Dự án Nhà máy xử lý nước Yên Xá sẽ 'hồi sinh các dòng sông chết' cho Hà Nội

Khi khởi công, dự án Nhà máy xử lý nước Yên Xá được kỳ vọng có thể làm hồi sinh các dòng sông "chết" đang bị ô nhiễm nặng ở Hà Nội. Sau 6 năm triển khai, dự án hiện đang bị chậm tiến độ, chưa biết khi nào mới hoàn thiện.

Dự án nhà máy xử lý nước thải Yên Xá có tổng mức đầu tư 800 triệu USD ( tương đương khoảng 16.300 tỷ đồng), với 84% là nguồn vốn ODA Nhật Bản. Được khởi công từ tháng 10/2016, dự kiến hoàn thành và bàn giao dự án trong quý 2 năm 2022. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn ngổn ngang, chưa thể hoàn thành.

Với diện tích 13,8ha, Nhà máy xử lý nước Yên Xá được xây dựng ở cánh đồng Yên Xá, ngay cạnh trục đường đôi nối từ Nguyễn Xiển đi Xa La (quận Hà Đông). Đây được xem là một trong những dự án quy mô lớn nhất và mang tính cấp bách của Hà Nội về xử lý một phần nước thải sinh hoạt cho các quận Đống Đa, Ba Đình, Tây Hồ, Cầu Giấy, Hà Đông, Hai Bà Trưng và huyện Thanh Trì.

Với công suất thiết kế 270.000 m3/ngày, chiếm 55% lượng nước thải của Hà Nội, nhà máy khi hoàn thiện sẽ xử lý phần lớn nước thải đổ ra sông Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét và một phần sông Nhuệ.

Đến nay nhiều hạng mục vẫn chưa hoàn thiện, công trường ngổn ngang đất cát, sắt thép. Nguyên nhân khiến dự án chậm tiến độ được biết là trong 2 năm 2020 và 2021, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 các nhà sản xuất, cung cấp bị ảnh hưởng trong sản xuất, chế tạo dẫn đến việc chậm giao hàng và không thể vận chuyển hàng hóa, thiết bị từ nước ngoài về Việt Nam.

Một hạng mục quan trọng của dự án là trạm bơm nước thải đầu vào tại nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đã cơ bản hoàn thành.

Khi khởi công, dự án được kỳ vọng có thể làm hồi sinh các dòng sông "chết" như sông Tô Lịch, sông Nhuệ, sông Sét... đang bị ô nhiễm nặng ở Hà Nội.

Theo dự kiến, quý II năm 2022, nhà máy sẽ đi vào hoạt động và xử lý một phần nước thải sinh hoạt cho các quận Đống Đa, Ba Đình, Tây Hồ, Cầu Giấy, Hà Đông, Hai Bà Trưng và huyện Thanh Trì. Tuy nhiên, đến nay dù đã bước sang quý III, công trường nhà máy vẫn ngổn ngang, chưa biết khi nào hoàn thiện để bàn giao.

Cũng giống như các dự án bị chậm tiến độ khác, lý do được nhà thầu đưa ra là bị ảnh hưởng do dịch Covid-19 trong 2 năm qua.

Gói thầu số 4 hạng mục thi công hố ga 42.0 đến 42.11 (thuộc dự án xử lý nước thải Yên Xá) nằm trên đường Vũ Trọng Khánh, quận Hà Đông được thi công từ tháng 10/2021. Theo giấy phép xây dựng chỉ được cấp đến hết 28/2/2022. Đến thời điểm hiện tại, gói thầu này đang tạm dừng, không có dấu hiệu của hoạt động xây dựng.

Đã quá thời hạn thi công nửa năm, nhưng gói thầu mới chỉ dừng lại ở việc đào 9 trên tổng số 11 hố ga. Trong khi đó, hạng mục khoan cống ngầm, kết nối các ga thu nước sẽ mất nhiều thời gian còn ở phía trước.

Theo báo cáo của Ban QLDA ĐTXD công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp, Ban được giao chủ đầu tư 6 dự án, công trình trọng điểm giai đoạn 2021-2025. Trong đó có 2 dự án chuyển tiếp từ giai đoạn 2016-2020, gồm: Dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá và Dự án Xây dựng khu liên hợp xử lý chất thải Sóc Sơn giai đoạn II tại huyện Sóc Sơn.

4 dự án giai đoạn 2021-2025, gồm: Hệ thống thu gom nước thải (lưu vực S1) về Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở; Dự án xây dựng hệ thống thoát nước mưa lưu vực tả sông Nhuệ; Dự án Xây dựng thoát nước quận Hà Đông thuộc lưu vực hữu sông Nhuệ; Dự án Xây dựng cụm công trình đầu mối Liên Mạc.

dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá, hiện đã hoàn thành giải phóng mặt bằng, thu hồi đất khu vực nhà máy với diện tích 138.185m2; thiết kế kỹ thuật, dự toán xây dựng công trình và lựa chọn nhà thầu thi công cho 4 gói thầu xây lắp.

Lũy kế giải ngân đến nay là 3.062,026 tỷ đồng, với thời gian thực hiện trong giai đoạn 2013-2021. Tuy nhiên, do dự án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dẫn đến gói thầu số 3, 4 mới hoàn thành được 10% và 20% khối lượng hợp đồng.

Hiện nay, UBND thành phố đã đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính xem xét trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2025. Đồng thời, Ban đang tập trung quyết liệt, đôn đốc các đơn vị thực hiện phấn đấu hết năm 2025 hoàn thành dự án.

Bảo Khánh