Chân dung 3 nhà khoa học nhận Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020

Đây là những nhà khoa học xuất sắc trong lĩnh vực Y dược, Toán học, và Vật lý. Giải thưởng dành cho nhà khoa học là tác giả của công trình khoa học xuất sắc gồm:

PGS, TS. Vương Thị Ngọc Lan, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh (Ngành Khoa học Y Dược) - Là tác giả của công trình: Lan N. Vuong, Vinh Q. Dang, Tuong M. Ho, Bao G. Huynh, Duc T. Ha, Toan D. Pham, Linh K. Nguyen, Robert J. Norman and Ben W. Mol, 2018. IVF transfer of Fresh or Frozen embryos in women without Polycystic Ovaries. The New England Journal of Medicine, 378(2): 137-147.

PGS, TS. Vương Thị Ngọc Lan, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, nhà khoa học nhận Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020

PGS,TS. Phạm Tiến Sơn, Trường Đại học Đà Lạt (Ngành Toán học) - Là tác giả của công trình: Gue Myung Lee and Tien Son Pham, 2017. Generic properties for semialgebraic programs. SIAM Journal on Optimization, Vol. 27, No. 3, 2061-2084.

Chân dung 3 nhà khoa học nhận Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020. Từ trái qua phải PGS, TS. Phạm Tiến Sơn,  PGS, TS. Vương Thị Ngọc Lan, TS. Nguyễn Trương Thanh Hiếu (Ảnh: Qũy Phát triển KH&CN QG)

Giải thưởng dành cho nhà khoa học trẻ là tác giả của công trình khoa học xuất sắc được trao cho TS. Nguyễn Trương Thanh Hiếu, Trường Đại học Tôn Đức Thắng (Ngành Vật lý) - Là tác giả của công trình: Nguyen Truong Thanh Hieu, 2016. Low-energy electron inelastic mean free path in materials. Applied Physics Letters, Vol. 108, 172901.

Trước đó, ngày 29/4/2020, Hội đồng Giải thưởng đã họp xem xét, đánh giá, lựa chọn các nhà khoa học được các Hội đồng khoa học chuyên ngành trong lĩnh vực Khoa học tự nhiên và kỹ thuật của Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) đề xuất (Danh sách 08 đề cử cho Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020 tại đây). 

Các đề cử Giải thưởng năm nay ghi nhận sự đa dạng của các đơn vị nghiên cứu đến từ các khu vực miền Bắc (Hà Nội), miền Trung (Đà Nẵng), miền Nam (Thành phố Hồ Chí Minh) và khu vực Tây Nguyên (Đà Lạt). 

Điều này cho thấy phát triển đồng đều của khoa học Việt Nam tại các vùng miền trên cả nước, ngoài 2 trung tâm khoa học lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. 

Các công trình đều là kết quả nghiên cứu khoa học nổi bật trong các chuyên ngành, được thực hiện tại Việt Nam, công bố trên các tạp chí quốc tế xuất sắc, tiếp cận các hướng nghiên cứu mới trên thế giới.

Kết thúc phiên họp, Hội đồng đã chọn ba (03) nhà khoa học nêu trên, đề nghị Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020.

Lễ trao Giải thưởng dự kiến sẽ được tổ chức vào dịp kỷ niệm ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 tại Hà Nội.

Năm 2019, tập đoàn PHENIKAA đã ký Hợp đồng tài trợ cho Giải thưởng Tạ Quang Bửu. Theo đó, PHENIKAA sẽ tài trợ kinh phí trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu trong ba năm liên tiếp (2019 – 2021) đối với kinh phí trao thưởng các Giải thưởng chính và Giải thưởng trẻ.

Giải thưởng Tạ Quang Bửu của Bộ Khoa học và Công nghệ được tổ chức hằng năm nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật.

Giải thưởng được trao cho tác giả của các công trình khoa học xuất sắc được thực hiện tại Việt Nam và công bố trên tạp chí khoa học quốc tế uy tín. Giải thưởng góp phần thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản nói riêng và khoa học công nghệ Việt Nam nói chung tiếp cận trình độ quốc tế, tạo tiền đề cho khoa học và công nghệ của đất nước hội nhập và phát triển.

Quy chế Giải thưởng được ban hành theo Thông tư số 01/2015/TT-BKHCN ngày 12/01/2015 của Bộ Khoa học và Công nghệ. Theo đó, Giải thưởng được xét tặng cho các nhà khoa học thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật, bao gồm Khoa học tự nhiên (Toán học, Khoa học máy tính và thông tin; Vật lý, Hóa học, Khoa học trái đất và môi trường, Sinh học, Khoa học tự nhiên khác), Khoa học kỹ thuật và công nghệ, Khoa học y dược và Khoa học nông nghiệp. Cơ cấu Giải thưởng bao gồm không quá ba Giải thưởng chính và một Giải thưởng cho nhà khoa học trẻ (dưới 35 tuổi) là tác giả của công trình khoa học xuất sắc.

Hằng năm, các nhà khoa học với các công trình khoa học xuất sắc được tổ chức, cá nhân đề cử, hoặc tự đăng ký ứng cử, xét tặng Giải thưởng. Các hồ sơ được đánh giá thông qua Hội đồng khoa học chuyên ngành của Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia và Hội đồng Giải thưởng (bao gồm Chủ tịch các Hội đồng khoa học chuyên ngành và các nhà khoa học có uy tín quốc tế như: GS.TS. Pierre Darriulat, GS.TS. Ngô Bảo Châu, GS.TS. Trịnh Xuân Thuận, GS.TS. Vũ Hà Văn, PGS.TS. Đoàn An Hải, GS.TS. Nguyễn Thục Quyên, GS.TS. Đàm Thanh Sơn). Hội đồng Giải thưởng xem xét, đề xuất công trình đoạt Giải thưởng trên cơ sở đánh giá của các Hội đồng khoa học chuyên ngành và chuyên gia phản biện quốc tế.

Tính đến hết năm 2019, qua sáu (06) đợt xét thưởng, Giải thưởng Tạ Quang Bửu đã được trao cho 17 nhà khoa học ở các trường đại học và viện nghiên cứu, thuộc đầy đủ các ngành, lĩnh vực trong lĩnh vực KHTN&KT (Toán học, Khoa học thông tin và máy tính, Vật lý, Hóa học, Khoa học trái đất và môi trường, Khoa học nông nghiệp, Khoa học y dược, Cơ học kỹ thuật), với 14 Giải thưởng chính và 03 Giải thưởng trẻ.

Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia đã thông báo tiếp nhận hồ sơ đề cử Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020 và nhận được 48 hồ sơ đề cử/ứng cử cho Giải thưởng. Quỹ đã rà soát điều kiện hành chính, tổ chức để các HĐKH ngành đánh giá hồ sơ. Các HĐKH đã đề cử 08 (tám) hồ sơ (bao gồm năm (05) Giải thưởng chính và ba (03) Giải thưởng trẻ) để tiếp tục đánh giá, xét chọn tại Hội đồng Giải thưởng.

Trước khi Hội đồng khoa học họp đánh giá hồ sơ vào tháng 4/2020, danh sách đề cử Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020 gồm 05 giải thưởng chính và 03 giải thưởng trẻ:

PGS.TS Phạm Tiến Sơn – Trường Đại học Đà Lạt, chuyên ngành Toán học. Công trình: Gue Myung Lee and Tien Son Pham, 2017. Generic properties for semialgebraic programs. SIAM Journal on Optimization,  Vol. 27, No. 3, 2061–2084.

PGS.TS Nguyễn Quang Hưng – Trường Đại học Duy Tân, chuyên ngành Vật lý. Công trình: N. Quang Hung, N. Dinh Dang, and L. T. Quynh Huong, 2017. Simultaneous microscopic description of nuclear level density and radiative strength function. Physical Review Letters, 118(2): 022502.

TS. Trần Mạnh Trí - Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội, chuyên ngành Hóa học. Công trình: Tri Manh Tran, Hanh Thi Le, Tu Binh Minh, Kurunthachalam Kannan, 2017. Occurrence of phthalate diesters in indoor air from several Northern cities in Vietnam, and its implication for human exposure. Science of the Total Environment, Vol. 601-602, 1695-1701.

PGS.TS Vương Thị Ngọc Lan – Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, chuyên ngành Khoa học Y dược. Công trình: Lan N. Vuong, Vinh Q. Dang, Tuong M. Ho, Bao G. Huynh, Duc T. Ha, Toan D. Pham, Linh K. Nguyen, Robert J. Norman and Ben W. Mol, 2018. IVF transfer of Fresh or Frozen embryos in women without Polycystic Ovaries. The New England Journal of Medicine, 378(2): 137-147.

TS. Nguyễn Thạch Tùng - Trường Đại học Dược Hà Nội, chuyên ngành Khoa học Y Dược. Công trình: Nguyen Thach Tung, Cao Son Tran, Hoang Anh Nguyen, Thuy Duong Nguyen, Sang Cheol Chi, Duc Vinh Pham, Quang Dong Bui, Xuan Hoang Ho, 2019. Formulation and biopharmaceutical evaluation of supersaturatable self-nanoemulsifying drug delivery systems containing silymarin. International Journal of Pharmaceutics, Vol. 555, 30, 63-76.

TS. Võ Hoàng Hưng - Trường Đại học Sài Gòn, chuyên ngành Toán học. Công trình: Vo, Hoang-Hung; Kim, Seonghak, 2018. Convex integration for scalar conservation laws in one space dimension. SIAM Journal on Mathematical Analysis, Vol. 50 (3), 3122–3146.

TS. Nguyễn Trương Thanh Hiếu – Trường  Đại học Tôn Đức Thắng, chuyên ngành Vật lý. Công trình: Nguyen Truong Thanh Hieu, 2016. Low-energy electron inelastic mean free path in materials. Applied Physics Letters, Vol. 108, 172901.

TS. Hoàng Thanh Tùng - Viện Nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, chuyên ngành Khoa học nông nghiệp. Công trình: Hoang Thanh Tung, Nguyen  Ba Nam, Nguyen Phuc Huy, Vu Quoc Luan, Vu Thi Hien,  Truong Thi Bich Phuong, Dung Tien Le, Nguyen Hoang Loc, Duong Tan Nhut, 2018. A system for large scale production of chrysanthemum using microponics with the supplement of silver nanoparticles under light-emitting diodes. Scientia Horticulturae, Vol. 232, 153-161.

 Hoàng Anh