Bi kịch của lao động nghèo Ấn Độ trên đường về quê do lệnh phong tỏa

Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), các vụ tai nạn giao thông xảy ra ở miền trung và miền bắc Ấn Độ là những sự việc thương tâm mới nhất liên quan tới hàng triệu người lao động bị mất việc làm tại các thành phố lớn, nơi họ từng dành nhiều năm để làm công việc xây nhà và xây đường. Tuy nhiên, khi chính phủ Ấn Độ ban hành lệnh phong tỏa trên toàn quốc trong vòng 7 tuần nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19, những lao động nghèo này không còn cách nào khác là tìm đường trở về quê.

Người lao động di cư và gia đình xếp hàng lên tàu về quê tại nhà ga ở thành phố Mumbai sau khi chính phủ Ấn Độ ban hành lệnh phong tỏa ngăn chặn dịch Covid-19. (Ảnh: Reuters)

Hàng chục ngàn người lao động di cư Ấn Độ vẫn đang đi bộ trên các con đường cao tốc, đường ray tàu hỏa hoặc chen lấn trên các xe tải, xe buýt và toa tàu bất chấp nắng nóng gay gắt để trở về nhà. Nhiều người trong số này còn mang theo người vợ đang mang thai và những đứa con còn nhỏ tuổi.

Theo thẩm phán Abishek Singh, một trong những vụ tai nạn thương tâm nhất là khi một chiếc xe tải chở theo khoảng 40 lao động đâm phải một chiếc xe khác cũng đang chở người lao động và gia đình về quê đỗ bên quán cà phê ven đường ở bang Uttar Pradesh. Nguyên nhân dẫn tới tai nạn được cho là do lái xe buồn ngủ trong quá trình điều khiển phương tiện. Vụ tai nạn đã cướp đi sinh mạng của nhiều người và toàn bộ là đàn ông.

Để ứng phó trước khó khăn, chính phủ và các tổ chức từ thiện ở Ấn Độ đã cho dựng các nhà tạm cho người lao động và cho vận hành số lượng đoàn tàu hỏa có hạn để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân. Tuy nhiên, sự giúp đỡ này vẫn không thấm tháp vào đâu. Do đó, nhiều người không còn lựa chọn nào khác là chấp nhận những con đường nguy hiểm để trở về quê hương.

“Tôi không biết tương lai của mình sẽ ra sao. Nhưng một thứ chắc chắn là nếu có chết, tôi cũng sẽ phải chết ở quê nhà. Tôi sẽ không bao giờ đặt chân tới New Delhi một lần nữa”, anh Hari Ram (28 tuổi), người chọn cách đi bộ về quê với hy vọng sẽ bắt được xe giữa đường chia sẻ.

Còn anh Dasrath (32 tuổi) cho rằng, “các chính trị gia Ấn Độ chỉ cần tới chúng tôi khi họ cần lá phiếu bầu cử. Giờ chúng tôi đang đối diện với tình huống vô cùng khó khăn, chúng tôi lại không có ai giúp đỡ”.

Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới (WB), một nửa dân số Ấn Độ có mức thu nhập dưới 3 USD/ngày. Hơn 90% lao động Ấn Độ không có hợp đồng lao động, do đó họ không có tiền tiết kiệm cũng như không được hưởng các quyền lợi xã hội như được trả tiền viện phí khi ốm hoặc có bảo hiểm y tế.

Nhiều lao động di cư chia sẻ, họ có thể trở về quê để làm ruộng và làm những công việc như xây dựng đường xá, tìm kiếm nguồn nước ở những vùng bị ảnh hưởng nặng nề do hạn hán và xây dựng các khu nuôi động vật theo chương trình của chính phủ. Đây là chương trình làm việc trong 100 ngày mỗi năm tại khu vực nông thôn Ấn Độ và mỗi nhân công sẽ nhận được 200 rupee/ngày (gần 3 USD/ngày).

Việc các lao động di cư trở về quê cũng đang khiến nhiều công ty Ấn Độ lo lắng, do lo sợ rơi vào cảnh thiếu hụt lao động trầm trọng một khi hoạt động sản xuất được nối lại. Theo kế hoạch, chính phủ Ấn Độ sẽ cho nới lỏng một số quy định phong tỏa từ ngày mai (18/5) để khôi phục hoạt động sản xuất kinh tế.

Phản ứng trước những lời chỉ trích về công tác xử lý cuộc khủng hoảng của những người lao động di cư, chính phủ Ấn Độ đã hứa có thêm các khoản trợ cấp tài chính cũng như hỗ trợ thực phẩm cho người dân.

Còn hiện tại, chính phủ Ấn Độ vẫn đang tập trung cho công tác phòng chống dịch Covid-19 tại các thành phố lớn như Mumbai và New Delhi. Số ca mắc Covid-19 tại Ấn Độ hiện gần 86.000  và số ca tử vong là hơn 2.700.

Minh Thu (lược dịch)