Bộ Nông nghiệp bất ngờ kiến nghị về quy chuẩn nước mắm truyền thống

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) vừa có báo cáo gửi Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường về hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn quản lý sản xuất nước mắm. 

Ảnh minh họa

Trong văn bản, Bộ NN&PTNT nêu: Với tinh thần cầu thị, trách nhiệm vì quyền lợi của người dân, doanh nghiệp, sản xuất nước mắm, bảo tồn giá trị truyền thống và sự phát triển của xã hội đồng thời giải quyết căn cơ, thỏa đáng các kiến nghị của các Hội, Hiệp hội ngành hàng liên quan, Bộ NN&PTNT đã rà soát lại các văn bản pháp lý hiện hành, báo cáo và kiến nghị Ủy ban Khoa học và Môi trường một số giải pháp:

Giao Bộ Nội vụ sớm triển khai các thủ tục liên quan, cho phép thành lập Hiệp hội nước mắm truyền thống Việt Nam để tạo điều kiện, hỗ trợ, bảo tồn và phát triển ngành nghề nước mắm Việt Nam. Đây là nguyện vọng chính đáng của các hiệp hội nước mắm thời gian vừa qua.

Giao Bộ Y thế thực hiện đánh giá rủi ro, rà soát lại toàn bộ các chỉ tiêu histamine, kim loại nặng theo quy định tại QCVN 08-2:20111/BYT cho phù hợp với điều kiện sản xuất nước mắm tại Việt Nam; làm cơ sở pháp lý cho các Bộ, ngành liên quan xây dựng các quy chuẩn, tiêu chuẩn về nước mắm theo kiến nghị của câu lạc bộ Nước mắm truyền thống (thuộc Hiệp hội VASEP) ngày 28/2/2019.

Đồng thời giao Bộ NN&PTNT căn cứ quy định về các chỉ tiêu an toàn thực phẩm đã được rà soát, sửa đổi, bổ sung của Bộ Y tế và các kết quả nghiên cứu, khảo sát đánh giá thực tiễn để xây dựng, hoàn thiện Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia “Sản phẩm Thủy sản-Nước mắm”nhằm quy định các chỉ tiêu an toàn thực phẩm phù hợp cho sản phẩm nước mắm.

Bộ NN&PTNT cũng kiến nghị ngay sau khi Hiệp hội Nước mắm truyền thống Việt Nam được ra đời, giao Bộ Khoa học và Công nghệ, NN&PTNT phối hợp với Hiệp hội và các hội có liên quan tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm, nhằm hướng dẫn cơ sở, doanh nghiệp thực hiện với mục đích nâng cao chất lượng, an toàn thực phẩm, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng, bảo tồn các giá trị truyền thống của mặt hàng nước mắm, hướng tới thị trường xuất khẩu.

Bộ NN&PTNT cho biết, văn bản pháp lý cao nhất đối với các cơ sở sản xuất nước mắm, bắt buộc phải tuân thủ hiện nay là Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở sản xuất nước mắm - điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm (QCVN 02-16:2012/BNNPTNT).

Bên cạnh đó, năm 2017, Bộ giao cho Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản chủ trì biên soạn Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia “Sản phẩm thủy sản - nước mắm” và giao Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III thực hiện đề tài “Nghiên cứu cơ sở khoa học để làm căn cứ xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước mắm”. Sau khi đề tài được nghiệm thu, ban biên soạn sẽ khẩn trương hoàn thành dự thảo Quy chuẩn để trình ban hành.

Ngoài ra, sản phẩm nước mắm còn có Tiêu chuẩn TCVN 5107:2018 Nước mắm. Tiêu chuẩn này áp dụng cho sản phẩm nước mắm do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

TCVN 5107:2018 đưa ra quy định, yêu cầu kỹ thuật về nguyên liệu, các chỉ tiêu cảm quan, hóa học, dư lượng kim loại nặng, vi sinh vật, phụ gia thực phẩm đối với nước mắm và nước mắm nguyên chất.

Tiêu chuẩn quy định 2 thuật ngữ định nghĩa cơ bản.

Theo đó, nước mắm nguyên chất là sản phẩm dạng dịch lỏng trong, thu được từ hỗn hợp của cá và muối (chượp chín) đã được lên men trong một khoảng thời gian ít nhất 6 tháng. 

Còn nước mắm là sản phẩm được chế biến từ nước mắm nguyên chất, có thể bổ sung nước muối, đường và phụ gia thực phẩm, có thể được điều chỉnh màu, mùi.

Bộ NN&PTNT khẳng định, về tên gọi, cho đến nay chưa có khái niệm nước mắm truyền thống hay nước mắm công nghiệp vì thuật ngữ truyền thống hoặc công nghiệp là phương thức sản xuất, không phải là tên sản phẩm thương mại được lưu hành.

Theo các văn bản hiện hành, chỉ tồn tại 2 loại sản phẩm là nước mắm nguyên chất và nước mắm.

Còn Dự thảo Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm gây xôn xao dư luận thời gian vừa qua, Bộ NN&PTNT cho biết Dự thảo này là tự nguyện áp dụng, khác với Quy chuẩn (bắt buộc áp dụng). Bộ NN&PTNT triển khai xây dựng dự thảo từ tháng 1/2017.  Bộ NN&PTNT khẳng định quá trình xây dựng Dự thảo đã tuân thủ các quy định hiện hành.