Vì sao Luật hình sự cần có "tội hối lộ bằng tình dục"?

Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Doãn Khánh (Ảnh: ND)

Tại cuộc hội thảo về “Hoàn thiện các quy định về tội hối lộ trong Bộ luật hình sự năm 1999” ngày 29/10, Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Doãn Khánh cho rằng, các hành vi đưa hối lộ rất đa dạng, ngoài các yếu tố vật chất, trong đó còn có cả hối lộ bằng tình dục để đạt được mục đích của mình. Từ thực tế ở Việt Nam, vấn đề này phải được nghiên cứu đưa vào dự thảo Bộ luật hình sự.

Trao đổi với phóng viên liên quan đến chủ trương này, ông Nguyễn Doãn Khánh cho rằng, hối lộ có hai mặt cung và cầu, không có người đưa hối lộ thì không có người nhận hối lộ. 

Về mặt tội phạm, nếu đủ các yếu tố cấu thành tội phạm thì phải xử lý. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy phải mở rộng đối tượng đưa nhận hối lộ. Ông dẫn dụ như vừa rồi vụ án ở ngành đường sắt, đối tượng đưa hối lộ ở ngoài nước nhưng đối tượng nhận hối lộ lại ở trong nước.

Do vậy theo ông Khánh ngoài phải xử lý cả trách nhiệm cá nhân và tập thể,  Luật hình sự sửa đổi tới đây phải mở rộng khái niệm đưa hối lộ. Ngoài hành vi và hậu quả về vật chất, trên thực tế còn có nhiều lợi ích khác không thua kém, đó là lợi ích tinh thần (phi vật chất).

Ông Khánh dẫn dụ bên cạnh về các trường hợp chạy thành tích, khen thưởng, danh hiệu…còn có cả lợi ích khác liên quan đến vấn đề nhạy cảm, như hối lộ tình dục. Đây cũng được coi là lợi ích để người đưa hối lộ cho người có chức vụ quyền hạn để sinh lợi cho người đưa hối lộ. "Chúng ta cần phải mở rộng phạm vi này để phù hợp với chuyển biến về tình hình tội phạm, đáp ứng yêu cầu đấu tranh về phòng chống tội phạm tham nhũng".

Trả lời câu hỏi của phóng viên về những khó khăn khi luật hóa điều này, ông Khánh cho biết, cái khó đối với luật pháp quốc tế là rạch ròi, rõ ràng về vấn đề giữa quà biếu với hối lộ, cả về mặt giá trị và cả về hình thức thể hiện. Theo ông, ở Việt Nam chưa rạch ròi chuyện này. Tất nhiên về mặt tình cảm thì tài sản chỉ là ý nghĩa tượng trưng. Khi giá trị tài sản được đưa cho người có chức vụ quyền hạn thì không còn nằm trong khuôn khổ tình cảm và nó trở thành tội hối lộ.

“Đây là khía cạnh rất mới, cả những dịch vụ tình dục cũng được xem là lợi ích về mặt phi vật chất để hối lộ quan chức. Cái này chắc chắn có ở Việt Nam. Người ta đã có cả truyện ngắn viết về chuyện này, do vậy phải luật pháp hóa để có thêm cơ sở” – ông Khánh nói.

Trên cơ sở đó, khi sửa luật sẽ có khái niệm chung, hối lộ không bao hàm cả về vật chất mà bao gồm cả lợi ích về tinh thần đưa cho người có chức vụ quyền hạn. Theo ông Khánh, trong quá trình xây dựng luật, hướng dẫn sẽ đưa nó vào những nhóm hành vi nào, xử lý ra sao rất rõ ràng. 

Liên quan đến những hạn chế về thu hồi tài sản do tội phạm gây hại, theo ông Khánh chắc chắn đây sẽ là một trong những vấn đề đặt ra nếu chúng ta mở rộng đối tượng, bao gồm cả trách nhiệm pháp nhân.

“Trước đây chúng ta thường coi hình phạt về vật chất, về tiền là hình phạt bổ sung, nhưng đối với tội phạm tham nhũng, ngoài hình phạt chính là phạt tù hoặc các biện pháp tù có điều kiện thì kinh tế trở thành một hình phạt quan trọng để khắc phục những thiệt hại do tội phạm tham nhũng gây ra” – ông Khánh cho hay.