Brexit thắng bước đầu, bà May phải trả giá không hề rẻ

Theo Bloomberg, đến cuối ngày 8/2, Thủ tướng May đã thuyết phục được Hạ viện ủng hộ dự thảo luật 137 từ của bà để bắt đầu tiến trình rút khỏi Liên minh châu Âu EU. Sự nhượng bộ duy nhất của bà trước các nhà lập pháp là Quốc hội cần phải sớm bỏ phiếu để đưa ra một thỏa thuận cuối cùng.

Bà May cho rằng các nhà lập pháp sẽ có cơ hội để lựa chọn giữa việc chấp nhận phương án của bà hay rời khỏi EU mà không đạt được thỏa thuận gì. Bộ trưởng phụ tách Brexit David Jones cảnh báo rằng Thủ tướng sẽ không bao giờ có thể quay trở lại bàn đàm phán để đề nghị các lãnh đạo EU một thỏa thuận tốt hơn.

Trong khi đó, người phát ngôn của phe phản đối Brexit cho rằng chính phủ đang lừa dối. “Đến năm 2019, Thủ tướng sẽ lại nói là “thay vì nhìn lại và xem tôi có thể cải thiện hay làm hài lòng quốc hội được hay không thì tôi sẽ chỉ đơn giản là bỏ qua”. Đó là một hành động hết sức thiếu thận trọng”, Keir Starmer, đảng Lao động cho biết.

Thủ tướng Anh vẫn chưa thể "ăn ngon ngủ yên" vì Brexit. Nguồn: Bloomberg

Trong trường hợp xấu nhất, bà May và những người đồng cấp tại châu Âu có thể phải quyết định xem liệu họ có muốn chứng kiến biểu thuế quan của Tổ chức Thương mại thế giới thay đổi nền kinh tế của họ hay không.

“Sự lựa chọn này còn phụ thuộc vào tình hình chính trị tại thời điểm đó. Với mong muốn mạnh mẽ trong Vương quốc Anh và trên khắp EU, để tránh một Brexit khó khăn và bất ổn, sẽ có nhiều nỗ lực được đưa ra để tìm ra một biện pháp thay thế cho dù quốc hội bỏ phiếu phản đối thỏa thuận này”, Alan Renwick, Khoa Hiến pháp, ĐH London phân tích.

Theo chuyên gia Renwick, chính phủ của bà May “có thể sẽ sụp đổ” nếu các nhà lập pháp từ chối dự thảo cuối cùng. Theo đó, chính phủ “sẽ làm mọi cách để cho ra một thỏa thuận mà Quốc hội chắc chắn sẽ chấp nhận.

EU vốn rất giỏi trong việc dừng lại trước bờ vực thảm họa ở những giây phút cuối cùng. “Chúng ta đều biết từ cuộc khủng hoảng đồng euro, Liên minh châu Âu đã có kinh nghiệm và kỹ năng để có thể “thoát hiểm” ngay khi chuẩn bị rơi xuống”, ông Renwick nói thêm.

Trong vòng hai tuần tới, dự luật này sẽ phải đối mặt với các thượng nghị sĩ, nơi mà chính phủ cầm quyền không chiếm đa số. Mặc dù có thể sẽ gặp không ít sóng gió, song dự thảo luật này sẽ khó có khả năng bị từ chối, giúp Thủ tướng có nhiều thời gian để khởi động Điều 50 trước thời hạn 31/3.

Thời điểm Quốc hội Anh bỏ phiếu cho thỏa thuận cuối cùng cũng rất quan trọng. Các nhà đàm phán Vương quốc Anh và EU có dự định sẽ sẵn sàng để gửi thỏa thuận tới Quốc hội châu Âu vào tháng 10/2018, 6 tháng trước khi Vương Quốc Anh tự động rời EU theo quy định về thời gian trong luật của Hiệp ước Lisbon.

Với việc thuyết phục Quốc hội Anh trước khi thỏa thuận tới tay các nhà lập pháp châu Âu, bà May đã giao lại cho các nhà lập pháp khoảng thời gian 6 tháng để họ có thể thuyết phục bà quay trở lại Brussels và đề nghị một “hợp đồng” tốt hơn.

Về mặt tình hình kinh tế của Anh trong hai năm tới có thể sẽ tác động không nhỏ tới chiều hướng của Brexit. Một sự suy thoái kinh tế mạnh có khả năng khiến cho các cử tri nghĩ lại về việc rời EU, và trao cho những người phản đối bà May một cơ hội để tấn công.