Bác sĩ bị hành hung: Cần lắm một tổ chức đứng ra bảo vệ họ

Báo Infonet xin giới thiệu bài viết của Tiến sĩ Võ Xuân Sơn - người đã có rất nhiều bài viết tâm huyết với ngành y.

"Trong đêm trực ngày 18/08/2015, tại bệnh viện Tân Phú, TP HCM, mẹ của một bệnh nhi đã giang tay tát thẳng vào mặt nữ bác sĩ đang khám cho con mình. Do thủ tục phải hỏi địa chỉ và các chi tiết khác mà bà ta hành hung bác sĩ, sau đó thì lại nói rằng do đang bức xúc chuyện ở nhà, và không một lời xin lỗi.

Cái tát này có thể không gây ra những thương tổn thực thể, nhưng nó gây ra những thương tổn tinh thần ghê gớm cho đội ngũ nhân viên y tế đang ngày đêm làm việc vất vả, phục vụ cho người bệnh, phơi nhiễm với đủ thứ nguy cơ bệnh tật và tai nạn nghề nghiệp. 

Phải có cách nào đó để ngăn chặn nạn bạo hành nhân viên y tế, cả bạo hành thể chất và bạo hành tinh thần. Không thể cứ có chuyện xảy ra, thông tin đưa lên mạng, nhân viên y tế thì bức xúc, còn những người khác thì ùa vào, nhẹ thì “không có lửa làm sao có khói?”, nặng thì “đánh chết mẹ chúng nó đi”, thậm chí thi nhau chửi rủa nhân viên y tế.

Chúng ta không có một cơ chế nào để bảo vệ nhân viên y tế trước nạn bạo hành. Ngành y có rất nhiều Hội nghề nghiệp, Hội chuyên ngành, nhưng không có Hội nào có chức năng bảo vệ nhân viên y tế khỏi nạn bạo hành cả. Cần phải có một tổ chức như vậy, một dạng nghiệp đoàn y khoa hay Y sĩ đoàn. Ngoài những chức năng về tổ chức hoạt động ngành, các qui chế nội bộ… tổ chức này còn phải có chức năng bảo vệ nhân viên y tế khỏi nạn bạo hành, không chỉ bạo hành thể chất, mà cả bạo hành tinh thần.

Tổ chức này còn phải có chức năng vận động đưa ra bộ luật bảo vệ nhân viên y tế, hoặc bổ sung những điều khoản bảo vệ nhân viên y tế vào luật khám chữa bệnh, trong đó qui định rõ việc trực tiếp hoặc kích động các hành vi xúc phạm, miệt thị, hành hung nhân viên y tế là một dạng bạo hành, và phải được xử lí hình sự, kể cả đối với báo chí và các cơ quan truyền thông.

Thỉnh thoảng, tôi cũng có trao đổi về vấn đề bạo hành nhân viên y tế với các bác sĩ trong khu vực, như Thái lan hay Philipin. Họ rất lạ lẫm với chuyện này. Ở các nước đó, việc khiếu nại, kiện cáo xảy ra khá thường xuyên, nhưng các bác sĩ ở đó gần như không được nghe về những vụ bạo hành nhân viên y tế. Họ có nghe nói, rằng ở Trung Quốc, các bác sĩ hay bị bệnh nhân hành hung, và họ khá ngạc nhiên khi biết ở Việt Nam cũng vậy.

Tôi cũng đã hỏi một số bác sĩ trong khu vực về việc ai sẽ bảo vệ các bác sĩ trước những vụ khiếu nại. Ngoài việc nhân viên y tế được bảo hiểm nghề nghiệp, Y sĩ đoàn (hoặc các Hội nghề nghiệp) sẽ là người đứng ra phán xét về chuyên môn. Kết luận chuyên môn của họ là cơ sở để phân xử. Nếu chưa thấy thỏa đáng, cả nhân viên y tế hoặc người bệnh đều có thể nhờ đến nghiệp đoàn (một dạng công đoàn) mà mình tham gia, đứng ra giúp bảo vệ quyền lợi cho mình.

Ở nước ta, chắc còn lâu lắm mới có thể có một Y sĩ đoàn có thể có ý kiến độc lập trong việc bảo vệ nhân viên y tế mà không bị chỉ đạo nào. Từ nay đến khi đó, ai sẽ là người bảo vệ quyền lợi cho nhân viên y tế? Hay cứ để cho bệnh nhân và thầy thuốc đối xử với nhau như các võ sĩ trên võ đài như hiện nay? Rõ ràng là các thầy thuốc không còn có thể toàn tâm toàn ý lo cho người bệnh khi mà lúc nào cũng phải đề phòng bị hành hung, khi mà luôn phải nghe những lời miệt thị hoặc chửi bới.

Cần phải có giải pháp bảo vệ cho nhân viên y tế. Có người đề xuất, nếu chưa có những tổ chức đủ mạnh, nhân viên y tế sẽ thông tin cho nhau hình ảnh, địa chỉ của những kẻ bạo hành mình, và tùy theo mức độ, có thể áp dụng qui định từ chối Khám chữa bệnh của Luật khám chữa bệnh đối với những kẻ bạo hành nhân viên y tế.

Mong rằng các cơ quan chức năng sẽ sớm có giải pháp, đừng để nhân viên y tế phải tự đưa ra giải pháp cứu mình, chỉ làm cho mối quan hệ thầy thuốc – bệnh nhân ngày càng xấu đi".

Linh Hoài (ghi)