3 điều Trung Quốc có thể làm để “hạ nhiệt” căng thẳng Biển Đông
Động thái có phần khiêu khích này của Mỹ cho thấy Washington sẽ không tiếp tục ngồi yên trước những hoạt động cải tạo đảo của Trung Quốc ở Biển Đông.
![]() |
Việc Trung Quốc xây dựng trên các đảo ở Biển Đông đã khiến tình hình căng thẳng hơn. |
Đây là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang dần đạt đến đỉnh điểm căng thẳng, giống như nhiều chuyên gia về Trung Quốc nhận định. Dường như trong nội bộ chính phủ Washington đã đưa ra một kết luận rằng họ phải ngăn chặn những lối hành xử mang tính bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông bằng cách nào đó. Điều này cũng đồng nghĩa với việc Mỹ không còn tin Trung Quốc sẽ nghe theo yêu cầu của họ và trở nên có trách nhiệm hơn.
Như vậy, quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang có vấn đề. Vấn đề mấu chốt ở đây là chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo? Cả hai nước vẫn có thể tiếp tục đi tìm những hướng đi nhằm tránh chiến tranh và khôi phục quan hệ ngoại giao. Trong khi đó, tại Mỹ, các luồng tư tưởng bài Trung Quốc đang ngay một nhiều hơn trong giới nghiên cứu chính trị, cụ thể là mối đe dọa đến từ Trung Quốc đang lớn lên và nước này sẵn sàng lật đổ vai trò bá chủ của Mỹ ở châu Á.
Còn tại Trung Quốc, tư tưởng bài Mỹ cũng có rất nhiều, cụ thể là các học giả coi mọi hành động của Mỹ là nhằm cản trở sự phát triển của Trung Quốc. Những người hiểu rõ tình thế của hai phía đều tin rằng những luồng suy nghĩ đó cần phải bị loại trừ. Theo tờ The Diplomat nhận định, vì vậy, vào thời điểm nhạy cảm này, không nên đổ lỗi cho bất kỳ bên nào khi đã gây nên căng thẳng.
Điều đó cũng có nghĩa là cả hai bên đều có trách nhiệm nhằm giảm bớt những căng thẳng. Họ nên áp dụng một phương pháp mới có tên là “vòng xoáy hợp tác” do giáo sư Mỹ Lyle Goldstein thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Biển Trung Quốc (CMSI), theo đó, Trung Quốc có thể làm ba điều dưới đây để chứng tỏ mong muốn hợp tác của mình.
![]() |
Trung Quốc có nhiều phương pháp để xoa dịu căng thẳng hiện nay. |
Thứ nhất, Trung Quốc cần phải làm nhiều hơn nữa để trấn an Mỹ và họ cần phải thực tế hơn về sức mạnh và khả năng của mình. Có vẻ những tín hiệu mà Trung Quốc đã làm nhằm xoa dịu Mỹ đã không đến nơi đến chốn, do đó Trung Quốc cần phải đẩy mạnh nỗ lực của mạnh lên gấp đôi.
Cho đến giờ, luận điểm Trung Quốc sẽ thách thức thế độc tôn của Mỹ vẫn còn thiếu nhiều bằng chứng. Đương nhiên, trong lúc Trung Quốc phát triển, tầm ảnh hưởng trong khu vực của họ cũng sẽ tăng lên. Sự thật là, Châu Á cần cả Mỹ và Trung Quốc đề cao hòa bình và ổn định khu vực. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể nhân chuyến thăm tới Mỹ vào tháng 9 sắp tới để nhấn mạnh điều quan trọng này, đó là Trung Quốc tôn trọng sự hiện diện của Mỹ tại châu Á.
Thứ hai, Trung Quốc cần phải nỗ lực hơn nữa để trấn an các nước láng giềng châu Á. Điều quan trọng là Trung Quốc phải thấy rằng để có thể thực sự là thế lực hàng đầu, nước này cần một châu Á hòa bình và ổn định. Những tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các nước là một vấn đề phức tạp, nhưng vẫn có thể giải quyết trong hòa bình. Trung Quốc nên bắt đầu đàm phán song phương hoặc đa phương với các nước có liên quan, và những cường quốc ngoài khu vực nên đứng vị trí trung lập và không được đứng về bên nào.
Thứ ba, do mối lo chính là Trung Quốc sẽ ngày nào đó chiếm lĩnh toàn bộ Biển Đông và biến nó thành “ao làng”, Trung Quốc cần phải cởi mở và rõ ràng hơn khi thực hiện những hoạt động của mình trong khu vực.
Có thể thấy rằng, Trung Quốc và Mỹ có thể thực hiện những bước đi nhằm xoa dịu căng thẳng trong khu vực Biển Đông. Đã đến lúc hai đất nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới có tinh thần trách nhiệm trong việc này.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin The Diplomat, một tạp chí có trụ sở ở Tokyo, chuyên về chính trị, văn hóa và xã hội tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.