất ngờ khỏa thân tại sân bay Ninoy Aquino (Philippines) sau khi được yêu cầu trả thêm phí quá hạn visa.

Video lữ đoàn biệt kích Ukraine vô hiệu hóa xe tăng ‘mai rùa’ Nga bằng UAV

Chỉ với những chiếc UAV cảm tử, Lữ đoàn biệt kích biệt lập số 71 Ukraine đã khiến xe tăng ‘mai rùa’ của Nga hư hại nặng.

Video Ukraine phóng tên lửa nước ngoài, phá hủy S-400 của Nga ở Donetsk

Quân đội Ukraine đã phóng tên lửa đạn đạo ATACMS, phá hủy hệ thống phòng không S-400 Triumf của Nga ở khu vực Donetsk.

Đang cập nhật dữ liệu !