Chân dung vị tướng khiến ông Trump "phá luật" chọn Bộ trưởng Quốc phòng

CNN trích lời ông Trump phát biểu trước đám đông người ủng hộ: “Chúng ta sẽ bổ nhiệm “Chó điên” Mattis làm Bộ trưởng Quốc phòng. Nhưng chúng ta sẽ không thông báo cho đến thứ Hai tới vì vậy đừng nói với mọi người nhé. Họ nói rằng ông ấy rất giống với vị tướng tài ba George Patton và đã đến lúc rồi”.

Ông Mattis, 66 tuổi, đã gia nhập nhóm an ninh quốc gia của ông Trump, gồm có Thượng tướng Michael Flynn là cố vấn an ninh quốc gia và Mike Pompeo làm Giám đốc CIA.

Vị tướng bốn sao, còn được biết đến với biệt danh “Chó điên”, được khen ngợi nhờ sự lãnh đạo lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ trong cuộc chiến Falluja ở Iraq năm 2004, một trong những trận đánh đẫm máu nhất của cả cuộc chiến. Tuy nhiên, ông vướng phải lùm xùm năm 2005 khi ông nói rằng “bắn ai đó cũng thú vị” trong khi phát biểu trước các binh lính tại San Diego.

Ông Trump rất tin tưởng tướng Mattis. Nguồn: CBS

Việc bổ nhiệm ông Mattis có thể khiến cả ông Flynn và Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ và do Tổng thống Obama bổ nhiệm tức giận.

Tuy nhiên, ông Trump có vẻ rất tin tưởng tướng Mattis. Sau cuộc gặp gỡ với Tổng thống đắc cử tại câu lạc bộ golf New Jersey hồi tháng trước, ông Trump cho biết ông Mattis đã khiến ông có cái nhìn khác về hình thức tra tấn trấn nước, mà ông từng cam kết sẽ đưa trở lại các nhà tù Mỹ.

“Tướng Mattis rất mạnh mẽ, là một người được đánh giá cao. Tôi đã gặp và nói chuyện với ông khá lâu và hỏi: “Ông nghĩ gì về trấn nước?”. Và tôi đã rất ngạc nhiên khi ông trả lời rằng “tôi chưa bao giờ thấy nó hiệu quả”, ông Trump cho New York Times biết.

Tổng thống đắc cử cũng cho biết thêm: “Tôi không nói rằng tôi sẽ thay đổi ý định của mình nhưng phải nói rằng, tôi thực sự ấn tượng bởi câu trả lời của ông Mattis”.

Tuy nhiên, ông Mattis cần phải được sự phê chuẩn của Quốc hội bởi theo quy định luật pháp từ nhiều thập kỷ nay, các quân nhân phải có khoảng thời gian ra quân nhất định mới được bổ nhiệm vào các vị trí trong các cơ quan chính quyền dân sự.

Nghị sĩ đảng Cộng hòa Adam Schiff, thành viên Ủy ban Tình báo Hạ Viện, cho CNN biết, quy định có thể là trở ngại đối với quá trình nhận chức của ông Mattis thay vì là vật cản ông khỏi vị trí đó.

“Đây chắc chắn là một vấn đề, song tôi không cho rằng nó sẽ khiến ông Mattis không thể làm Bộ trưởng Quốc phòng bởi ông ấy là người được việc và có thể vượt qua mọi trở ngại. Danh tiếng của ông ấy khá mạnh”, Schiff nói.

Tướng Mattis từng có 44 năm phục vụ trong quân đội. Là một chỉ huy chiến trường theo phân công, ông đã dẫn đầu lực lượng tiến vào phía Nam Afghanistan năm 2001 và một sư đoàn thủy quân lục chiến trong cuộc chiến tại Iraq năm 2003. Sau đó, ông được đề cử vào Ban chỉ huy trung tâm Hoa Kỳ năm 2010, vị trí mà ông được chịu trách nhiệm với toàn bộ lực lượng Mỹ ở Trung Đông.

Ông Mattis cũng là người chỉ trích thỏa thuận hạt nhân Iran. Ngoài ra, ông còn làm chỉ huy của nhóm chỉ huy chiến lược chính của NATO ở Norfolik, Virginia. Tướng Mattis bắt đầu mâu thuẫn với chính quyền của ông Obama khi từ năm 2010 đến 2013 trong quá trình chuẩn bị cho thỏa thuận hạt nhân với Iran.

Ông kịch liệt phản đối thỏa thuận này và từng trả lời tại Diễn đàn an ninh Aspen năm 2013 khi được hỏi về mối lo ngại hàng đầu rằng: “Đó chính là Iran, Iran, Iran”.

Tại sao lại gọi là “Chó điên”?

Theo Telegraph, mọi người đặt cho James Mattis biệt danh “Chó điên” vì chuỗi thành tích trận mạc đáng nể cùng tinh thần chiến đấu hiếm có của ông. Gia nhập lực lượng thủy quân lục chiến từ năm 19 tuổi, ông Mattis đã tham gia cuộc chiến tranh vùng Vịnh cũng như tham chiến ở cả Afghanistan và Iraq.

Tướng thủy quân lục chiến về hưu Mattis nổi tiếng trong binh lính Mỹ. Nguồn: Twitter

Năm 2003, khi Mỹ phát động cuộc chiến tranh Iraq, ông Mattis được thăng hàm Thiếu tướng. Một năm sau, ông đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến đầy cam go ở thành phố Fallujah, Iraq.

Tháng 5/2004, tướng Mattis ra lệnh tấn công”"nơi trú ẩn an toàn khả khi của các tay súng nước ngoài” ở Mukareeb, một ngôi làng nhỏ ở Iraq. Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng lại là địa điểm tổ chức đám cưới. Những đợt dội bom liên tiếp đã cướp đi sinh mạng 42 đàn ông, phụ nữ và trẻ nhỏ tham dự buổi lễ.

Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn cho rằng cuộc tấn công kể trên hoàn toàn hợp pháp. Tướng Mattis khẳng định ông chỉ có 30 giây để đưa ra quyết định hành động hay không.

Ông Mattis là đồng tác giả một tài liệu hướng dẫn về chống nổi dậy nhằm hạn chế tình trạng bạo lực phe phái tại Iraq trước khi quân đội Mỹ rút quân khỏi nước này hồi tháng 12/2011. Ông nổi tiếng là một lãnh đạo luôn sẵn sàng xông pha vào tận chiến hào với các binh sĩ.

Mặt khác, Mattis cũng được nhiều người biết đến với những phát ngôn hùng hồn, trong đó phải kể đến các câu khẩu hiệu như “Thất bại không có trong từ điển của thủy quân lục chiến” hay “Hãy lịch sự, chuyên nghiệp, nhưng cần chuẩn bị tinh thần tiêu diệt bất cứ ai bạn gặp”.

Tướng Mattis là một người độc thân, “mọt sách” và từng là sinh viên khoa lịch sử quân sự. Ông còn có một biệt danh khác là “thầy tu chiến binh”.