UBTV Quốc hội xem xét Dự thảo Luật Tố cáo: Cần có cơ chế bảo vệ người "đứng đơn"

Đưa quy định giải quyết tố cáo nặc danh vào thì... loạn đất nước

Đồng tình với tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt đánh giá: “Cơ chế bảo vệ người tố cáo hiện nay rất yếu, nhiều trường hợp vì miếng cơm manh áo nên người ta phải im lặng”. Tuy vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và an ninh cho rằng, cái gì cũng có hai mặt nên cần lựa chọn cái tối ưu.

Ông Việt bình luận thêm: "Trên thực tế, nhiều người tố cáo khiếu nại sai, thậm chí dựng chuyện gây khó khăn cho các cơ quan chức năng. Sự việc kết luận sờ sờ ra đấy nhưng không chịu mà cứ kéo bè kéo cánh gây khó khăn cho tổ chức. Cần phải xử lý nghiêm những trường hợp này".

Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng, “trong thời điểm này, nếu đưa quy định giải quyết tố cáo nặc danh vào dự luật thì loạn đất nước. Cho nên tôi thống nhất ý kiến Chính phủ trình chỉ giải quyết những đơn thư chính thống”. 

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh lại cho rằng, trong dự thảo luật sửa đổi quy định tố cáo bằng đơn và qua phản ánh trực tiếp. Tuy nhiên cần tiếp cận dưới góc độ Chính quyền điện tử. Do đó, nên xem xét cả hình thức tố cáo qua fax và email. Đối với tố cáo bằng điện thoại, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, trên thực tế chúng ta cứ nghe điện thoại tin nhắn mà không rõ nguồn gốc danh tính người tố cáo sẽ làm tình hình trở nên phức tạp.

“Lúc tôi ở Quảng Ninh khi tình hình khai thác than rất phức tạp, có tin nhắn tố giác, lực lượng thanh tra đi kiểm tra nhưng đến nơi không có mà lại ở chỗ khác. Điều này gây mất thời gian cho cơ quan chức năng”- ông Thanh nhấn mạnh.

Đối với việc bảo vệ người tố cáo, ông Thanh cũng cho rằng quy định còn chưa rõ ràng, cần có cơ chế bảo vệ thì mới khuyến khích tố cáo có danh.

Đồng tình với quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban Giáo dục – Thanh thiếu niên Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình cho rằng, trong điều kiện xã hội hiện nay không phải ai cũng mạnh dạn ghi tên mình trong đơn tố cáo. Ví dụ ở trường phổ thông chỉ cần cô hiệu trưởng nêu ý kiến thì giáo viên không dám nói khác, tại các cơ quan thủ trưởng nói – nhân viên im. Trong bối cảnh này, rất khó để tố cáo. Nếu tố cáo nặc danh chúng ta bỏ thì e rằng không ổn…

Bổ sung hình thức tố cáo sẽ nhiễu, phức tạp tình hình

Trong phát biểu của mình, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho rằng, việc bổ sung thêm nhiều hình thức tố cáo khác (bằng hình thức email, tin nhắn, fax) phục vụ cho các cơ quan điều tra thì thiết thực hơn. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh “nên theo đề xuất của Chính phủ thì tốt hơn, ngược lại thì nhiễu, phức tạp tình hình. Tố cáo bắt buộc phải là chính danh còn nếu mấy dòng tin nhắn theo tôi chỉ phù hợp với cơ quan điều tra”.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, đối với những tố cáo nặc danh, mạo danh có thông tin chính xác có lẽ nên nghiên cứu tham khảo điều tra. Ngoài ra, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cũng nhấn mạnh việc bảo vệ người tố cáo là vấn đề cần lưu ý ( bởi những người tố cáo rất sợ bị trả thù) do đó “phải rõ ràng khi anh tố cáo thì anh được bảo vệ ra làm sao. Để khi người tố cáo người ta yên tâm rằng các cơ quan chức năng biết còn đối tượng bị tố cáo không biết, thế mới đi từ đầu đến cuối vụ việc được”.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh “đây là quy định mới trong dự thảo Luật nên đề nghị nghiên cứu làm rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan thực hiện trách nhiệm này”.

Đánh giá cao tờ trình của Chính phủ và ý kiến của Ủy ban thẩm tra về dự án luật, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, đây là dự luật cụ thể hóa những quy định mới của hiến pháp về quyền con người, quyền công dân nên cần phải chặt chẽ, cụ thể. Do đó, những gì chưa chặt chẽ thì phải chuẩn bị thêm.

Theo đó, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, có những quy định cần chặt chẽ hơn bảo đảm tính thống nhất đồng bộ trong hệ thống pháp luật (đối với những luật liên quan như phòng chống tham nhũng, luật cán bộ công chức…).

Trong đó, Chủ tịch Quốc hội chỉ ra nội dung về các hình thức tố cáo. Theo dự thảo thì không bổ sung các hình thức tố cáo như fax, email, điện thoại nhưng trong Luật phòng chống tham nhũng đã cho phép, do đó nếu dự thảo Luật Tố cáo không mở ra hình thức này để cho người dân có điều kiện sử dụng thì chưa đồng bộ với Luật phòng chống tham nhũng.

“Tuy nhiên đây cũng là thực tế rất là bức xúc. Tối ngày nhắn tin tố cáo.  Đọc tin nhắn như nhiều vậy giống như bị khủng bố tinh thần. Mà người tố cáo liên tục nhắn tin, có khi nửa đêm, thậm chí đêm giao thừa cũng nhắn tin. Không thể để một xã hội lung tung, lộn xộn như thế.

Tôi đề nghị, nếu bổ sung thêm hình thức tố cáo này thì phải quy định chặt chẽ, rõ ràng, cho phép làm nhưng làm theo quy định của pháp luật. Gửi tin nhắn qua điện thoại, email đúng người, đúng cơ quan chứ không được tố cáo lung tung. Chứ bây giờ tố cáo ông A, cơ quan B nhưng gửi khắp nơi …

Luật phải quy định rõ, giống như đơn gửi đúng địa chỉ, đúng thẩm quyền tố cáo và nghiêm cấm nhắn tin đó qua nhiều người” – Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị.