Viêm cơ tim ở trẻ sau tiêm vắc xin Covid-19 thực tế ra sao?

Các cơ quan quản lý liên bang Mỹ đang xém xét dữ liệu về mối liên hệ giữa vắc xin Covid-19 Moderna với chứng viêm cơ tim ở người trẻ, theo thông báo của hãng dược Moderna vào ngày 31/10.

Nguy cơ gặp tác dụng phụ viêm cơ tim cũng đang là mối lo ngại đối với các cố vấn thuộc Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC) liên quan tới việc cấp phép tiêm vắc xin Covid-19 Pfizer/BioNTech cho nhóm nhỏ tuổi và thanh thiếu niên.

Nhiều phụ huynh lo sợ chứng viêm cơ tim sau tiêm vắc xin Covid-19 ở trẻ em. (Ảnh: New York Times)

Theo New York Times, vào hôm nay (2/11), các nhà khoa học của CDC cũng sẽ kiểm tra dữ liệu mới nhất về mối liên hệ giữa vắc xin Covid-19 Pfizer/BioNTech với chứng viêm cơ tim, trước khi đưa ra quyết định cuối cùng sử dụng loại vắc xin này để tiêm cho trẻ nhỏ.

Vậy chứng viêm cơ tim sau tiêm vắc xin Covid-19 có phổ biến không? Cha mẹ có cần lo lắng về chuyện tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ không?

Một số chuyên gia nhấn mạnh, câu trả lời là “hoàn toàn không”. Bởi theo các nghiên cứu gần đây, dù vắc xin Covid-19 Pfizer/BioNTech và Moderna có mối liên hệ làm tăng nguy cơ mắc chứng viêm cơ tim, nhưng khả năng mắc là rất thấp. Phần lớn các ca mắc chứng bệnh này là ở thể nhẹ và nhanh chóng khỏi bệnh.

“Nếu chỉ nhìn về mặt nguy cơ, bạn sẽ cảm thấy sợ hãi. Nhưng bản thân Covid-19 đang gây ra những tổn thương lâu dài đối với tim mạch. Chuyện này mới đáng lo hơn”, Tiến sĩ Brian Feingold, chuyên gia tim mạch ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi UPMC Pittsburgh cho biết.

Viêm cơ tim xuất hiện khi nhiễm virus hoặc vi khuẩn và gây ra các triệu chứng như tim đập nhanh hoặc không đều, đau ngực và khó thở. Trên toàn cầu, cứ 100.000 người thì có khoảng 10 - 20 người được chẩn đoán bị viêm cơ tim mỗi năm. Song nhiều người khác chỉ có các triệu chứng nhẹ và không bao giờ được xác nhận bị viêm cơ tim.

Kể từ khi đại dịch Covid-19 xuất hiện, hàng chục ngàn trẻ em ở Mỹ đã phải nhập viện vì mắc Covid-19 và 657 trẻ đã qua đời, theo dữ liệu của CDC.

Một số trẻ từng bị nhiễm virus corona vẫn có thể bị ốm dai dẳng trong nhiều tháng sau dù đã khỏi Covid-19. Tình trạng này gọi là Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C). Hội chứng này cũng đã ảnh hưởng đến ít nhất 5.200 trẻ ở Mỹ.

Viêm cơ tim ở nam giới

Theo nghiên cứu, chứng viêm cơ tim xuất hiện sau tiêm vắc xin Covid-19 xảy ra ở mọi lứa tuổi, giới tính và liều lượng tiêm khác nhau. Nhưng tỷ lệ cao nhất xảy ra đối với nhóm nam giới từ 16 – 29 tuổi sau tiêm mũi thứ 2 vắc xin sử dụng công nghệ mRNA. Cụ thể, ở nhóm tuổi này, cứ 100.000 người tiêm thì có 11 trường hợp gặp tác dụng phụ là viêm cơ tim, theo kết quả từ một cuộc nghiên cứu.

Trong khi đó, dữ liệu về chứng viêm cơ tim đối với trẻ từ 12 – 15 hiện rất ít, bởi vắc xin Covid-19 Pfizer/BioNTech đang là vắc xin duy nhất được sử dụng ở nhóm tuổi này tại Mỹ.

Tiến sĩ Paul A. Offit, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Vắc xin tại Viện Nhi Philadelphia, nhấn mạnh những vấn đề về tim mạch sau tiêm vắc xin Covid-19 đối với các bé trai từ 12 – 15 tuổi dường như ít phổ biến so với nam giới lớn tuổi hơn.

Ủy ban cố vấn khoa học của FDA, cơ quan mà ông Offit làm thành viên, cũng đã tiến hành cuộc họp vào tuần trước để đánh giá độ an toàn của vắc xin Covid-19 Pfizer/BioNTech. Sau đó, Ủy ban đã khuyến nghị dùng vắc xin Pfizer/BioNTech để tiêm cho nhóm trẻ từ 5 – 11 tuổi.  

Nhưng đối với một số phụ huynh, những thông tin nghiên cứu như trên chưa đủ để khiến họ an lòng.

Ông Jeff Gustin, nhà di truyền học thực vật tại Bộ Nông nghiệp Mỹ, cho biết ông và hai con trai bị tăng nhịp tim sau khi tiêm vắc xin Covid-19 Pfizer/BioNTech.

Hai cậu bé nhanh chóng hồi phục, nhưng ông Gustin (42 tuổi) lại cảm thấy tim vẫn đập mạnh nhất là khi nằm xuống. Do đó, ông Gustin đang cân nhắc tiêm mũi 3 vắc xin Covid-19 Johnson & Johnson, thay vì dùng vắc xin Pfizer/BioNTech hoặc Moderna.

Ngoài ra, ông cũng đang do dự việc tiêm phòng cho cậu con út 11 tuổi và cho hay chỉ đưa cho đi tiêm khi trường học bắt buộc.

Hiếm khi xảy ra 

Tiến sĩ James de Lemos tại Đại học Texas nhấn mạnh, chứng viêm cơ tim sau tiêm các loại vắc xin Covid-19 là hiếm khi xảy ra khi so sánh với tình trạng ở các bệnh nhân mắc Covid-19. Ngoài ra, chứng viêm cơ tim sau tiêm phòng vắc xin Covid-19 cũng không gây hại lâu dài.

Tuy nhiên, đối với các bệnh nhân Covid-19, họ có thể bị viêm cơ tim và niêm mạc mạch máu khiến tim cùng cơ quan khác có nguy cơ bị tổn thương lâu dài. Virus corona còn có thể gây suy tim đến mức cần phải ghép tạng và thậm chí là tử vong.

Trái lại, chứng viêm cơ tim sau tiêm vắc xin Covid-19 lại nhẹ và chỉ thoáng qua. Tiến sĩ de Lemos nói thêm: “Chuyện này là đáng lo, nhưng hiếm khi đe dọa đến tính mạng”.

Tuy nhiên, một số quốc gia Bắc Âu, nơi vắc xin Moderna đã được phê duyệt sử dụng cho thanh thiếu niên, cũng đã dừng tiêm Moderna cho người dưới 30 tuổi mà ít nhất là ở thời điểm hiện tại. Quyết định được đưa ra dựa trên bằng chứng cho thấy, nguy cơ mắc bệnh viêm cơ tim sau tiêm vắc xin Moderna cao hơn so với vắc xin Pfizer/BioNTech.

Các nhà nghiên cứu tại Kaiser Permanente ở Bắc California đã so sánh trực tiếp hai loại vắc-xin Moderna và Pfizer/BioNTech. Họ phát hiện ở nam giới từ 18 - 39 tuổi, tỷ lệ mắc viêm cơ tim tăng lên sau một liều tiêm vắc-xin của cả 2 hãng, nhưng nhiều hơn sau tiêm Moderna.

Tiến sĩ Nicola P. Klein, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Vắc xin Kaiser Permanente, nhấn mạnh: “Tỷ lệ mắc viêm cơ tim sau tiêm vắc xin Moderna cao hơn so với vắc xin Pfizer/BioNTech".

Nguy cơ mắc chứng viêm cơ tim sau tiêm cả hai liều vắc xin Moderna ở những người từ 18 - 39 tuổi là cao gấp 37 lần tính trên toàn dân. Tỷ lệ này sau hai liều vắc xin Pfizer/BioNTech ở những người từ 12 - 39 tuổi là cao gấp 19 lần.

Tuy nhiên, Tiến sĩ de Lemos kết luận thuật toán trên cho thấy việc tiêm phòng vắc xin Covid-19 cho trẻ nhỏ và thanh thiếu niên vẫn có nhiều ưu điểm hơn so với mối lo về nguy cơ mắc chứng viêm cơ tim.

Vắc xin Covid-19 đầu tiên được phép tiêm cho trẻ từ 5 – 11 tuổi ở Mỹ

Pfizer trở thành vắc xin Covid-19 đầu tiên được FDA phê duyệt sử dụng cho trẻ từ 5 - 11 tuổi ở Mỹ. 

Minh Thu (lược dịch)