Chân dung tân Thái tử trẻ đầy quyền lực của Ả Rập Xê Út

Reuters trích thông báo từ hãng tin nhà nước Ả Rập SPA cho biết Thái tử Mohammed bin Nayef đã bị phế truất và Phó Thái tử Mohammed bin Salman, 31 tuổi, cũng là con trai của Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saul sẽ thay thế vị trí này. Thái tử mới Mohammed bin Salman sẽ nhậm chức Phó Thủ tướng và vẫn giữ nguyên vị trí Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cùng một số chức vụ cao cấp khác trong nội các của Ả Rập Xê Út.

Thái tử Mohammed bin Nayef vừa bị phế truất. Nguồn: Reuters

Mặc dù việc thăng chức cho hoàng tử Mohammed bin Salman được nhiều quan chức mong đợi, song quyết định này vẫn gây bất ngờ với cộng đồng quốc tế trong khoảng thời gian Ả Rập Xê Út đang leo thang căng thẳng với Qatar và Iran cũng như bị cuốn vào cuộc chiến tranh trên không ở Yemen.

Thông báo cũng cho biết, Thái tử vừa bị phế truất Mohammed bin Nayef, được biết đến như “vị tư lệnh” đứng đầu cuộc chiến chống tổ chức khủng bố Al Qaeda trong giai đoạn 2003-2006, sẽ buộc phải từ bỏ mọi vị trí.

Trên cương vị Phó Thái tử, Mohammed bin Salman đã chịu trách nhiệm giám sát cuộc chiến của Ả Rập Xê Út ở Yemen, ban hành một chính sách năng lượng mới với sự liên kết toàn cầu và các kế hoạch mũi nhọn để Riyadh có thể xây dựng một tương lai kinh tế hậu dầu mỏ.

Kênh truyền hình Al Arabiya cho hay việc lập Thái tử đã được Hội đồng Tận trung của vương quốc phê chuẩn và Quốc vương đã kêu gọi lòng trung thành của dân chúng đối với Thái tử mới, Mohammed bin Salman trong buỗi lễ tại Mecca tối 20/6.

Chân dung Thái tử mới của Ả Rập Xê Út. Nguồn: Bloomberg

Hoàng tử Mohammed bin Salman năm nay 31 tuổi. Nguồn: Reuters

Mohammed bin Salman được giới trẻ Ả Rập rất kỳ vọng. Nguồn: Reuters

Tuyên bố gây ngạc nhiên này được đưa ra sau 2,5 năm diễn ra nhiều thay đổi lớn ở Ả Rập Xê Út, bắt đầu bằng cuộc chiến trên không đầy bất ngờ năm 2015 ở Yemen hay cắt bỏ những hỗ trợ không cần thiết đối với công ty dầu mỏ Aramco năm 2016.

Năm ngoái Mohammed bin Salman, hay “MBS”, tuyên bố thêm nhiều cải cách lớn nhằm chấm dứt sự phụ thuộc của Ả Rập Xê Út vào dầu mỏ, một phần trong chiến dịch đối đầu với những thách thức đã “ăn sâu bám rễ” mà quốc gia này chưa thể giải quyết trước đây.

Cho đến khi ông Salman bin Abdulaziz Al Saud trở thành Quốc vương thứ 7 của Ả Rập Xê Út vào tháng 1/2015, rất ít người từng nghe đến Hoàng tử Mohammed. Tuy nhiên, Hoàng tử Mohammed đã từng bước xây dựng danh tiếng của mình thông qua các cuộc phỏng vấn với giới truyền thông phương Tây.

Không chỉ vậy, tân Thái tử còn nắm giữ rất nhiều vị trí chủ chốt của quốc gia. Ông là Bộ trưởng Quốc phòng, một vị trí cho phép ông chỉ huy một trong những ngân sách quốc phòng lớn nhất thế giới cũng như cho ông cơ hội tham gia “cuộc phiêu lưu” quân sự ở Yemen.

Mohammed bin Salman còn đứng đầu Hội đồng Các vấn đề phát triển và kinh tế (CEDA), một nhóm các Bộ trưởng họp mặt hàng tuần và xem xét tất cả các điều khoản trong chính sách liên quan đến những vấn đề kinh tế hoặc xã hội như giáo dục, y tế và nhà đất.

Hoàng tử Mohammed còn làm Chủ tịch của Hội đồng tối cao Aramco, ông là thành viên đầu tiên của hoàng thất trực tiếp quản lý công ty dầu khí nhà nước này. Tuy nhiên, có lẽ vị trí quan trọng nhất của Hoàng tử Mohammed là ông được xem là “người giữ cổng” cho cha của mình, Quốc vương Salman, người có quyền hành cao nhất, quyết định tất cả mọi hoạt động của Ả Rập Xê Út.

Bên ngoài Ả Rập Xê Út, sự thay đổi nhanh chóng và đột ngột đối với các chính sách lâu đời trong những vấn đề ở khu vực, năng lượng và kinh tế cho thấy một tương lai khó định đoán của Riyadh. Song ở bên trong, việc lên ngôi Thái tử của Mohammed bin Salman đã dấy lên sự ngưỡng mộ giữa những người trẻ tuổi Ả Rập, những người coi rằng tiếng nói của ông chính là bằng chứng cho thấy thế hệ trẻ đang chiếm một vai trò trung tâm ở đất nước vốn có truyền thống trọng dụng các vị trưởng bối này.