Bộ trưởng Quốc phòng của Trump vội vàng công du để "trấn an" châu Á

Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông James Mattis kể từ khi ông nhậm chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ dưới thời Tổng thống Trump. Đây cũng là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của một quan chức trong chính phủ Mỹ mới.

Tổng thống Donald Trump (trái) cùng Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ mới James Mattis.

Một số nguồn tin giấu tên cho biết, mục đích của chuyến thăm Châu Á của ông Mattis là nhằm tái khẳng định mối quan hệ giữa Mỹ và hai nước đồng minh trong khu vực, nơi hiện có gần 80.000 binh lính Mỹ đang đóng quân, cũng như tầm quan trọng của khu vực trên toàn thế giới.

Đây được coi là bước đi quan trọng sau khi ông Trump phát biểu rằng chi phí của liên minh giữa Mỹ và các nước đồng minh châu Á là quá cao, cũng như việc ông vừa ký sắc lệnh rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Nhật Bản đã tham gia.

“Đây là một thông điệp mang tính trấn an”, một quan chức cho biết. “Động thái này là dành cho tất cả những ai bày tỏ lo ngại rằng Tổng thống Trump đang nghi ngờ tính thiết thực của mối quan hệ liên minh này và có thể sẽ từ bỏ vai trò lãnh đạo vốn có trong khu vực”.

Bản thân ông Trump cũng đã có cuộc trao đổi với lãnh đạo hai nước Nhật Bản và Hàn Quốc trong những ngày gần đây. Dự kiến Tổng thống Mỹ sẽ gặp gỡ Thủ tướng Shinzo Abe tại Washington vào ngày 10/2 tới.

Ông Mattis sẽ có mặt tại thủ đô Seoul của Hàn Quốc trong ngày 1/2 trước khi đến Tokyo (Nhật Bản) 2 ngày sau đó.

Trong cuộc tranh cử Tổng thống, ông Trump nói rằng Hàn Quốc và Nhật Bản đang là những nước hưởng lợi từ chính sách bảo vệ an ninh của Mỹ mà không gánh vác đủ những chi phí quan trọng.

Rất có thể ông Mattis sẽ bác bỏ những phát ngôn trên của ông Trump và nhấn mạnh rằng từ trước tới nay các đời Tổng thống Mỹ và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trước đây cũng đã kêu gọi các nước đồng minh phải chi trả một phần chi phí quốc phòng.

Chuyến thăm của ông Mattis diễn ra trong bối cảnh Triều Tiên đang sẵn sàng thử nghiệm một loại tên lửa đạn đạo mới. Trả lời Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Hàn Quốc Han Min-koo trước đó, ông Mattis nói rằng Mỹ luôn có cam kết bảo vệ Hàn Quốc và “cung cấp những biện pháp giải trừ trong khả năng của mình”.

Các chuyên gia tin rằng ông Mattis muốn một lần nữa thăm dò quan điểm của Hàn Quốc trước khi thiết lập Hệ thống Phòng thủ Tầm cao Giai đoạn cuối (THAAD) trên lãnh thổ nước này. Một khi được hạ đặt, nó có thể chống lại các loại tên lửa do Triều Tiên sản xuất.

Tại Tokyo, ông Mattis sẽ gặp gỡ người đồng cấp Nhật Bản Tomomi Inada. Nữ Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản khẳng định nhiều lần rằng Nhật Bản đã chi trả một phần chi phí để binh lính Mỹ có thể hoạt động trên lãnh thổ nước này, và mối quan hệ liên minh giữa hai nước là có lợi cho đôi bên.

Chi tiêu quốc phòng của Nhật Bản hiện chỉ chiếm 1% tổng GDP của đất nước, thấp hơn nhiều so với quốc gia láng giềng Trung Quốc. Hai nước đang tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, nằm cách đảo Đài Loan 220km về hướng Đông Bắc.

Ngoài ra, chuyến thăm của ông Mattis cũng diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc được cho là có những hoạt động quân sự trên Biển Đông.