Tình hình Syria mới nhất ngày 26/4

Máy bay tiêm kích, Su-34 của Nga

Mỹ đề nghị Nga quay lại hợp tác trên không phận Syria

Tờ Izvestia (Tin tức) dẫn 3 nguồn tin từ Bộ Ngoại giao LB Nga cho hay Washington đã yêu cầu Moscow khôi phục lại hoạt động của cơ chế ngăn ngừa sự cố trên không phận Syria vốn bị Nga đình chỉ sau vụ tấn công tên lửa bất ngờ của Mỹ vào căn cứ không quân Shayrat. Đặc biệt theo yêu cầu của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ, Moscow đã khôi phục hoạt động theo Bản ghi nhớ ngăn ngừa sự cố trên không với Mỹ từ hôm 13/4. Các chính trị gia và chuyên gia tin rằng Washington buộc phải thực hiện bước đi này, vì việc thiếu vắng sự hợp tác với Nga có thể dẫn tới những hậu quả tiêu cực.

Chủ đề khôi phục hoạt động của Bản ghi nhớ về ngăn ngừa sự cố trên không phận Syria đã được thảo luận trong chuyến thăm Moscow của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson mới đây.

Ngài Rex Tillerson trong thời gian thăm Moscow đã yêu cầu các nhà chức trách LB Nga khôi phục hoạt động của Bản ghi nhớ về sự cố trên không giữa 2 nước – một nguồn tin tiết lộ với Izvestia.

Moscow cho rằng động thái trên của Mỹ được thực hiện trước hết là do nhu cầu cần phải phối hợp (với Nga) trên không phận Syria của Washington.

Chính sách của Mỹ khác biệt ở tính thực dụng, thành viên Ủy ban đối ngoại thuộc Thượng Viện Nga Igor Morozov nhận định, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhận thức rõ sáng kiến mang tính chiến lược trên không phận Syria thuộc về Không quân Nga. Vì vậy để tránh những tình huống không lường trước được trên không Washington đã đưa ra đề nghị này.

Nga đình chỉ hoạt động thuộc khuôn khổ Bản ghi nhớ đã ký kết với Mỹ về phòng chống sự cố và đảm bảo an toàn cho các chuyến bay của Không quân 2 nước vào ngày 7/4 sau sự kiện Mỹ phóng hơn 50 tên lửa hành trình vào căn cứ không quân Shayrat ở Homs. Hành động này của Mỹ nhằm phản ứng trước vụ tấn công sử dụng vũ khí hóa học xảy ra trước đó vào ngày 4/4 ở thị trấn Khan Shaykhun, mà Washington cho rằng do quân đội Syria thực hiện khiến hơn 80 dân thường thiệt mạng. Về phía mình Moscow nhận định đây có thể là một hành động khiêu khích hoặc là tên lửa của Syria đã rơi trúng một kho vũ khí hóa học của các tay súng khủng bố.

Ngày 13/4, một ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ  Rex Tillerson kết thúc chuyến thăm Moscow người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này Mark Toner tuyên bố cơ chế về ngăn ngừa sự cố trên không đã hoạt động trở lại. Tới ngày 14/4 thư ký báo chí Tổng thống Nga Dmitriy Peskov lại đưa ra thông báo, rằng hoạt động thuộc khuôn khổ Bản ghi nhớ về sự cố trên không giữa 2 nước sẽ được khôi phục nếu Washington không lặp lại những hành động bất ngờ giống sự cố ngày 7/4 nữa.

Với việc ngừng hoạt động của cơ chế về ngăn ngừa sự cố trên không với Mỹ tại Syria Nga đã thể hiện rõ thái độ rằng sẽ không để Hoa Kỳ đưa ra những giải pháp đơn phương cũng như thiếu sự đồng nhất ở Syria. Và rõ ràng Washington đã bắt được tín hiệu này.

Ngoại trưởng Nga Lavrov, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson

Ngoại trưởng Nga: Moscow phản đối những nỗ lực nhằm thay đổi chính quyền ở Syria

Phát biểu tại Moscow hôm thứ Ba (25/4) Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố nước này sẽ ủng hộ mọi nỗ lực nhằm tìm kiếm giải pháp chính trị cũng như ngăn chặn những nỗ lực nhằm thay đổi chính quyền ở Syria.

“Chúng tôi nhận thấy nỗ lực của một số đồng nghiệp muốn đặt dấu chấm hết cho nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBALHQ) về một giải pháp chính trị cho Syria trên cơ sở đối thoại và tiến tới chủ đề cũ liên quan tới việc thay đổi chính quyền tại quốc gia Trung Đông này”, nhà ngoại giao cấp cao Nga nhấn mạnh.

Ngoại trưởng Nga cũng bày tỏ tin tưởng rằng HĐBALHQ sẽ giữ nguyên quan điểm mang tính nguyên tắc được thể hiện trong nghị quyết 2254 của cơ quan này.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã thông qua Nghị quyết 2254 vào tháng 12/2015. Nó đưa ra một lộ trình để giải quyết cuộc xung đột dân sự ở Syria. Nghị quyết cũng đề xuất việc phát triển Hiến pháp mới cũng như tổ chức bầu cử Tổng thống tại quốc gia này.

Đầu tháng Tư, Đại diện thường trực Mỹ tại Liên Hợp Quốc – bà Nikki Haley đã đưa ra tuyên bố, giải pháp chính trị cho cuộc xung đột ở Syria là không thể xảy ra nếu Tổng thống Bashar al-Assad vẫn còn nắm giữ chính quyền. Về phía mình, Chủ tịch Ủy ban đối ngoại thuộc Thượng Viện Nga Konstantin Kosachev đã gọi tuyên bố của bà Haley là hành động phá hoại mọi nỗ lực nhằm phát động các cuộc đàm phán giữa chính quyền Syria và phe đối lập.

Không có cơ sở để Mỹ áp đặt trừng phạt chống Syria

Không có cơ sở để Mỹ áp đặt trừng phạt chống Syria

Ngày 25/4, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Gennadiy Gatilov cho biết nước này không nhận thấy có cơ sở nào để Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Syria sau khi Washington cáo buộc Damascus thực hiện vụ tấn công hóa học hôm 4/4 tại tỉnh Idlib.

Phát biểu với báo giới, quan chức ngoại giao Nga nêu rõ: "Sự thực rằng họ đã áp đặt các lệnh trừng phạt chống Syria. Chúng tôi nhận thấy không có lý do gì để làm vậy bởi không có những bằng chứng xác thực về sự can dự của Chính phủ Syria trong vụ việc tại Khan Shaykhoun".

Ông Gatilov cũng cho biết thêm Nga đã đề xuất cử một nhóm chuyên gia độc lập tới Syria để xác minh những cáo buộc của Mỹ tuy nhiên phía Mỹ không ủng hộ sáng kiến này.

Trước đó, Mỹ đã đưa vào danh sách trừng phạt 271 nhân viên thuộc một cơ quan chính phủ Syria mà Washington cáo buộc chịu trách nhiệm về phát triển các vũ khí hóa học, vài tuần sau một vụ tấn công bằng chất độc khiến nhiều người thiệt mạng tại một tỉnh do phe nổi dậy kiểm soát tại Syria.

Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nêu rõ: "Các biện pháp trừng phạt trên diện rộng này nhắm tới trung tâm hỗ trợ khoa học cho vụ tấn công khủng khiếp bằng vũ khí hóa học của nhà độc tài Syria Bashar al-Assad nhằm vào dân thường vô tội".

Theo Bộ Tài chính Mỹ, 271 nhân viên thuộc Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật cao của Syria nằm trong danh sách trừng phạt là những chuyên gia về hóa học và các lĩnh vực có liên quan, hoặc đã làm việc hỗ trợ cho "chương trình vũ khí hóa học" của trung tâm này ít nhất từ năm 2012.

Trong một diễn biến khác, báo Izvestia dẫn nguồn tin Bộ Ngoại giao Nga cho biết vào ngày 13/4 Nga đã khôi phục biên bản ghi nhớ đã ký với Mỹ về việc ngăn ngừa va chạm trên không và an toàn bay, một ngày sau chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tới nước này.