Chào mừng tới thế giới của Donald Trump

Theo chuyên gia trả lời phỏng vấn Reuters nhận định, Tổng thống đời thứ 45 của Hoa Kỳ là một điều gì đó khác biệt trong thế kỷ này là chưa hoàn toàn chính xác. Ông Trump là Tổng thống đầu tiên kể từ thời Dwight D. Eisenhower chưa từng trúng cử vào vị trí nào trong các cơ quan công quyền, tuy nhiên sự nghiệp quân sự của Eisenhower lại rất khác so với chặng đường bất động sản và truyền hình thực tế của ông Trump.

Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ thừa hưởng một đất nước chia rẽ hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử cận đại, có thể là từ thời nội chiến Mỹ. Ông cũng lên nắm quyền đúng vào thời điểm các căng thẳng địa chính trị toàn cầu ngày càng gia tăng nhanh chóng.

Tổng thống đắc cử của Hoa Kỳ phải đối mặt với một thời kỳ chia rẽ sâu sắc. Nguồn: Reuters

Trong quá trình tranh cử Tổng thống của mình, bà Hillary Clinton phần lớn hướng chiến dịch của mình nhằm vào các vấn đề trên. Bà cho rằng, tại thời điểm có quá nhiều rủi ro này, người Mỹ cần một chuyên gia, một người hiểu được những phức tạp trong cách vận hành của ngành ngoại giao Washington và quốc tế. Thế nhưng nhóm đại cử tri của Mỹ lại nghĩ khác và giờ đây gánh nặng này được đặt trên vai ông Trump.

Tổng thống mới đắc cử sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Các đầu mối cho đến nay vẫn còn rất hỗn loạn. Rõ ràng, ông Trump là một người đàn ông khá tự tin với những năng lực của riêng mình và ông chắc chắn muốn thử qua cảm giác làm tổng thống. Tuy nhiên, để thực hiện được nhiệm vụ này có lẽ yêu cầu phải có sự thay đổi phong cách nhanh chóng.

Liệu ông Trump có tiếp tục viết những gì mình nghĩ trên Twitter hay giữ nguyên cách nói chuyện thẳng thắn với các lãnh đạo quốc tế khác? Điều này là hoàn toàn có thể nhưng có lẽ ông sẽ chọn một cách tiếp cận thông thường hơn.

Thực tế, các lãnh đạo thế giới đều muốn đàm phán, và rất nhiều người sẽ bắt đầu thực hiện điều đó trong một vài tuần tới. Hầu hết họ đều giữ khoảng cách càng xa càng tốt trong suốt chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ. Một số người sẽ vẫn nhìn nhận ông Trump là “chất độc” chính trị. Nhưng giờ đây họ không còn lựa chọn nào khác là phải hòa hợp và trên hành lang sức mạnh này phần lớn lãnh đạo thế giới sẽ điên cuồng cố gắng “sống chung với lũ”.

Thậm chí cả Tổng thống Nga Vladimir Putin có lẽ cũng không biết rồi mọi chuyện sẽ đi đến đâu, Nếu điều các quan chức Hoa Kỳ nói là đáng tin thì có thể lực lượng tình báo Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử và giúp ông Trump, hay nói chính xác hơn là chặn bà Clinton. Nhưng điều đó không có nghĩa là ông Putin biết trước được các mối quan hệ quốc tế dưới thời nhà lãnh đạo khó đoán này sẽ đi đến đâu.

Với “tình anh em bằng hữu” mà ông Trump thường nhắc tới trước đây với Tổng thống Putin, có lẽ quan hệ Washington – Moscow thời Tổng thống Trump sẽ được hồi sinh. Thế nhưng với một người có tiếng dễ “gây thù chuốc oán” với bạn bè và đối tác như tỷ phú Trump thì mọi việc có thể đi theo bất kỳ chiều hướng nào.

Các đồng minh của Mỹ đã công khai lo lắng từ trước, đặc biệt là ở châu Âu và châu Á nơi ông  Trump từng cáo buộc các cường quốc khu vực dựa dẫm quá nhiều vào sức mạnh quốc phòng của Hoa Kỳ. Tuy nhiên có thể ông Trump sẽ chưa cắt các thỏa thuận với cả Moscow và Bắc Kinh liên quan đến tham vọng trong khu vực của hai nước.

Nhưng ông cũng muốn tỏ vẻ cứng rắn. Donald Trump thể hiện niềm kiêu hãnh của bản thân theo một cách khó đoán định tại thời điểm khi nguy cơ một cuộc chiến tranh hạt nhân giữa các siêu cường thù địch đang gia tăng.

Theo truyền thống, sự cởi mở về thương mại là một trong những “van” an toàn giúp các quốc gia lớn khỏi dính vào xung đột. Tuy nhiên, Tổng thống đời thứ 45 của Mỹ không có nhiều lựa chọn ngoại trừ việc thực hiện cam kết giảm thiểu hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu mà ông cho rằng Bắc Kinh đã cố tình điều chỉnh tiền tệ. Điều này sẽ khó có thể làm cho mọi việc trở nên tốt đẹp hơn.

Nhiều người dân Mỹ vẫn chưa thể tin được ông Trump đã trở thành Tổng thống. Nguồn: Reuters

Hoa Kỳ đã dấn sâu vào nhiều cuộc xung đột ở Trung Đông và còn quá sớm để biết được ông Trump sẽ giải quyết chúng như thế nào. Ông từng bày tỏ sự lựa chọn hành động quân sự quyết liệt hơn chống lại tổ chức khủng bố IS nhưng không theo chiều hướng mang tính xây dựng, đồng thời tuyên bố sử dụng cực hình và hành quyết tù nhân chỉ khiến quân đội mất đi nhuệ khí. Các vấn đề này sẽ sớm được đặt trên bàn của ông Trump vào một ngày nào đó và ông sẽ cần phải quyết định cách giải quyết chúng nhanh nhất có thể.

Đứng đầu danh sách này sẽ là Syria. Ông Trump có thể sẽ giúp Nga và Tổng thống Syria Bashar al-Assad tự do hành động, ít nhất là tại thời điểm này. Về lâu dài, Tổng thống đắc cử dường như sẽ không để Hoa Kỳ bế tắc trong khu vực này giống như những người tiền nhiệm.

Nếu bà Clinton bước chân vào Nhà Trắng, một trong những thách thức của bà sẽ là phải cân nhắc “cắt gọt” hàng trăm thậm chí là hàng nghìn cố vấn tiềm năng muốn có mặt trong bộ máy chính quyền của bà. Còn với ông Trump, ông sẽ phải đối mặt với thách thức đối ngược, mặc dù giờ đây ông đã nắm trong tay công việc đáng mơ ước nhưng có lẽ ông sẽ phải chật vật để tìm được các nhân vật đảng Cộng hòa sẵn sàng đáp lại tiếng gọi của mình.

Tuy nhiên, để làm việc với họ, ông Trump cần phải thay đổi phong cách. Tỷ phú Trump vốn được biết đến là người khá độc lập, với chỉ một nhóm nhỏ các cố vấn và những người thân cận. Điều đó không có nghĩa là ông không thể điều hành được Nhà Trắng nhưng lại có nghĩa rằng rất nhiều vấn đề có thể sẽ bị bỏ qua.

Điều không may là từ trước đến nay, một nửa dân số Mỹ và phần còn lại của thế giới đều nhìn nhận điều ông Trump làm tốt nhất là yêu bản thân mình và điều tồi tệ nhất là tính cách cực kỳ nguy hiểm. Việc cam kết hành động như một tổng thống “của mọi người dân Mỹ” trong bài phát biểu tuyên bố chiến thắng đêm qua của ông Trump có thể là sự khởi đầu giúp rút ngắn khoảng cách này, song vẫn còn rất nhiều việc cần phải làm ở phía trước.

Những người đã bỏ phiếu cho ông Trump hy vọng rằng ông có thể giải quyết nhiều vấn đề khó khăn mà cộng đồng phải đối mặt. Các cử tri da trắng tầng lớp lao động không thích cách nước Mỹ đã thay đổi, đặc biệt là sự chuyển đổi trong các nhóm thiểu số. Tuy nhiên, việc thừa nhận và giải quyết mối lo ngại của họ mà không gây chia rẽ đất nước là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn, nhất là khi chiến dịch của ông Trump từng đưa ra nhiều tuyên bố khiến sự chia rẽ này thêm sâu sắc.

Tân Tổng thống Hoa Kỳ sẽ phải giải quyết tất cả các vấn đề trên từ ngày đầu tiên bước vào Nhà Trắng. Sẽ có lợi cho tất cả mọi người nếu ông Trump làm tốt. Chiến thắng của vị Tổng thống tỷ phú này đã nói lên tất cả, không có gì là không thể nghĩ tới trong thời đại thiếu ổn định này.