Trung Quốc tập trận quy mô lớn gần Đài Loan 'chỉ để cho Mỹ xem'?

Mục đích Trung Quốc tổ chức tập trận quy mô lớn gần Đài Loan là để chứng minh năng lực quân sự ngày càng hùng mạnh trước quân đội Mỹ.

Cuộc tập trận của nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh cùng sự xuất hiện của số lượng lớn chiến đấu cơ và oanh tạc cơ trong vùng nhận diện phòng không của Đài Loan cho thấy, Trung Quốc muốn nhắn gửi Mỹ cần lùi bước trong vấn đề Đài Loan. Đây là nhận định được các nguồn tin an ninh ở Đài Loan chia sẻ với Reuters.

Trước đó, hôm 14/4, những hoạt động quân sự gia tăng bất thường được Trung Quốc miêu tả là “diễn tập chiến đấu” đã khiến quân đội Mỹ và Đài Loan báo động, dù rằng các quan chức an ninh nhận định chưa có dấu hiệu nào cho thấy quân đội Trung Quốc sắp tổ chức tấn công vào thời điểm hiện tại.

Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc. (Ảnh: Reuters)

Theo một nguồn tin thân thiết với giới an ninh Đài Loan, ít nhất một trong số những cuộc tập trận mà quân đội Trung Quốc tiến hành là diễn tập “chống tiếp cận” để ngăn chặn các lực lượng quân sự nước ngoài vào hỗ trợ Đài Loan, trong trường hợp Trung Quốc tổ chức tấn công.

“Trung Quốc tuyên bố các cuộc tập trận diễn ra gần Đài Loan và vị trí Trung Quốc lựa chọn diễn tập chính là nhằm gửi thông điệp tới quân đội Mỹ”, một quan chức giấu tên ở Đài Loan nói.

Khi Trung Quốc điều động nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh tới gần đảo Đài Loan vào tuần trước, lực lượng không quân Trung Quốc còn diễn tập mô phỏng tấn công các tàu chiến Mỹ, mặc dù không có bất cứ tàu chiến nào của hải quân Mỹ xuất hiện gần khu vực này vào thời điểm đó, quan chức Đài Loan nói thêm.

Trong khi đó, hải quân Mỹ cũng thường xuyên điều động tàu thuyền di chuyển qua eo biển Đài Loan theo sứ mệnh đảm bảo quyền tự do hàng hải.

Một nguồn tin an ninh phương Tây cho biết, các máy bay chống ngầm của Trung Quốc gần như ngày nào cũng thực hiện bay ở cực bắc Biển Đông. Hành động của Trung Quốc được xem như là phản ứng trước sứ mệnh của quân đội Mỹ ở khu vực bao gồm các tàu ngầm. Nói cách khác, Bắc Kinh muốn thể hiện với Lầu Năm Góc rằng, Trung Quốc có thể phát hiện và theo dõi các tàu ngầm của Mỹ ở khu vực.

“Trung Quốc không theo dõi các tàu ngầm Đài Loan”, nguồn tin nhấn mạnh hạm đội tàu ngầm của Đài Loan chỉ có 4 chiếc mà có tới 2 chiếc được sản xuất từ thời Thế chiến thứ Hai.

Trên thực tế, hải quân Mỹ chưa từng công bố bất cứ thông tin chi tiết nào về hoạt động tuần tra của các tàu ngầm nước này gần khu vực Đài Loan hay Biển Đông.

Đáng nói, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden hiện vẫn giữ quan điểm cứng rắn với Trung Quốc như dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump. Cụ thể, ông Biden vẫn ủng hộ mạnh mẽ vấn đề Đài Loan như để các quan chức Mỹ tới thăm Đài Loan thường xuyên hơn dù hành động này có thể chọc giận Trung Quốc.

Lâu nay Trung Quốc chỉ xem Đài Loan là một tỉnh ly khai và nhiều lần khẳng định Đài Loan là “vấn đề nhạy cảm và quan trọng nhất trong mối quan hệ Mỹ - Trung. Trong khi đó, dù Washington và Đài Bắc không thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức, nhưng Mỹ hiện là quốc gia ủng hộ mạnh mẽ nhất đối với Đài Loan trên trường quốc tế và còn là nhà cung cấp vũ khí chính cho Đài Loan.

Trung Quốc chưa vội tấn công

Hai quan chức quân đội Mỹ giấu tên nói với Reuters rằng, dù Mỹ bày tỏ quan ngại về hoạt động gia tăng của quân đội Trung Quốc gần đảo Đài Loan nhưng chưa phát hiện dấu hiệu nào về việc sắp xảy ra một cuộc tấn công.

“Trong 5 năm quan, Trung Quốc trở thành trọng tâm trong chiến lược quốc phòng quốc gia của Mỹ. Dĩ nhiên, chúng tôi vẫn quan ngại về Trung Quốc”, một quan chức Mỹ nói.

Cơ quan Quốc phòng Đài Loan tuyên bố vẫn đang theo dõi sát sao “những hoạt động của đối phương” và Đài Loan cũng có sẵn kế hoạch đối phó với kịch bản bị Trung Quốc tấn công. Tuy nhiên, Cơ quan Quốc phòng Đài Loan không nói chi tiết về kế hoạch chuẩn bị như thế nào.

Dù Trung Quốc nhiều lần lên tiếng phản đối hoạt động di chuyển của các tàu chiến Mỹ qua eo biển Đài Loan, nhưng một quan chức quốc phòng Mỹ cho hay, Washington không thấy bất cứ hoạt động quân sự nào mang tính leo thang từ Trung Quốc để phản ứng trước sự hiện diện của dàn chiến hạm Mỹ.

Trong một tuyên bố gửi tới Reuters, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cáo buộc Mỹ đã “làm tăng tính cao ngạo của các lực lượng ủng hộ độc lập tại Đài Loan. Washington sẽ phải chịu trách nhiệm cho những căng thẳng khó tránh ở eo biển Đài Loan”.

Còn một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ nhận định, việc các máy bay quân sự Trung Quốc nhiều lần xâm phạm vùng nhận diện phòng không của Đài Loan chính là nhằm mục đích trực tiếp “hăm dọa và đe dọa” Đài Loan.

Trong một động thái hiếm hoi, trên trang web chính thức, hải quân Mỹ vừa mới cho công bố một bức ảnh tàu chiến Mỹ đang quan sát tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc hoạt động trên biển Philippines.

Nhằm chứng minh khả năng quân sự, hồi tuần trước, lần đầu tiên hải quân Trung Quốc còn khẳng định hoạt động tập trận của các nhóm tác chiến tàu sân bay nước này gần đảo Đài Loan sẽ diễn ra thường xuyên.

Ông Greg Poling, chuyên gia an ninh hàng hải tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược tại Washington cho rằng “thể hiện năng lực ngày càng lớn trong việc ngăn chặn khả năng tiếp cận của Mỹ là thông điệp trọng tâm mà Trung Quốc muốn nhắn gửi tới Mỹ và Đài Loan” thông qua những cuộc tập trận trên.