Cận cảnh ngôi chùa cổ nhất Hà Nội, cần 150 tỉ đồng để tu bổ

Chùa Tây Phương nằm trên núi Câu Lâu ở thôn Yên, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, TP Hà Nội. Theo nhiều thông tin còn lưu giữ lại, ngôi chùa được xây dựng khoảng thế kỷ 8, là chùa cổ thứ hai của cả nước, sau chùa Dâu ở Bắc Ninh.

Theo thời gian, nhiều hạng mục của ngôi chùa bị xuống cấp, tượng bị bong tróc, không còn giữ được nét đẹp và phong thái đặc biệt.

Chùa Tây Phương tọa lạc tại thôn Yên, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội.

Là trụ trì của chùa Tây Phương từ những năm 1980, ni sư Thích Đàm Thủy (70 tuổi) chứng kiến tình trạng xuống cấp của chùa qua nhiều giai đoạn. Ni sư cho biết, hiện tại một số ngói lợp các gian đã bị xô; những hôm mưa, nước ngấm vào bên trong, làm ướt các pho tượng. Nhiều cột trụ bị mối đục, ăn mòn từ chân đế lên dần đến các điểm nối giữa xà và cột gỗ. Nhà chùa đã mua thuốc mối về đặt để khắc phục tạm thời nhưng không mấy hiệu quả.

Nhiều bức tượng trong chùa bị bong tróc.

“Tôi ở đây đã hơn 40 năm. Lần gần nhất nhà chùa được tu sửa là năm 1991. Vì ngôi chùa xây dựng từ rất lâu rồi nên nhiều hạng mục đã xuống cấp. Tôi mong chính quyền sớm có biện pháp tu sửa lại ngôi chùa này nhưng không làm mới để giữ nguyên nét cổ kính vốn có”, ni sư Thích Đàm Thủy bày tỏ.

Gỗ xà bị mối mọt chằng chịt.

Trao đổi với PV, ông Cấn Việt Hùng - Phó giám đốc Trung tâm Văn hóa thông tin thể thao huyện Thạch Thất cho hay, đơn vị cũng đã nắm bắt được hiện trạng xuống cấp của ngôi chùa và cũng đưa ra các phương án để trình lên thành phố về các phương án tu bổ.

“Chúng tôi đã có kế hoạch, có văn bản trình TP Hà Nội về việc tu bổ lại chùa Tây Phương. Thành phố giao cho Sở Văn hóa và thể thao phối hợp với huyện Thạch Thất trình Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch phương án tu sửa để phê duyệt. Nguồn kinh phí dự kiến 150 tỉ đồng", ông Hùng thông tin.

Chùa Tây Phương nằm trên đỉnh đồi Câu Lâu, nên để đến cổng chính của chùa, du khách phải đi bộ qua 239 bậc thang đá ong.

Chùa Tây Phương hiện nay là một quần thể các đơn nguyên, bao gồm các hạng mục: Tam quan hạ, Tam quan thượng, Miếu Sơn Thần, Tiền đường, Trung đường, Thượng điện, Nhà Tổ, Nhà Mẫu và Nhà khách.

Trong chùa có khoảng 72 pho tượng gỗ theo kiểu tượng tròn, được đánh giá vào loại bậc nhất về nghệ thuật tạc tượng cổ nước ta. Các tượng được tạc bằng gỗ mít sơn son thếp vàng.

Đặc biệt hơn cả là 18 pho tượng La Hán lớn bằng người thật trong các tư thế khác nhau ở hai bên tường lâu của thượng điện. Giống như nhà thơ Huy Cận miêu tả, mỗi vị là biểu tượng của một nỗi khổ, cử chỉ, dáng điệu riêng thể hiện những tính cách khác nhau khá sinh động và hiếm thấy trong nghệ thuật điêu khắc cổ.

Nhiều pho được tạc cao hơn người thật như 8 pho tượng Kim Cương và Hộ Pháp, cao chừng 3m, trang nghiêm phúc hậu. Phần lớn các tượng này đều được coi là có niên đại cuối thế kỷ 18, một số tượng khác được tạc vào giữa thế kỷ 19, hầu hết các pho tượng đều đã xuống cấp.

Mái chùa Tây Phương rất đặc biệt, có những góc đao cong vút lên, cấu tạo theo kiểu hai lớp, hình thành một không gian rộng và thoáng đãng.

Hàng năm, chùa cổ Tây Phương tổ chức lễ hội vào ngày 6 tháng 3 âm lịch. Đây là dịp để du khách đến với xứ Đoài để lễ phật trong ngôi chùa cổ kính nhất Hà Nội, đồng thời chiêm ngưỡng, tham quan những công trình nghệ thuật nguy nga, tráng lệ xung quanh.

Hiện tại, chùa cũng đã mở cửa đón khách thập phương.

Bảo Khánh