Catalonia hoãn tuyên bố độc lập

Phát biểu tại tòa nghị viện Catalonia và tối ngày 10/10, ông Puigdemont nói rằng, mặc dù cuộc trưng cầu dân ý trước đó đã cho phép chính quyền của ông bàn đạp để thành lập một thể chế cộng hòa, song ông sẽ không thực thi quá trình độc lập khỏi Tây Ban Nha ngay lập tức.

Lãnh đạo Catalonia Carles Puigdemont (hàng dưới ở giữa) phát biểu rằng Catalonia sẽ hoãn tuyên bố độc lập.

“Chúng tôi đã đề xuất hoãn tuyên bố độc lập trong vòng vài tuần để bắt đầu một cuộc đối thoại”, ông nói. “Nếu các bên hành động có trách nhiệm, căng thẳng hiện tại có thể được giải quyết một cách bình tĩnh”.

Trong một bài phát biểu dài đề cập đến một loạt những bất đồng trong lịch sử của vùng Catalonia với chính phủ Tây Ban Nha, ông Puigdemont cũng bày tỏ lo ngại của nhiều người dân Tây Ban Nha.

“Tôi muốn gửi đi một thông điệp có nội dung tôn trọng và hòa bình, thể hiện mong muốn đối thoại và đi đến thống nhất chính trị”, ông nói. “Chúng tôi không phải là tội phạm. Chúng tôi không tiến hành đảo chính. Chúng tôi chỉ là những người bình thường có quyền bỏ phiếu và sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán cần thiết. Chúng tôi không thù oán chính phủ Tây Ban Nha, ngược lại chúng tôi muốn hai bên hiểu nhau hơn”.

Tuy nhiên, ông cũng nói thêm rằng quan hệ giữa vùng Catalonia và chính phủ Tây Ban Nha trong nhiều năm qua đã không hiệu quả, và “không một động thái nào được thực hiện để khắc phục tình trạng này trước khi nó trở nên không thể cứu vãn được”.

Phát biểu của ông Puigdemont ngay lập tức đã bị chính phủ Tây Ban Nha và phe đối lập trong nghị viện Catalonia bác bỏ.

Phó Thủ tướng Tây Ban Nha Soraya Saenz de Santamaria đã chỉ trích ông đưa khu vực vào một giai đoạn hỗn loạn mới, nói rằng phát biểu của ông Puigdemont là bài nói của một người “không biết mình đang ở đâu, sẽ đi đâu hay muốn hợp tác cùng ai”. Bà nói rằng nội các Tây Ban Nha sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn trong ngày 11/10 và dường như bác bỏ ý định đàm phán.

Trong khi đó, ông Ines Arrimadas thuộc Đảng Nhân dân Catalonia đã gọi phát biểu của ông Puigdemont rằng ông có lộ trình để Catalonia độc lập là một “âm mưu đảo chính” và rằng ông sẽ không nhận được sự ủng hộ từ Châu Âu.

Động thái này diễn ra 9 ngày sau khi cuộc trưng cầu dân ý về việc Catalonia độc lập, khi có đến 90% số người tham gia bỏ phiếu ủng hộ tách ra khỏi Tây Ban Nha. Khi cuộc bỏ phiếu diễn ra, bạo loạn đã xảy ra khi cảnh sát Tây Ban Nha đã đột kích các địa điểm bỏ phiếu, giành lấy hòm phiếu, trấn áp người bỏ phiếu và dùng đạn cao su bắn vào đám đông.

Người dân Catalonia xuống đường ủng hộ độc lập.

Mặc dù ban đầu ông Puigdemont đã hứa sẽ đơn phương tiến hành độc lập 48 giờ sau khi cuộc trưng cầu dân ý kết thúc, song ông chọn tìm kiếm sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế để tiến hành đàm phán với chính phủ Madrid.

Vài giờ trước khi ông Puigdemont có bài phát biểu, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk đã kêu gọi ông Puigdemont không được đơn phương tuyên bố độc lập và bắt đầu đàm phán với Thủ tướng Tây ban Nha Mariano Rajoy.

Trước khi ông Puigdemont phát biểu, cảnh sát đã tập trung tại các tòa nhà cơ quan chính phủ ở thành phố Barcelona và đã đóng cửa công viên Ciutadella quanh tòa nghị viện.

Hàng ngàn người ủng hộ Catalonia độc lập, nhiều người đã khoác trên mình lá cờ của vùng Catalonia, đã có mặt để chứng kiến phiên họp nghị viện ở Barcelona trước một màn hình lớn. Tại cổng Arc de Triomf ở Barcelona, gần ba chục máy xúc đã xuất hiện tại đây để cho thấy sự ủng hộ của nông dân đối với việc vùng Catalonia độc lập.

Nhiều người trong đám đông đã tỏ ra thất vọng khi sẽ không có tuyên bố độc lập nào được đưa ra ngay lập tức, song có người đã tỏ ra lạc quan khi tin rằng Catalonia vẫn sẽ được độc lập.

Cuộc trưng cầu dân ý ở Catalonia đã khiến Tây Ban Nha rung động, khiến đất nước phải đối mặt với mối đe dọa lớn nhất đối với sự đoàn kết dân tộc kể từ khi nước này trở thành một quốc gia dân chủ sau khi nhà độc tài Franco qua đời năm 1975.

Thủ tướng Rajoy cho biết ông sẵn sàng thực thi Điều 155 trong Hiến pháp Tây Ban Nha, trong đó nêu rõ rằng chính phủ trung ương có thể kiểm soát hoàn toàn một vùng tự trị ở Tây Ban Nha nếu khu vực này “không thực thi những điều luật được nêu ra trong hiến pháp, hay có những hành động đi ngược với lợi ích chung của Tây Ban Nha”.

Ông Rajoy đã nhiều lần tuyên bố rằng cuộc trưng cầu dân ý ở Catalonia là vi phạm Hiến pháp Tây Ban Nha, được lập nên “bằng tình đoàn kết không thể chia cắt của đất nước Tây Ban Nha, mái nhà chung của tất cả người dân tại đây”.