Vì sao Trung Quốc mở căn cứ quân sự ở vùng hẻo lánh của Afghanistan?

Straist Times dẫn lời quan chức Afghanistan cho hay, căn cứ quân sự của Trung Quốc sẽ được xây dựng ở vùng núi hẻo lánh Vành đai Wakhan của Afghanistan. Các nhân chứng cũng cho hay, họ đã nhìn thấy quân đội Trung Quốc và Afghanistan tiến hành tuần tra chung ở khu vực này.

Vành đai Wakhan là khu vực hẻo lánh lạnh giá có đường biên giới sát khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc và dường như hoàn toàn tách khỏi vùng lãnh thổ Afghanistan. Thậm chí, cư dân sinh sống ở Vành đai Wakhan dù đối mặt với muôn vàn khó khăn nhưng cuộc sống lại rất thanh bình và họ cũng không hay biết gì về cuộc chiến ở Afghanistan.

Căn cứ quân sự ở nước ngoài đầu tiên được Trung Quốc xây dựng tại Djibouti hồi năm ngoái.

Điều đáng nói, cư dân ở Vành đai Wakhan lại có nhiều mối quan hệ với vùng Tân Cương của Trung Quốc khi mà ngày càng nhiều du khách Trung Quốc tới thăm quan khu vực này.

Việc Bắc Kinh có kế hoạch xây dựng căn cứ quân sự ở Vành đai Wakhan được cho là nằm trong chiến lược mở rộng tầm ảnh hưởng kinh tế và địa chính trị của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình. 

Cụ thể, trong thời gian qua, Trung Quốc đã đổ hàng tỷ USD vào xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng ở Nam Á. Trong bối cảnh tình hình an ninh ở Afghanistan có nhiều bất ổn, mọi động thái của Trung Quốc ở quốc gia này đều được xem là nhằm tăng cường an ninh.

Giới phân tích cho rằng nhiều khả năng các tay súng thuộc lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS bỏ chạy khỏi Iraq va Syria có thể sang khu vực Trung Á và Tân Cương để tới Afghanistan hoặc dùng Vành đai Wakhan để tiến vào lãnh thổ Trung Quốc.

Phó phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Afghanistan, ông Mohammad Radmanesh cho biết quan chức Afghanistan và Trung Quốc đã tiến hành thảo luận về kế hoạch xây dựng căn cứ quân sự vào tháng 12 năm ngoái tại Bắc Kinh. Hiện chi tiết kế hoạch vẫn đang được bàn thảo.

“Chúng tôi sẽ triển khai xây dựng căn cứ quân sự, chính phủ Trung Quốc đã hứa tài trợ kinh phí, cung cấp thiết bị và huấn luyện cho các binh sĩ Afghanistan”, ông Radmanesh chia sẻ.

Trong khi đó, một quan chức cấp cao của đại sứ quán Trung Quốc ở thủ đô Kabul của Afghanistan chỉ cho rằng Bắc Kinh “có thể tham gia xây dựng” căn cứ ở Afghanistan.

Giới chức Mỹ cũng từng lên tiếng ủng hộ Trung Quốc tăng cường vai trò ở Afghanistan, khi khẳng định Trung Quốc và Afghanistan hiện có mối quan ngại an ninh chung. 

Hồi tháng 10/2017, các thành viên thuộc cộng đồng người Kyrgyzstan thiểu số ở khu vực hành lang Wakhan cho biết họ đã nhìn thấy quân đội Trung Quốc – Afghanistan cùng tiến hành tuần tra ở khu vực này.

Tuy nhiên, cả quan chức Trung Quốc – Afghanistan đều phủ nhận thông tin trên. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng khẳng định, “quân đội nước này không tham gia bất cứ hoạt động quân sự nào ở hành lang Wakhan”. 

Nhà nghiên cứu Ahmad Bilal Khalil tại Trung tâm Nghiên cứu khu vực và chiến lược ở Kabul nhận định, Trung Quốc lo ngại sự xuất hiện của các tay súng khủng bố có thể làm ảnh hưởng tới lợi ích kinh tế của quốc gia này trong khu vực. "Đây là lý do trong 3 năm qua, Trung Quốc đã tăng cường bảo vệ Afghanistan đồng thời tài trợ quân sự hơn 70 triệu USD cho Kabul", ông Khalil nhấn mạnh.