Ai là kẻ có trách nhiệm trong vụ xả súng ở Paris?

Hiện tại, cảnh sát vẫn chưa xác định vụ tấn công chết người vào tòa soạn tạp chí Charlie Hebdo là trách nhiệm của tổ chức khủng bố nào. Mặc dù một tờ báo của Pháp đưa tin cảnh sát Paris đã nhận diện được 3 kẻ tình nghi trong vụ nổ súng, cho đến giờ vẫn chưa có bên nào nhận trách nhiệm cho vụ việc này và sau vụ nổ súng, 3 hung thủ đã giết chết 12 người đã tẩu thoát gọn gàng. Các giám định viên chỉ có một vài bằng chứng, tất cả đều không đủ xác thực và rất khó xác nhận.

Rất nhiều người đã đến tưởng niệm những nạn nhân đã chết trong vụ nổ súng và bày tỏ sự tức giận đối với hành động tàn bạo của các hung thủ.

Những tay súng này cho thấy khả năng sử dụng súng thành thạo, mặc dù vẫn chưa rõ liệu đó có phải là nhờ quá trình huấn luyện trong quân đội hay không. Một số báo đưa tin, một trong số những tay súng đã nói tiếng Nga và một kẻ khác nói rằng chúng đại diện cho “al-Qaeda ở Yemen”.

Tuy nhiên những thông tin này không có cơ sở. Hiện đang có những luồng thông tin trái chiều về khả năng nói tiếng Pháp của các tay súng, một vấn đề nhiều khả năng có thể xác định được nguồn gốc hay quốc tịch của những kẻ khủng bố.

Bên cạnh đó chúng ta cũng phải tính đến những dữ liệu quan trọng khác, bao gồm những bằng chứng  có thể có tich trong việc tìm ra đâu là tổ chức gây ra vụ nổ súng.

Nhà phân tích khủng bố Clint Watts, một thành viên của Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (Mỹ) đã tiến hành “phân tích những giả thiết trái chiều” và đưa ra bốn khả năng mà ông cho là “những thủ phạm hoặc tình huống có thể”:

1. Một âm mưu của Al-Qaeda trung tâm (AQC) hoặc Al-Qaeda ở bán đảo Ả Rập (AQAP) được điều phối từ Yemen hoặc từ Pakistan.

2. Một mưu đồ của Nhà nước Hồi giáo (IS) được chỉ đạo từ Syria và Iraq.

3. Một vụ việc được tiến hành bởi các phần tử ủng hộ al-Qaeda ở phương Tây.

4. Một vụ tấn công được tiến hành bởi các phần tử ủng hộ IS ở phương Tây, gần đây đã xảy ra khá nhiều vụ việc tương tự.

Phân tích của ông được thể hiện qua bảng dưới đây. Những ô có dòng #JeSuisCharlie là những ô mà Watts thấy “có hoặc có thể có bằng chứng ám chỉ những yếu tố được đưa ra trong tình huống”.

Bảng phân tích của ông Clint Watts. Qua bảng này có thể thấy, nhiều khả năng vụ tấn công là do chính các tổ chức khủng bố tiến hành hơn là những vụ tấn công nhỏ lẻ.

Số lượng thành viên trong nhóm tay súng và khả năng sử dụng súng, cộng với kế hoạch tẩu thoát thành công và việc chúng sử dụng vũ khí hạng nặng, tất cả đều cho thấy cuộc tấn công được tiến hành bởi những kẻ khủng bố được hậu thuận bởi một tổ chức lớn hơn. Vụ việc không phải là một vụ tấn công đơn độc, mặc dù rất có thể đây là một hình thức tấn công mới, chưa từng thấy trước đây của những kẻ ủng hộ al-Qaeda và IS.

Như vậy chỉ còn lại 2 khả năng: vụ việc do chính tay Al-Qaeda hoặc IS gây ra.

Biên tập viên tạp chí Charlie Hebdo, ông Stephane Charbonie, người đã bị giết trong vụ tấn công, được coi là 1 trong 12 người “bị truy nã vì những tội danh chống lại đạo Hồi”, theo Inspire, một tờ tạp chí tuyên truyền tiếng Anh của Al-Qaeda số ra tháng 10/2012. Cùng lúc đó, Charlie Hebdo cũng đăng tải tranh biếm họa đả kích Ayad al-Baghdadi, thủ lĩnh của IS. Như vậy cả hai tổ chức khủng bố đều có động cơ tấn công tòa soạn.

Ước tính đã có 800 người từ Pháp đã đến Syria và Iraq để chiến đấu chống lại phiến quân IS, một con số cũng cho thấy khả năng liên quan của các tổ chức khủng bố. Nhưng thông tin về việc những tay súng đã tự gọi mình thuộc về “Al-Qaeda ở Yemen” cũng cho thấy mạng lưới Al-Qaeda ở bán đảo Ả Rập hoặc Al-Qaeda trung tâm cũng có thể có trách nhiệm.

Ông Daveed Gartenstein-Ross, một thành viên của Quỹ Bảo vệ Quyền dân chủ, một viên nghiên cứu đặt tại Washington, Mỹ, cho biết: “Có thông tin ám chỉ Al-Qaeda, có thông tin ám chỉ IS. Và chúng ta lại không có đủ thông tin để nói được chính xác”.

Gartenstein-Ross nói thêm rằng sự cạnh tranh giữa Al-Qaeda và IS, hai tổ chức đại diện cho hai dòng tôn giáo và cách thức tấn công khác nhau đang cạnh tranh để có thêm người và sự ủng hộ trên toàn thế giới, nên một trong hai tổ chức có liên quan đến vụ việc rất có thể sẽ nhận trách nhiệm trong tương lai gần.

Tuy vậy, chúng ta vẫn chưa có thời gian cụ thể. Al-Qaeda mất một năm mới nhận trách nhiệm cho vụ đánh bom ngày 7/7/2005 ở London (Anh), mặc dù Gartenstein-Ross tin rằng sự cạnh tranh giữa IS và Al-Qaeda sẽ làm các tổ chức nhanh chóng thừa nhận vụ việc tấn công ở Paris.

Vào thời điểm này, một khả năng nữa rất có thể sẽ xảy ra, đó là những kẻ tấn công sẽ không dừng lại.

“Tôi nghĩ nhiều khả năng chúng sẽ tiến hành một cuộc tấn công nữa”, Gartenstein-Ross cho biết. Trong trường hợp đó, vụ tấn công mới đấy có thể khiến người ta nghĩ đến vụ tấn công Mumbai vào năm 2008, một vụ nổ súng theo kiểu “chiến tranh đường phố” khi những kẻ khủng bố từ nhóm tôn giáo Lashkar-e-Taiba liên tục di chuyển để tiêu diệt nhiều mục tiêu. Nhưng Gartenstein-Ross nhấn mạnh răng các hung thủ “đã tấn công rồi sau đó tẩu thoát”, không giống như ở Mumbai, khi kẻ khủng bố “chống trả lại cảnh sát cho đến cùng”.

Một vụ việc đã từng xảy ra khác có thể là Mohammed Merah, một phần tử cực đoan đã giết chết 7 người trong vong 8 ngày ở thành phố Toulouse ở Pháp vào tháng 3/2012. Đỉnh điểm của sự việc là hắn đã tấn công vào một trường học Do Thái khiến 4 người bị giết. Hung thủ ở Toulouse đã tiến hành cuộc tấn công của mình trong hơn 1 tuần, và nhiều khả năng một vụ tấn công thứ hai sẽ diễn ra sau vài ngày.

Nhưng giống như Watts, Gartenstein-Ross đã thận trọng nói rằng bất kỳ phân tích nào vào thời điểm này đều mang tính xét đoán: “Sự thật là chúng ta có rất ít thông tin vào lúc này”.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ tờ Business Insider, một trang tin công nghệ lớn của Mỹ. Business Insider nổi tiếng bởi các bài viết tổng hợp từ nhiều nguồn tin với các chủ đề nổi trội liên quan đến công nghệ, chính trị, quân sự…