TP.HCM: Nhiều băn khoăn về đề án thu phí bảo trì đường bộ

Mức phí đã hợp lý?

Mới đây, Chủ tịch UBND thành phố Lê Hoàng Quân đã thông qua Đề án thu phí BTĐB và giao cho Sở Giao thông Vận tải (GTVT) phối hợp cùng Sở Tài chính tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh trình HĐND thành phố xem xét trong kỳ họp cuối năm 2014 tới đây. Nhiều ý kiến trái chiều liên quan đến đề án này được đưa ra mổ xẻ.

Cụ thể, mức thu phí BTĐB đối với mô tô, xe gắn máy được đề xuất trong đề án như sau: Xe có dung tích xy-lanh đến 100cm3 là 50.000 đồng/năm (giảm 10.000 đồng so với đề xuất trước đây). Xe có dung tích trên 100cm3 đến 175cm3 là 120.000 đồng/năm (giảm 30.000 đồng). Xe có dung tích xy-lanh trên 175cm3 là 150.000 đồng/năm. Loại xe chở hàng 4 bánh có gắn động cơ một xy-lanh là 2.160.000 đồng/năm.

Bộ mặt giao thông thành phố có thực sự tích cực hơn sau khi thu phí là điều người dân quan tâm.

Theo ông Bùi Xuân Cường, Phó Giám đốc Sở GTVT TP.HCM, để đưa ra mức thu phí như trên (giảm từ 10.000 đồng – 30.000 đồng so với đề xuất trước đây) thành phố đã dựa trên số liệu thống kê không chỉ riêng trên địa bàn TP.HCM mà còn từ các thành phố như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ. 

Ông Cường cũng đánh giá mức phí trên là phù hợp với thu nhập, mức sống của người dân. “Thành phố cũng đã xét đến giải pháp hỗ trợ cho người có thu nhập thấp khi đưa mức phí 50.000 đồng đối với xe có dung tích xy-lanh đến 100cm3”, Phó Giám đốc Sở GTVT TP.HCM cho biết.

Qua tìm hiểu của P.V Infonet, đa số người dân tại TP.HCM đều băn khoăn với mức thu phí BTĐB như trên. Từ cách thức thu, thời gian áp dụng cho đến nhiều ý kiến nghi ngại về hiệu quả, mục đích sử dụng loại phí này, như thu phí rồi thì tình trạng đường sá hư hỏng, ùn tắc giao thông triền miên bấy lâu nay có được giải quyết (!?).

Bên cạnh đó, việc giám sát xe đăng ký tại TP.HCM và xe ngoại tỉnh cũng là bài toán khó. Theo tính toán sơ bộ, hiện trên địa bàn TP.HCM có gần 5,5 triệu xe mô tô, gắn máy đăng ký tại thành phố, còn lượng xe ngoại tỉnh thì không kiểm soát được. Vì vậy có ý kiến đưa ra, để đảm bảo sự công bằng, các địa phương khác cũng cần phải tiến hành truy thu phí BTĐB song song với TP.HCM.

Cần có phương án, cơ chế hoạt động cụ thể

Trao đổi vấn đề trên, TS.Phạm Sanh, nguyên giảng viên trường Đại học Bách Khoa TP.HCM góp ý, nên chia xe ngoại tỉnh thành 2 loại: Xe hoạt động thường xuyên trên địa bàn thành phố thì đóng phí ở nơi cư trú, còn xe chỉ đi vào thành phố thì phải đóng phí ở tỉnh. Theo ông, việc truy thu phí trên lượng xe lên tới hàng triệu như vậy không dễ thực hiện, Sở GTVT cần đưa ra nhiều phương án, cơ chế hoạt động cũng như hiệu quả sử dụng nguồn thu một cách công khai, minh bạch. Có như vậy mới nhận được sự đồng thuận từ người dân.

Đồng ý với quan điểm trên, PGS.TS Phạm Xuân Mai, Trường Đại học Bách khoa TP.HCM nhìn nhận không thể nói thu là thu được. Nguồn thu này nếu đưa vào quỹ BTĐB  là bất hợp lý, bởi xe mô tô, xe gắn máy không phải là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng đường sá xuống cấp.

Người dân TP.HCM luôn phải đối mặt với tình trạng ùn tắc giao thông

Nếu Đề án thông qua việc truy thu phí được tiến hành thì cơ cấu tổ chức bộ máy thu phí cũng là vấn đề được các chuyên gia quan tâm. PGS.TS Phạm Xuân Mai cho rằng, nhìn vào con số hàng trăm tỷ đồng thu được khi áp dụng truy thu phí BTĐB cho là nhiều nhưng nếu tính toán kỹ hơn thì chưa hẳn. Vì khi đi vào thực tế thành phố sẽ phải lập ra bộ máy kiểm soát việc thu phí, cơ quan giám sát, quản lý. Cho nên rất dễ dẫn đến tình trạng nguồn thu không đủ để trả lương cho cán bộ.    

Về cơ cấu tổ chức, cũng như bộ máy quản lý cho việc thu phí BTĐB như nói trên, ông Bùi Xuân Cường, Phó Giám đốc Sở GTVT TP.HCM khẳng định thành phố sẽ thực hiện đúng theo quy định tại Khoản 2, Điều 8 của Thông tư 197/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Cụ thể, trong những năm đầu đi vào thực hiện thu phí, các phường, thị trấn được để lại 10% tiền phí thu được của quận để trang trãi chí phí, đối với xã thì sẽ được để lại 20% tiền phí thu được của huyện. Bên cạnh việc tổ dân phố chịu trách nhiệm thu phí ở từng hộ gia đình của đề án Chủ tịch UBND Lê Hoàng Quân giao cho Sở GTVT và Sở Tài chính bổ sung cho hoàn chỉnh còn có việc sử dụng nguồn thu ở quận, huyện cho việc duy tu, bảo trì đường bộ tại địa phương.