Vì sao con số thống kê lại "vênh" nhau?

Theo Bộ trưởng hàng năm mỗi địa phương phải rà soát, đánh giá chỉ tiêu giảm nghèo từ cơ sở trở lên. Báo cáo này phải được trình trước HĐND tỉnh, thành phố. Khi rà soát, kiểm tra các địa phương đều khẳng định báo cáo đúng.

Bộ trưởngPhạm Thị Hải Chuyền cho biết sự vênh nhau giữa các con số chỉ là cách tính khác nhau. Ảnh IT

Đồng tình với nhận định của ĐB, Bộ trưởng cũng cho rằng “tỷ lệ hộ nghèo chưa bền vững”. Cả nước chỉ có 9,6% hộ nghèo nhưng một số vùng như miền núi phía bắc còn trên 17%, Tây Nguyên 15%, tỷ lệ cận nghèo chưa điều chỉnh.

Vậy con số giảm nghèo 2% theo báo cáo có hay không? Bộ trưởng Chuyền khẳng định: “Chúng tôi tin có thể được con số đó”, với các lý do:

Trong năm 2012 mặc dù KTXH hết sức khó khăn nhưng kinh phí dành cho các hộ nghèo không những không giảm mà còn tăng, điển hình như chính sách khám chữa bệnh 23.300 tỷ đồng, 70% hộ nghèo được mua BHYT; hỗ trợ cho trên 1 triệu người được vay vốn với kinh phí 37.400 tỷ đồng; Chính phủ cũng huy động DN hỗ trợ các hộ nghèo với 2.000 tỷ đồng…

Trước sự “vênh” nhau về chỉ tiêu việc làm của ngành lao động và ngành thống kê (số liệu của ngành thống kê 1.347.000 người có việc làm mới, còn ngành lao động trên 1.500.000 người) Bộ trưởng cho biết do cách tính khác nhau.

Ngành thống kê lấy số lao động việc làm mới 2012 trừ đi số của 2011. Nhưng ngành lao động ngoài số liệu đó còn có số việc làm thay thế. Cụ thể một năm có khoảng 120.000 lao động nghỉ hưu, nghĩa là cũng tạo cho bằng ấy người có việc làm mới. Thứ hai, 80.000 lao động đi xuất khẩu cũng được tính vào. Từ đó dẫn đến sự chênh lệch về con số giữa các bên.

Ngược lại đối với tỷ lệ thất nghiệp, trước băn khoăn của ĐB cho rằng trong lúc khó khăn thế này mà tỷ lệ thất nghiệp chỉ 2% thì có phản ánh đúng thực trạng tình hình?

Bộ trưởng Chuyền lý giải ở Việt Nam DN mới thành lập và DN nhỏ chủ yếu tiếp cận lao động ở thị trường nông thôn. Khi bị phá sản, giải thể người lao động lại trở về nông thôn, họ vẫn có việc làm, có thu nhập. Tuy nhiên số này thu nhập thấp và bấp bênh. Nữ Bộ trưởng khẳng định: “Tỷ lệ thất nghiệp theo công bố của Tổng cục thống kê cũng phù hợp với thực tế ở Việt Nam”.

Hay trong lĩnh vực dạy nghề cũng có sự khác nhau giữa ngành thống kê và lao động. Bà Chuyền cho biết ngành thống kê làm theo mẫu và chỉ tính số lao động được qua đào tạo, có bằng trung cấp nghề trở lên. Còn ngành lao động thì tổng hợp qua các tổ chức đào tạo nghề, những người đào tạo ngắn hạn dưới 3 tháng cũng được tính.

Cùng lý giải về thực trạng không đồng nhất giữa những con số thống kê, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Bùi Quang Vinh nói, trong 2 năm trở lại đây đang tích cực để thu hẹp mức chênh này lại, để có một bộ hệ thống tính toán khớp nhau. Dẫn dụ độ “vênh” giữa Bộ Lao động và Tổng cục Thống kê, GDP ở trung ương và địa phương… Bộ trưởng Vinh cho biết, sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ từ năm 2015 sẽ giao cho Tổng cục Thống kê công bố số liệu GDP trên cả nước.