Trung Quốc sẽ cắt giảm quân ở những lực lượng nào?

Trong buổi lễ diễu binh kỷ niệm 70 năm kết thúc Chiến tranh thế giới lần thứ Hai hôm 3/9 ở Quảng trường Thiên An Môn tại Bắc Kinh, ông Tập đã ra thông báo kế hoạch cắt giảm quy mô nhân sự quân đội từ 2,3 triệu xuống còn 2 triệu người. 

Theo tờ Duowei News, kế hoạch cắt giảm quân nhân sẽ khiến ông Tập đối mặt với nhiều khó khăn trong tương lai hơn cả sự kiện cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình cắt giảm 1 triệu binh lính trong thập niên 80 nhằm hiện đại hóa sức mạnh quân đội. Trong đó, 3 khó khăn chính mà ông Tập sẽ phải giải quyết là thay đổi tư tưởng bảo thủ, kéo bè kéo cánh và sự phản đối từ các nhóm có lợi ích lớn trong quân đội. 

Quyết định cắt giảm quân số sẽ khiến nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đối mặt với không ít khó khăn trong tương lai.

Con trai của cựu chủ tịch Lưu Thiếu Kỳ, tướng Lưu Nguyên, người hiện đang giữ chức Chính ủy Tổng cục Hậu cần quân đội Trung Quốc cho hay khó khăn lớn nhất trong kế hoạch cắt giảm quân số không phải là việc phân bổ số tài sản hiện thời ra sao mà làm thế nào để giải quyết các mối quan hệ giữa cá nhân và xử lý tranh chấp lợi ích nội bộ. 

Duowei nhận định lời bình luận của tướng Lưu cho thấy kế hoạch sáp nhập 7 quân khu hiện thời thành 4 quân khu sẽ chỉ là tin đồn chứ không thể trở thành hiện thực. 

Một trong những trở ngại lớn nhất đối với nhà lãnh đạo Tập Cận Bình là việc tái cơ cấu lực lượng lục quân vốn đang bị suy yếu năng lực. Trong thời đại công nghệ thông tin, cả mục tiêu phát triển và cơ sở hạ tầng quân sự đều đối mặt với những thách thức to lớn nhưng đa phần lãnh đạo Trung Quốc vẫn giữ tư tưởng bảo thủ. 

Mặc dù, các quan chức lãnh đạo tại 7 quân khu đều bày tỏ sự ủng hộ đối với kế hoạch cắt giảm quân số của ông Tập nhưng theo Duowei, làn sóng phản đối ngầm vẫn đang được nhen nhóm trong hàng ngũ quân đội nước này. 

Hồi năm 2013, chính ông Tập Cận Bình đã nhấn mạnh lục quân là một trong những ưu tiên hàng đầu của nhà lãnh đạo Trung Quốc trong tiến trình thực hiện cải cách quân sự. 

Theo ông Tập, sự thay đổi đối với lực lượng lục quân là điều vô cùng cần thiết bởi Trung Quốc không muốn vuột mất cơ hội bắt kịp tốc độ phát triển của quân đội các nước trên thế giới. Ngoài ra, trong hơn 30 năm qua, quân đội Trung Quốc cũng chưa tham gia bất cứ một cuộc chiến thực tế nào. 

Trong khi đó, mục tiêu của chương trình cắt giảm quân số là giảm bớt số lượng quân nhân chưa sẵn sàng chiến đấu để kiện toàn tổ chức. Do đó, quân y có thể trở thành mục tiêu đầu tiên bị cắt giảm nhân lực. Bởi hiện nay, nhiều bệnh viện quân đội đang hướng tới lợi ích kinh tế và chuyển sang phục vụ khám chữa bệnh cho người dân, dẫn tới tình trạng không ít bác sĩ quân đội tới các bệnh viện ngoài làm việc. 

Ngoài ra, nhiều khả năng các đoàn nghệ thuật quân đội sẽ là đối tượng tiếp theo bị cắt giảm nhân lực. Lâu nay, lực lượng này bị cáo buộc là nguồn gốc của nạn tham nhũng và nhiều nữ nhân viên biến thành "bồ nhí" cho các quan chức cấp cao. 

Tuy nhiên theo Duowei, việc cắt giảm nhân viên trong các đoàn nghệ thuật quân đội sẽ không hề đơn giản bởi lâu nay, lực lượng này giúp giới lãnh đạo Trung Quốc duy trì lòng trung thành của quân nhân và giúp các binh sĩ giải trí sau những giờ tập luyện vất vả. 

Điều đáng nói, quân đội Trung Quốc sẽ không đơn giản chỉ cắt giảm 300.000 quân nhân mà còn cần tìm ra hướng đi tương lai cho họ. Do đó, chương trình cải cách quy mô lớn sẽ còn phải kéo dài hơn so với hạn chót là năm 2017, tờ Duowei nhận định. 

Dù vậy, trên hết là Trung Quốc đang phải chứng kiến không ít xung đột lợi ích nội bộ trong quân đội. Điển hình, Tổng cục chính trị, Tổng cục Vũ trang và Tổng cục Hậu cần của quân đội Trung Quốc đang cùng nhau nắm giữ nhiều nguồn lợi kinh tế cả trong và ngoài quân đội. Nhiều vụ án tham nhũng liên quan tới tội biển thủ công quỹ, nhận hối lộ hoặc lạm dụng quyền lực trong những năm gần đây cũng xuất phát từ 3 tổng cục trên. 

Theo Duowei, tìm cách gỡ rối mạng lưới lợi ích mà không gây bất hòa nội bộ chính là bài toán đầy thử thách với nhà lãnh đạo Tập Cận Bình trong thời gian tới.