"BBC có quy tắc riêng, tại sao cơ quan báo chí của ta không làm thế?"
Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TT&TT kiêm Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trương Minh Tuấn vừa thẳng thắn chỉ rõ những vấn đề khá gai góc liên quan tới câu chuyện đạo đức báo chí tại Hội nghị toàn quốc “Quán triệt thực hiện Luật Báo chí 2016, Triển khai góp ý sửa đổi, bổ sung Quy định đạo đức người làm báo Việt Nam” diễn ra sáng nay, 14/7/2016 ở Hà Nội.
Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TT&TT kiêm Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trương Minh Tuấn phát biểu tại Hội nghị |
Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đánh giá rất cao việc Hội Nhà báo Việt Nam tích cực tiến hành việc sửa đổi Quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam.
“Chuẩn mực bao hàm trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của nhà báo. Bộ quy tắc do Hội Nhà báo Việt Nam xây dựng phải là quy tắc mẹ, đáp ứng chuẩn mực chung của nghề báo và sát thực tế. Từ những nguyên tắc nền tảng đó, các cơ quan báo chí phải xây dựng những bộ quy tắc con của mình. Ví dụ BBC có quy tắc riêng về biên tập và làm báo, đã chấp nhận là phóng viên của BCC thì phải tuân thủ. Tại sao cơ quan báo chí của ta không làm thế”, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đặt vấn đề.
Cũng theo Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, “chuẩn mực quan trọng nhất của nghề báo là sự liêm chính (liêm khiết và chính trực). Sự nhũng nhiễu doanh nghiệp khiến họ vừa ghét vừa sợ nhà báo là một thực tế. Cái đó làm khổ những người làm báo chân chính”.
Bộ trưởng đề nghị các cơ quan báo chí tập trung thảo luận rõ các hành vi xung đột lợi ích về nghề báo và hành vi lạm dụng của phóng viên, nhà báo, cơ quan báo chí; thống nhất nguyên tắc để bổ sung quy tắc đạo đức nghề nghiệp của người làm báo trong thời đại số. Bộ trưởng cũng đề xuất một số nội dung cụ thể khác cần tập trung thảo luận. Chẳng hạn, vấn đề “đạo văn”, vi phạm bản quyền. Trong thời đại số, vi phạm bản quyền quá nhiều. Báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên... thường xuyên kêu bị vi phạm bản quyền nghiêm trọng. Hoặc vấn đề trao đổi tranh luận một cách văn minh trên Internet, tránh việc phóng viên, nhà báo dùng lời lẽ thô tục khi tranh luận, bày tỏ ý kiến cá nhân trên mạng. Hoặc vấn đề phóng viên có quyền hối lộ để thu thập thông tin hay không.
“Nhà báo phải gương mẫu chấp hành pháp luật, không được lợi dụng nghề nghiệp để vi phạm pháp luật. Vi phạm pháp luật là vi phạm đạo đức nghề nghiệp, còn vi phạm đạo đức chưa hẳn là vi phạm pháp luật. Trên thực tế, đạo đức báo chí có nội dung vô cùng phong phú, sinh động, không phải lúc nào cũng là mẫu số chung với pháp luật. Lằn ranh giao thoa không phải lúc nào cũng rõ. Nhà báo phải cân nhắc kỹ xem nên làm gì”, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn nhấn mạnh.
Theo quy định của Luật Báo chí năm 2016, nhà báo phải tuân thủ quy định về đạo đức nghề nghiệp, và sẽ bị thu hồi thẻ nhà báo khi vi phạm về đạo đức nghề nghiệp gây hậu quả nghiêm trọng dù chưa vi phạm pháp luật (vi phạm pháp luật sẽ bị xử lý hành chính, hình sự).
Cũng tại Hội nghị sáng nay, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đặc biệt nhấn mạnh rằng Luật Báo chí 2016 không chỉ dành riêng cho những người làm báo mà cho mọi công dân của Việt Nam. Bởi Luật này quy định cả quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân. Phải quán triệt cho công dân nắm luật, thực hiện quyền tự do ngôn luận của mình trên báo chí. Bộ trưởng cũng đã chia sẻ rõ hơn về những điểm mới của Luật Báo chí 2016, chẳng hạn như chính sách của nhà nước có sự thay đổi từ cơ chế hỗ trợ ngân sách sang cơ chế đặt hàng, giờ nhà nước đặt hàng cơ quan báo chí phù hợp với cơ chế quản lý của Luật Ngân sách, đảm bảo cơ chế tự chủ của các cơ quan báo chí; Công dân có quyền liên kết với cơ quan báo chí để hoạt động báo chí theo quy định của pháp luật;...
Bộ trưởng đề nghị chính quyền các địa phương cũng cần tích cực tham gia triển khai phổ biến quán triệt các nội dung của Luật Báo chí cho đội ngũ cán bộ quản lý báo chí, nhà báo và cả người dân. Các cơ quan báo chí phải đẩy mạnh tuyên truyền để mọi công dân thực hiện nghiêm Luật Báo chí 2016. Hiện Bộ TT&TT đang tích cực triển khai một số văn bản hướng dẫn để đưa Luật Báo chí 2016 vào cuộc sống. Trong đó có xây dựng và dự kiến trình Chính phủ vào tháng 10/2016 hai Nghị định về Phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí, và Lưu chiểu điện tử; Xây dựng và ban hành 3 thông tư về Quy định trình tự thủ tục việc cấp phép báo in, báo điện tử; Quy định trình tự thủ tục việc cấp phép báo nói, báo hình; Hướng dẫn cấp đổi, cấp lại và thu hồi thẻ nhà báo.