Ấn Độ: Khát vọng thành cường quốc quân sự đang lâm nguy

Tháng trước, Quốc hội Ấn Độ “nhốn nháo” do một lá thư mật do Tổng tư lệnh quân đội Ấn Độ, Tướng V.K. Singh gửi tới Thủ tướng nước này Manmohan Singh bị rò rỉ. Đúng theo phong cách Ấn Độ, ban đầu Quốc hội nước này “náo động” về sự rò rỉ của bức thư tuyệt mật chứ không phải về phần nội dung với những thông tin cho thấy nước này đang thiếu trầm trọng vũ khí và thiết bị quân sự.  

Theo một bức thư mật của Tổng tư lệnh quân đội Ấn Độ, các lực lượng vũ trang nước này thiếu vũ khí trầm trọng.

Trong số những vấn đề mà Tướng Singh chỉ ra có thông tin rằng toàn bộ đội xe tăng của quân đội Ấn Độ “không có đạn dược quan trọng để đánh bại xe tăng của kẻ thù” và nhận định rằng 97% thiết bị phòng không của nước này là lạc hậu và chỉ trích Các lực lượng đặc nhiệm tổi cao “thiếu trầm trọng các vũ khí quan trọng”.

Sau những ồn ào ban đầu, các nhà lập pháp bắt đầu chú tâm hơn đến nội dung bức thư và chất vấn chính phủ cùng quân đội tại sao không thông tin về tình trạng thiếu thốn này. Trên thực tế thì tình trạng thiếu hụt như vậy là rất khó hiểu do Bộ Quốc phòng Ấn Độ báo cáo rằng đã tiêu hết ngân sách của 3 năm tài khó vừa qua còn Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm thì vừa cho biết từ năm 2006 đến 2010, Ấn Độ là quốc gia nhập khẩu vũ khí hàng đầu.

Vậy tại sao lại có tình trạng thiếu hụt như vậy?

Câu trả lời nằm trong qui trình tiếp nhận làm việc hết sức rối rắm và thường là khắt khe trong nội bộ Bộ Quốc phòng. Theo ước tính, có thể phải mất 3 tới 5 năm để một đề xuất được đưa vào triển khai và trước kia các nhà lập pháp Ấn Độ đã biết về tốc độ “rùa bò”này.

Trong báo cáo của mình, Ủy ban quốc phòng thường trực của Quốc hội Ấn Độ (năm 2008-2009) cho rằng: “Theo chúng tôi, rõ ràng tình trạng hiện nay của Bộ Quốc phòng thể hiện sự thiếu nghiêm túc trong việc thực hiện các kế hoạch đúng thời hạn và điều đó tác động trở lại công cuộc hiện đại hóa các lực lượng vũ trang”.

Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên khi nhận chức vào ngày 1/4/2010, Tướng Singh đã phát biểu rất thẳng thắn: “Thách thức lớn nhất của chúng tôi là làm sao xóa bỏ được sự hời hợt của chúng tôi xét về tình trạng thiếu hụt nhiều mặt và thách thức thứ hai là nhiệm vụ hiện đại hóa. Cả hai đều cần phải được ưu tiên hàng đầu để dù cho Quân đội có yêu cầu thứ gì nhằm hoạt động hiệu quả thì mọi thứ đều đã sẵn sàng”.

‘Khi tôi nói về tình trạng “hời hợt” thì điều đó tức là anh đề ra mệnh lệnh gì đó nhưng mệnh lệnh của anh không được thực hiện ngay mà mất rất nhiều thời gian do một qui trình luôn gặp trì hoãn”, ông nhận xét và nói thêm rằng khi có tình trạng trì hoãn thì một điều không thể tránh khỏi là các thiết bị khi được đưa vào sử dụng sẽ trở nên lỗi thời.

Đã 2 năm kể từ ngày tướng Singh phát biểu và một điều có thể nhận thấy rõ là bất chấp những cảnh báo đầy lo ngại đó, nhiều đơn vị chiến đấu của quân đội Ấn Độ vẫn đang thực hiện những yêu cầu cơ bản ở mức độ thấp đáng báo động. Ban đầu Tướng Singh viết bức thư này và gửi đến Bộ trưởng Quốc phòng A.K. Antony và sau đó Thủ tướng Manmohan Singh đã nêu bật thực tế này.

Nhưng không phải đợi đến bức thư mật của Tướng Singh thì những điểm yếu của quân đội Ấn Độ, mà đối với nhiều người là điều “rõ như ban ngày”, mới được phơi bày. Rất nhiều nhà bình luận và phân tích đã chỉ ra tình trạng trên của các lực lượng phòng không vào pháo binh của quân đội Ấn Độ.

Gurmeet Kanwal, người từng giữ chức giám đốc nhóm tư vấn cho quân đội Ấn Độ, đã viết:

“Điều đáng buồn là quân đội Ấn Độ đã gần như bỏ lỡ hoàn toàn Cuộc cách mạng về quân sự. Quân đoàn phòng không cũng đang đối  mặt với tình trạng lạc hậu hết sức nghiêm trọng. Hệ thống pháo phòng thủ L-70 40 mm kiểu cũ, hệ thống pháo phòng thủ 4 nòng ZSU-23-4 Schilka hay các hệ thống SAM-6 (Kvadrat) và SAM-8 OSA-AK đều đã lạc hậu và cần phải được thay thế khẩn cấp bằng các hệ thống phòng thủ hiện đại hơn, có khả năng đánh bại những mối đe dọa hiện nay và sau này”.

Một trong những nguyên nhân then chốt gây ra tình trạng thiếu hụt vũ khí khí tài hiện nay là tình trạng qui trình xử lý một đề xuất ở cả Bộ tổng tư lệnh quân đội và Bộ Quốc phòng chồng chéo nhau do cả hai cơ quan này không được hợp nhất về một số chức năng hoạt động. Hậu quả là các bộ hồ sơ được gửi đến và xử lí tại Bộ tổng tư lệnh trước rồi lại được xử lí với một qui trình tương tự tại Bộ Quốc phòng.

Bên cạnh đó, các công chức làm việc tại Bộ Quốc phòng thường không thể nhận thức được sự khẩn thiết của các yêu cầu từ các lực lượng vũ trang và thường “ngâm nga” các tập hồ sơ trong nhiều tháng trời. Trong khi đó, các công chức này lại than phiền rằng quân đội liên tục thay đổi các yêu cầu về chất lượng khiến các bộ hồ sơ tiếp tục bị trì hoãn. 

Một binh sĩ Ấn Độ tại khu vực biên giới với Trung Quốc.

Và tình trạng đỗ lỗi lẫn nhau này tiếp diễn và các binh sĩ thì mòn mỏi chờ đợi các yêu cầu của mình được đáp ứng. Theo các nhà phân tích, giải pháp là phải tích hợp cơ quan hành chính và bộ tổng tư lệnh thông qua các thông báo chéo nhau và sử dụng các chuyên gia có hiểu biết rộng về vũ khí khí tài. 

Không may là nói bao giờ cũng dễ hơn làm. Có một trở ngại là đại diện của các lực lượng vũ trang và cơ quan hành chính dân sự không tin tưởng lẫn nhau, một tình trạng đã tồn tại ở Ấn Độ kể từ năm đầu tiên nước này độc lập, năm 1947. Ngoại trừ việc Bộ tổng tư lệnh không còn giữ tên cũ là Bộ tổng tư lệnh hợp nhất, còn lại các qui trình vẫn không được thay đổi thực sự.

Nhằm vượt qua những khó khăn nói trên Ủy ban quốc phòng thường trực của Quốc hội Ấn Độ đã ủng hộ việc thành lập một nhóm then chốt để xác định nơi xuất phát các vấn đề và “cải tiến một hệ thống hiện đại hóa trôi chảy và sau đó đáp ứng các nhu cầu về quân dụng của quân đội”.

Nhưng đề xuất trên ra đời từ những năm  2008-2009 vậy mà cho đến nay vẫn chưa có nhiều thay đổi.

Vài ngày sau khi lá thư của Tướng Singh bị rò rỉ, Bộ trưởng quốc phòng Antony kêu gọi một cuộc họp cấp cao giữa các quan chức Bộ Quốc phòng và Bộ tư lệnh Quân đội. Tuy nhiên,

“Trong suốt cuộc gặp, ông Antony đã chỉ đạo Quân đội phải điều chỉnh các qui trình tiếp nhận thiết bị sao cho phải gắn trách nhiệm cho một đơn vị nào đó dù cho có bất kì sự trì hoãn nào. Ông cũng đã yêu cầu các quan chức Bộ Quốc phòng và Quân đội phải nghiên cứu cách giảm bớt thời gian cho hoạt động đánh giá kĩ thuật và dùng thử. Ông cũng muốn ủy nhiệm thêm quyền về tài chính cho Bộ Tổng tư lệnh nếu cơ quan này có thể thúc đẩy nhanh hơn quá trình tiếp nhận thiết bị, thủ tục và các hệ thống tổ chức”.

Tuy nhiên, có thể hiểu phát biểu trên là một thông điệp đơn giản rằng: cần tăng thêm quyền về mặt tài chính cho Bộ tổng tư lệnh. Nhưng vấn đề lại nằm ở chỗ hầu hết các thỏa thuận đều mắc kẹt ở công đoạn cuối một phần là do Bộ Quốc phòng của ông Antony quá cẩn thận trong việc phê duyệt qui trình tiếp nhận.

Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ A.K. Antony - Một nguyên nhân dẫn đến tình trạng quân đội Ấn Độ thiếu hụt trầm trọng vũ khí là do qui trình làm việc chậm chạp của bộ này.

Tuy nhiên, những thông tin đáng xấu hổ trên bình diện quốc gia, và thực ra là cả bình diện quốc tế nữa, của Tướng Singh có vẻ như đã khiến Bộ Quốc phòng phải có hành động, và bộ này đã đề nghị xây dựng 14 tuyến đường xe lửa chiến lược dọc theo vùng biên giới với Trung Quốc và thành lập một “ủy ban quyền lực” dẫn đầu là Bộ trưởng quốc phòng có nhiệm vụ giám sát “kế hoạch nâng cao năng lực tại các đường biên giới phía bắc”.

Ủy ban này cũng đã thể hiện các nỗ lực để nhanh chóng cung cấp trang thiết bị cho Các lực lượng đặc nhiệm Ấn Độ, trong đó có súng trường tấn công tiên tiến, phương tiện di chuyển trên mọi địa hình, các hệ thống định vị GPS và các phương tiện di chuyển dưới nước.

Về mặt chính trị, trong lúc Ấn Độ đang rối tung vì hết vụ bê bối tham nhũng này đến vụ bê bối tham nhũng khác thì có thể hiểu tại sao ông Antony thận trọng với qui trình tiếp nhận thiết bị. Tuy nhiên, hậu quả là quân đội nước này liên tục đối mặt với tình trạng trì hoãn và thiếu các loại vũ khí, đạn dược quan trọng. Đó là một thực tế đáng mỉa mai đối với mong muốn được trở thành một cường quốc quân sự trong khu vực của Ấn Độ.