Trung Quốc cân nhắc trì hoãn tổ chức Đại hội Đảng

473 quan chức Trùng Khánh bị truy tố

Bí ẩn và tin đồn xung quanh vụ Bạc Hy Lai

Bạc Hy Lai dựng 3 kịch bản giết cảnh sát trưởng?

Trung Quốc đang cân nhắc lùi Đại hội đảng lần thứ 18.

Theo nhận định của tờ Chicago Tribune (Mỹ) và của Reuters, 2 chức vụ cao nhất là Chủ tịch và Thủ tướng "đã an bài". Nhưng bất kỳ sự trì hoãn nào của Đại hội đảng, bất kể nguyên nhân là gì, sẽ khiến dư luận càng thêm suy đoán về việc đấu tranh nội bộ nhằm tranh giành các ghế còn lại trong Bộ chính trị gồm 9 ủy viên của Đảng cộng sản Trung Quốc.

Thành phần của những vị trí này sẽ có ảnh hưởng trở lại với năng lực của chủ tịch mới, Tập Cận Bình, trong việc tập hợp sự đồng tâm nhất trí của cấp dưới và ảnh hưởng đến cách điều hành Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và một siêu cường quân sự.

Việc trì hoãn có khả năng cũng sẽ làm mất niềm tin của các thị trường tài chính toàn cầu khi các thị trường này nhìn nhận bộ máy chính trị chạy trơn tru của Trung Quốc trong năm nay đã bị chao đảo do vụ bê bối giết người và sau đó là bị thất sủng của chính trị gia hàng đầu Bạc Hy Lai.

Các nhà lãnh đạo đảng hàng đầu hiện đang cân nhắc đề xuất lùi thời gian tổ chức Đại hội đảng lần thứ 18 (dự kiến diễn ra vào tháng 9 hoặc tháng 10), đến tháng 12 hoặc tháng 1/2013. Trước đây, Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng đã từng hai lần hoãn tổ chức Đại hội đảng.

Việc trì hoãn này chủ yếu nhằm để rút ngắn thời kì chuyển giao quyền lực cho các nhà lãnh đạo mới, những người sẽ được xướng tên tại Đại hội và sẽ bắt đầu làm việc tại các vị trí mới trong chính quyền kể từ tháng 3/2013.

Một nguồn tin cho hay việc trì hoãn này cũng giúp tạo thêm thời gian để tranh luận về quy mô và thành phần của Bộ chính trị với quan điểm hiện nay là giảm đi từ 9 còn 7 ủy viên trong khi các nhóm quan điểm khác lại muốn mở rộng lên thành 11 ủy viên.

Nhà khoa học chính trị Trung Quốc, Liu Junning cho rằng việc trì hoãn là dấu hiệu cho thấy cú “ngã ngựa” của ông Bạc, người từng được coi là ứng cử viên sáng giá cho chức ủy viên bộ chính trị, đã buộc Đảng Cộng sản Trung Quốc phải tìm thêm thời gian để xử lý biến cố đó.

“Nếu Đại hội đảng bị hoãn lại thì điều đó là nhằm (quyết định) cách xử lý “di sản để lại” của Bạc Hy Lai”, ông Liu nói, “Nó giống như bữa tối bị hoãn lại vì việc nấu nướng đột nhiên bị ngắt quãng và (Đảng) phải giải quyết các vấn đề khác. Giờ là lúc Đảng phải quay lại nấu nướng tiếp”.

Hiện chưa có bình luận nào từ phía Đảng Cộng sản hay chính phủ Trung Quốc về việc trì hoãn này.

Việc loại bỏ ông Bạc đã mở cánh cửa cho việc tranh giành nội bộ mới giữa các ứng cử viên cho chức ủy viên bộ chính trị, làm ngắt quãng một qui trình chọn lựa mà thông thường phải được dàn dựng một cách cẩn thận.

Các ủy viên mới của Bộ chính trị sẽ bắt đầu chức vụ mới tại kì họp quốc hội diễn ra vào tháng Ba cùng với đợt cải tổ nhân sự trong chính phủ.

Các nguồn tin cho rằng nếu Đại hội bị hoãn lại, các nhà lãnh đạo mới sẽ chỉ phải đợi 2 đến 4 tháng từ khi được bổ nhiệm cho đến khi chính thức đảm nhiệm chức vụ trong khi đó nếu Đại hội không bị hoãn họ sẽ phải đợi đến 6 tháng.

Việc trì hoãn cũng sẽ giúp Thủ tướng Ôn Gia Bảo có thêm thời gian để xem xét các nhiệm vụ cải cách cần làm gấp và chưa hoàn thành.

Các nguồn tin thân cận với ngân hàng trung ước và cơ quan điều hành chứng khoán cho biết họ thấy có khả năng trong năm nay các cải cách nhỏ đã được chấp thuận, ví dụ như cung cấp thêm cơ hội tiếp cận trực tiếp tới các thị trường vốn và giúp ngoại tệ ra vào Trung Quốc dễ dàng hơn.

Những người có quan điểm hoài nghi thì cho rằng khó có khả năng thấy nhiều cải cách lớn trong những tháng nhiệm kỳ còn lại của thủ tướng Ôn Gia Bảo vì trong 9 năm ông làm thủ tướng đã không có nhiều cải cách lắm.

Một nhà đầu tư Hoa Kỳ ở Trung Quốc nhận định rằng có hai cách lí giải cho việc trì hoãn Đại hội đảng.

“Một là giới lãnh đạo Trung Quốc đang bị xáo trộn và nước này đang phải đối mặt với thách thức cải cách nghiêm trọng. Tình trạng lộn xộn sẽ khiến các thị trường nổi giận vì điều đó có thể được nhìn nhận là thách thức từ các đồng minh có cùng tư tưởng với ông Bạc Hy Lai”, ông nói.

“Cách lí giải thứ hai là Trung Quốc đang cố gắng đối phó với các thách thức do sự dịch chuyển trong trật tự kinh tế toàn cầu và không muốn hành động quá vội vàng. Điều đó (hành động vội vàng) cũng sẽ không tốt cho các thị trường”, nhà đầu tư nhận xét.

Dàn lãnh đạo mới có thể sẽ được định đoạt vào khoảng tháng 7 hoặc tháng 8 khi các nhà lãnh đạo đương nhiệm và các đảng viên kì cựu sẽ đến khu nghỉ mát bên bãi biển trong cuộc họp mặt phi chính thức hàng năm để thảo luận về nhân sự và chính sách tại một biệt thự biệt lập và được canh gác cẩn mật.

Lê Dung