Cấy ốc tai điện tử: Cơ hội mới cho trẻ khiếm thính

Nghe kém là hiện tượng giảm một phần hoặc toàn bộ khả năng cảm nhận về âm thanh. Nếu không được can thiệp sớm, trẻ có thể bị điếc, câm suốt đời.

Bé khiếm thính đã được cấy ốc tai điện tử ở Bệnh viện Nhi trung ương.
Cảnh giác khi con không phản ứng

Tại Bệnh viện Nhi trung ương, mỗi ngày có hàng chục trẻ nghe kém đến khám. Nhiều bé bố mẹ không hề hay biết con bị kém nghe. Chị Hoa quê ở Cam Đường, Lào Cai đưa con xuống bệnh viện Nhi khám trong tình trạng không hề biết cháu bé đã bị điếc bẩm sinh.

Chị Hoa kể khi sinh cháu ra bé hoàn toàn khỏe mạnh. Chị cũng không nghĩ con mình bị điếc sâu. Khi cháu bé 3 tháng tuổi, cháu vẫn phản ứng nhìn theo mẹ nhưng đến 8 tháng tuổi cháu không có phản ứng với âm thanh. Lúc này, chị đưa con đi kiểm tra thính lực mới biết cháu bị bệnh điếc sâu. Anh chị không có tiền để mua máy trợ thính cho con nên chỉ còn biết trông chờ cơ hội. Đến năm cháu 3 tuổi, chị mới có tiền phẫu thuật cấy ốc điện tử.

Theo TS Nguyễn Tuyết Xương – Trưởng khoa Tai mũi họng Bệnh viện Nhi trung ương, ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, có khoảng 5% dân số, tương đương với 360 triệu người trên thế giới bị nghe kém, trong đó có 32 triệu trẻ em bị vấn đề này. Phần lớn số người này sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.

Ảnh hưởng của nghe kém phụ thuộc rất lớn vào lứa tuổi mắc bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ bị nghe kém sẽ không giao tiếp được, không học được từ những âm thanh xung quanh, kết quả là trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, trí tuệ và gặp khó khăn trong cuộc sống.

Trầm trọng hơn, trẻ sẽ trở thành tàn tật vĩnh viễn. Do đó, việc phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ mang lại cho trẻ cơ hội lớn trong việc phục hồi khả năng nghe, phát triển các kỹ năng ngôn ngữ, giúp trẻ học tập, hòa nhập cộng đồng và giảm gánh nặng cho bản thân trẻ, gia đình và xã hội.

Cùng với sự phát triển của khoa học, kỹ thuật, các thiết bị hỗ trợ khám và điều trị nghe kém không ngừng phát triển, sàng lọc nghe kém và triển khai các chương trình can thiệp đã được nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm và đã trở thành chương trình y tế quốc gia ở nhiều nước, đặc biệt ở những nước phát triển.

Cơ hội mới cho trẻ khiếm thính

Theo bác sĩ Xương, hiện nay, biện pháp can thiệp đối với những trẻ khiếm thính đang được bệnh viện Nhi trung ương thực hiện là cấy ốc tai điện tử. Ốc tai điện tử là một bộ phận trợ thính, thay thế các tế bào lông trong bị tổn thương của tai. Nó kích thích các sợi thần kinh thính giác, cho phép người bệnh tiếp nhận được âm thanh. Cấy điện cực ốc tai là kỹ thuật khó, thường được chỉ định điều trị đối với trẻ nghe kém do nguyên nhân tại ốc tai khi các biện pháp điều trị khiếm thính khác không đạt hiệu quả.

Đặc biệt, cấy điện cực ốc tai có hiệu quả tích cực đối với trẻ em trên 12 tháng bị khiếm thính ở mức độ nặng và đã được đeo máy trợ thính tối thiểu 3 tháng trước phẫu thuật nhưng chưa đem lại kết quả như mong muốn. Sau khi thực hiện cấy ốc tai điện tử thành công, trẻ sẽ tiếp tục được tập luyện nghe, nói…

Bác sĩ Xương nhấn mạnh cấy điện cực ốc tai là một kỹ thuật phức tạp, mức độ thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: kết quả phẫu thuật, chăm sóc hậu phẫu bao gồm cả quá trình theo dõi sau phẫu thuật và quá trình dạy nói cho bệnh nhi. Song phương pháp này đã mang lại cơ hội tái hòa nhập cộng đồng cao cho những trẻ em không may bị khiếm thính.

Ở Việt Nam, theo ước tính của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, tính đến năm 2003, cả nước có khoảng 662.000 trẻ từ 0 – 18 tuổi bị khuyết tật. Trong đó, rối loạn thần kinh và khiếm thính là loại khuyết tật phổ biến thứ 2. Chiếm 17,0% sau khuyết tật vận động ( 29.0%). Qua đây cho thấy, khuyết tật liên quan đến nghe kém, điếc là vấn đề sức khỏe cần được quan tâm nghiên cứu và hỗ trợ.

Ở nước ta đã có một số nghiên cứu về tình hình nghe kém ở trẻ em. Tỷ lệ trẻ em bị nghe kém ở học sinh tiểu học được ước tính là 1,13%. Số trẻ bị khiếm thính còn tăng lên do chịu ảnh hưởng của nhiều nguyên nhân khác nhau.

Trẻ em trong lứa tuổi nhà trẻ, mẫu giáo từ 2 tuổi đến 5 tuổi là một trong những nhóm đối tượng cần quan tâm, bởi ở lứa tuổi này trẻ bắt đầu phát triển mạnh mẽ những kỹ năng giao tiếp cộng đồng thông qua việc học tập ở lớp học và tiếp xúc với thế giới xung quanh. Lứa tuổi này cũng là lứa tuổi chuẩn bị đi học nên việc phát hiện sớm trẻ bị nghe kém kết hợp với các biện pháp can thiệp sẽ giúp trẻ có khả năng trở lại cộng đồng, hòa nhập xã hội.

Ph. Thúy