Vì sao tuyến metro số 1 của TP.HCM đội vốn 1,5 tỷ USD?
![]() |
Tuyến metro số 1 đã hoàn thành khoảng 50% khối lượng công việc. |
Tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên)
Thành phố cho biết đã phê duyệt vào tháng 4/2007 với tổng mức đầu tư 17.388 tỷ đồng. Tại thời điểm này dự án được xác định ở nhóm A nên không thuộc diện trình Quốc hội phê duyệt.
Sau đó vào năm 2009 tư vấn chung của dự án đã tính toán và xác định lại tổng mức đầu tư của dự án là 47.325 tỷ đồng. Theo thành phố, có ba nguyên nhân dẫn đến tổng mức đầu tư tăng.
Thứ nhất, dự án đã tăng khối lượng xây dựng như đầu máy, toa xe, trang thiết bị nhà ga… để hiệu quả khai thác cao hơn.
Thứ hai là “sự biến động khách quan” của nguyên – nhiên vật liệu do trượt giá, cùng việc tăng lương tối hiểu từ năm 2006 đến năm 2009.
Thứ ba là vì cập nhật tỷ giá Yên Nhật – Việt Nam Đồng (do trượt giá) và tỷ lệ tính toán các chi phí dự phòng rủi ro, trượt giá theo quy định mới.
Cũng theo thành phố, thời điểm này phía Việt Nam không có kinh nghiệm trong thẩm tra việc lựa chọn tư vấn thẩm tra, do vậy sau đó đã đề nghị JICA tuyển chọn tư vấn độc lập là hai công ty của Singapore.
Sau khi có ý kiến đồng thuận của các bộ, Thủ tướng đã đồng ý để thành phố phê duyệt điều chỉnh dự án.
Tại thời điểm thành phố duyệt (năm 2011) dự án này thuộc diện phải trình Quốc hội quyết định.
Tuy nhiên dự án này tiếp tục được Thủ tướng cho phép thực hiện vì có tiêu chí “công trình trọng điểm quốc gia”.
Theo thành phố, từ năm 2011 đến nay đều có báo cáo Chính phủ, sau đó Bộ trưởng bộ Giao thông vận tải thừa ủy quyền của Thủ tướng báo cáo trước Quốc hội theo quy định.
Hiện tại dự án đã ký được ba hiệp định vay vốn với tổng số 31.208 tỷ đồng, giả ngân được 11.929 tỷ đồng. Dự án cũng triển khai được bốn gói thầu xây lắp chính và hoàn thành 48% khối lượng nhưng không phát sinh tăng thêm vốn đầu tư.
Tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương)
Năm 2012 dự án được thành phố phê duyệt, tuy nhiên trong quá trình thiết kế đơn vị tư vấn phát hiện nhiều nội dung thiếu sót và chưa phù hợp nên phải điều chỉnh thiết kế cơ sở.
Tới năm 2015 phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã “đồng ý về nguyên tắc” để thành phố điều chỉnh dự án này.
Tuy nhiên hiện nay các bộ đang có hai luồng ý kiến về thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh dự án.
Theo Bộ KH&ĐT, bộ GTVT, Ngân hàng Nhà nước thì đây là dự án chuyển tiếp nhóm A, do vậy thuộc thẩm quyền của thành phố.
Trong khi đó Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng có quan điểm ngược lại, nên cho rằng thành phố cần báo cáo Thủ tướng và trình Quốc hội chấp thuận.
Do vậy TP.HCM đang kiến nghị Chính phủ duyệt chủ trương điều chỉnh tăng mức đầu tư, đồng thời giao UBND thành phố tiếp tục là cấp thẩm quyền thẩm định, phê duyệt điều chỉnh dự án.