Vì sao Tổng thống Moldova Dodon bất ngờ bị đình chỉ chức vụ?

Tổng thống Moldova Dodon bất ngờ bị đình chỉ chức vụ

Việc đình chỉ chức vụ lần này đối với Tổng thống Dodon chủ yếu vẫn xuất phát từ sự bất đồng trong quan điểm đối ngoại giữa một bên là Tổng thống ủng hộ chính sách nối lại quan hệ với Nga và một bên là chính phủ nghiêng về Phương Tây.

Hôm 24/9, Tòa án Hiến pháp Moldova đã tạm thời đình chỉ chức vụ Tổng thống đối với ông Igor Dodon. Quyết định này được đưa ra theo đề nghị của các nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ.

"Nguyên nhân đình chỉ tạm thời chức vụ của Tổng thống là do ông liên tục từ chối bổ nhiệm Bộ trưởng, mà các ứng cử viên này nhiều lần được đích thân Thủ tướng để cử" - Chánh án Toà án Mihai Poalelunzh cho biết.

Được biết ngay trong tháng 9 này, Thủ tướng Pavel Filip đã đề nghị ông Dodon bổ nhiệm hai bộ trưởng mới. Chức vụ Bộ trưởng Bộ Y tế, Lao động và Bảo vệ Xã hội được đề xuất cho bà Sylvia Radu, còn chức Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển khu vực – được đề xuất bổ nhiệm cho ông Nikolai Chubuk. Tuy nhiên, Tổng thống Dodon đã phản đối những đề cử này.

Tổng thống tuyên bố, bà Radu không được đào tạo về y tế, còn ông Chubuk lại có nhiều nghi vấn "trong vấn đề tham nhũng".

Theo Hiến pháp Moldova, Tổng thống có quyền được một lần từ chối các ứng cử viên do Thủ tướng đề xuất. Nếu từ chối một lần nữa, ông có thể tạm thời bị loại khỏi chức vụ để người đứng đầu quốc hội hoặc thủ tướng có thể ký quyết định về việc bổ nhiệm người đứng đầu các bộ.

Bản thân ông Dodon đã gọi quyết định của tòa án là "nhân đôi tình trạng vô luật pháp". Ông cho rằng, Tòa án Hiến pháp "vô hiệu hóa nỗ lực ngăn chặn sự vi phạm pháp luật nghiêm trọng và cho phép thực hiện hành vi vi phạm bởi cái được gọi là nghĩa vụ của Tổng thống".

Ông lưu ý rằng "chính quyền" chưa nhận thức được mức độ nghiêm trọng của hành động và hậu quả của chúng, nhưng "họ sẽ phải trả lời cho tất cả những vi phạm này". Ông Dodon nhấn mạnh rằng ông sẽ không nhượng bộ chính phủ trong việc bổ nhiệm các bộ trưởng mới.

Cuộc đối đầu giữa Tổng thống và Chính phủ

Ông Dodon đã ba lần bị đình chỉ chức vụ, trong đó hai lần là do từ chối phê chuẩn các ứng cử viên bộ trưởng - vào tháng 10/2017 và tháng 1/2018, khi đó ông hai lần bác bỏ các ứng cử viên do chính phủ đề xuất. Cả hai lần này quyết định bổ nhiệm các bộ trưởng mới đã được Chủ tịch quốc hội Andrian Candu đặt bút ký.

Việc đối đầu của Tổng thống Moldova với Chính phủ đã diễn ra trong nhiều năm. Chủ đề chính trong tranh chấp là chính sách đối ngoại: Tổng thống nhấn mạnh về việc tái tổ chức quan hệ với Nga, trong khi đa số nghị sỹ và chính phủ lại đang nghiêng về phía phương Tây. Ông Dodon phản đối sáng kiến của những người ủng hộ châu Âu, nhưng các đề xuất của Tổng thống lại không nhận được sự ủng hộ của các đại biểu.