Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ "chống" Tổng thống, giữ thỏa thuận hạt nhân với Iran

Theo trang tin Business Insider, khi được hỏi rằng thỏa thuận hạt nhân Iran, tên chính thức là Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA) có đem lại lợi ích cho Mỹ hay không, ông Mattis cho là có.

Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn xóa bỏ thỏa thuận hạt nhân Iran được ký kết năm 2015.

“Ông có tin rằng việc chúng ta tiếp tục tuân thủ JCPOA là phù hợp với lợi ích quốc gia của chúng ta hay không?”, Thượng nghị sĩ Angus King, một thành viên trong ủy ban đặt câu hỏi. Sau một phút suy nghĩ, ông Mattis nói rằng: “Thưa Thượng nghị sĩ, tôi tin là có”.

“Nếu chúng ta có thể xác nhận rằng Iran đang tuân thủ thỏa thuận này, nếu chúng ta xác định được rằng thỏa thuận này phù hợp với lợi ích của chúng ta, chúng ta nên tôn trọng nó”, ông Mattis nói. “Tôi tin rằng vào thời điểm này, trừ phi có những thay đổi bất ngờ, tôi tin Tổng thống nên tiếp tục để thỏa thuận này được tồn tại”.

Từ lâu, ông Trump đã bày tỏ quan điểm phản đối thỏa thuận hạt nhân này, do Iran cùng các nước Mỹ, Nga, Pháp, Đức, Trung Quốc và Anh ký kết vào năm 2015. Trong cuộc vận động tranh cử Tổng thống, ông Trump đã gọi đây là một “thỏa thuận xấu” đối với Mỹ và hứa sẽ xóa bỏ nó nếu đắc cử.

Từ đó đến nay, ông Trump đã hai lần buộc phải xác nhận rằng Iran đang tuân thủ các điều kiện trong thỏa thuận hạt nhân. Song chính quyền của ông đã nhất trí áp đặt lệnh cấm vận đối với Tehran và Tổng thống Mỹ đã đưa ra những tín hiệu cho thấy ông đang đến gần với mục tiêu xóa bỏ hoàn toàn thỏa thuận hạt nhân.

Vào tháng 8, báo The Guardian đã đưa tin Nhà Trắng đang hối thúc các đặc vụ tình báo cung cấp các bằng chứng nhằm tuyên bố Iran vi phạm điều kiện của thỏa thuận. Động thái này khiến nhiều người liên tưởng đến các hoạt động của cơ quan tình báo trước khi cuộc xâm lược Iraq diễn ra vào năm 2003.

“Họ nói với tôi rằng họ cảm thấy rất khó chịu, có cảm giác như chuyện này đã từng xảy ra trước đây”, ông Ned Price, một nhà phân tích từng làm việc cho CIA và là cố vấn đặc biệt của cựu Tổng thống Barack Obama cho biết.

Trong bài phát biểu của ông Trump trước Liên Hợp Quốc vào tháng 9, ông một lần nữa đã chỉ trích Iran, gọi nước này là một “quốc gia nguy hại” và gọi thỏa thuận hạt nhân là “một điều đáng hổ thẹn”. “Đã đến lúc toàn thế giới cùng với chúng tôi yêu cầu chính phủ Iran chấm dứt hoạt động nhằm gây ra sự chết chóc và tàn phá”, ông Trump nói.

Cho đến nay, các thanh sát viên của các cơ quan năng lượng hạt nhân đều cho biết họ không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy Iran vi phạm thỏa thuận hạt nhân. Quan điểm của ông Trump cũng trái với 4 trong số các nước đã ký tên và thỏa thuận và họ đã đưa ra một tuyên bố chung nói rằng “hành động đơn phương của Mỹ nhằm xóa bỏ JCPOA sẽ là một sai lầm lớn” và sẽ tổn hại đến lợi ích của Mỹ và Châu Âu.