Vì sao người dân Myanmar chọn bà Aung San Suu Kyi?

Những người làm nên lịch sử thường thực dụng, quyết đoán và tàn nhẫn khi cần thiết. Chính những điểm không hoàn hảo của bà Aung San Suu Kyi lại giúp bà có thể đứng vững trong môi trường chính trị khắc nghiệt...

Báo Telegraph viết, dường như đảng cầm quyền ở Myanmar đã phải nhận thất bại trong cuộc tranh cử tự do đầu tiên tại quốc gia này sau 25 năm, và đảng của bà Aung San Suu Kyi đang trên đà tiến tới.

Một chính phủ mới có thể sẽ được thành lập và hành trình từ chế độ quân đội nắm quyền cho đến nền dân chủ của Myanmar sẽ có hồi kết tốt đẹp. Trong cuộc đấu tranh này, hình ảnh một phụ nữ mảnh khảnh lớn tuổi với bông hoa cài trên mái tóc là một trong những biểu tượng sống của người Myanmar.

Vì sao người dân Myanmar chọn bà Aung San Suu Kyi? - ảnh 1

Bà Aung San Suu Kyi phát biểu tại Rangoon, Myanmar.

Bà Aung San Suu Kyi đã thu hút được sự ủng hộ rất lớn sau 15 năm bị giam lỏng tại nhà của mình ở Rangoon. Không được gặp mặt người chồng đã mất và gia đình mình là cái giá mà bà đã phải trả khi đấu tranh để đưa nền dân chủ đến đất nước đã chịu sự kiểm soát của quân đội trong một thời gian dài.

Khi bà chính thức được trả tự do vào tháng 11/2010, đó là một bước ngoặt lớn của Myanmar, sánh ngang với lúc cựu Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela được trả tự do vào năm 1990. Giờ đây bà Suu Kyi đang chứng kiến đảng Liên đoàn Quốc gia Dân chủ (NLD) vượt mặt Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển Myanmar (USDP) được sự hậu thuẫn của quân đội bằng một cuộc bầu cử toàn quốc.

Người phụ nữ mà người dân gọi là “Quý bà” là người nhân từ nhưng sắt đá, trung thành với đất nước và được nhiều người ủng hộ. Tuy nhiên, hình ảnh người phụ nữ hoàn hảo đang bắt đầu có những rạn nứt. Cách thức quản lý đảng NLD của bà đã bị chỉ trích là độc đoán và bà vẫn chưa nỗ lực vì những người theo đạo Hồi ở Myanmar.

Thế nhưng những người làm nên lịch sử thường thực dụng, quyết đoán và tàn nhẫn khi cần thiết. Chính những điểm không hoàn hảo của bà Aung San Suu Kyi lại giúp bà có thể đứng vững trong môi trường chính trị khắc nghiệt, và người lãnh đạo cần phải mạnh tay.

Vì sao người dân Myanmar chọn bà Aung San Suu Kyi? - ảnh 2

Ba Aung San Suu Kyi tại nhà riêng sau khi chính phủ Myanmar trả tự do cho bà vào năm 2010.

Việc bà chưa đại diện cho những người Rohingya, dân tộc thiểu số sống sát biên giới với Bangladesh, bị áp bức trong nhiều năm có thể rất khó chấp nhận. Hàng ngàn người đã bị lực lượng vũ trang tịch thu nhà ở, nhiều người đã phải lao động không công trong điều kiện ngặt nghèo. Họ không có quyền công dân, không được phép tự do đi lại khắp đất nước và phải xin cấp phép kết hôn. Khi lập gia đình, họ chỉ được phép có tối đa 2 con.

Ở một quốc gia mà trên 90% người dân theo đạo Phật, sự cảm thông đối với người Rohingya là rất khó. Khi được hỏi về tình trạng của những người này, bà Suu Kyi nói với các nhà báo rằng họ không nên “phóng đại” vấn đề.

Rất có thể đây là một quyết định mang tính chính trị. Một người của công chúng ủng hộ người đạo Hồi sẽ khiến uy tín tranh cử giảm bớt. Đứng về phía những người thiểu số bị phân biệt là một bước đi mang nhiều rủi ro và ít lợi ích. Thực tế, người Rohingya cũng không có quyền bầu cử lần này.

Đó không phải là cái cớ để bà Suu Kyi không đại diện cho người theo đạo Hồi, và người ta trông chờ rất nhiều đối với một người đã giành giải Nobel Hòa bình.

Một số người cho rằng bà Aung San Suu Kyi sẽ quyết tâm làm hết sức để khiến cuộc sống của những người theo đạo Hồi ở Myanmar tốt hơn, nhưng những thay đổi này chỉ có thể thực hiện sau khi đảng của bà được bầu lên năm quyền. Một số khác cho rằng bà đang làm ngơ trước những khổ đau và phân biệt đối xử của dân tộc thiểu số Rohingya.

Một khi chiến thắng, hình ảnh hoàn hảo của bà Aung San Suu Kyi có thể sẽ bị phai nhạt trước thực tế nghiệt ngã.

Vì sao người dân Myanmar chọn bà Aung San Suu Kyi? - ảnh 3

Bà Aung San Suu Kyi cùng chồng là ông Michael Aris và con trai Alexander.

Nhưng, một thực tế rất rõ ràng đó là cuộc đấu tranh của bà Suu Kyi sẽ còn tiếp tục, khi bà vẫn bị cấm không được giữ chức Tổng thống. Lý do là bởi bà có chồng là người Anh, và hai người con trai của bà có hộ chiếu của Anh. Đạo luạt mới được ban hành là một trong những cách mà đối thủ của bà sẵn sàng làm để khiến bà không được nắm quyền.

Hiện tại, đảng NLD phải đàm phán nhằm đạt được thỏa thuận chia sẻ quyền lực với quân đội, hiện đang chiếm 1/4 số ghế trong quốc hội. Người trong quân đội được nắm giữ các chức vụ quan trọng, thậm chí có thể lật đổ chính phủ khi cần.

Do đó, Myanmar cần một người lãnh đạo mạnh mẽ, đầy quyết tâm, không thể lay chuyển được mặc dù không hoàn hảo. Bà Aung San Suu Kyi là người như vậy.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ trang điện tử của tờ Telegraph (Anh), một nhật báo khổ rộng phát hành buổi sáng hàng ngày tại Vương quốc Anh và nhiều quốc gia khác.

Anh Tuấn (lược dịch)