Thuỷ điện Đăk Mi 4 thông báo một đằng, xả lũ một nẻo?

Ông Huỳnh Vạn Thắng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT kiêm Phó Ban thường trực Ban chỉ huy PCLB - TKCN TP Đà Nẵng cho hay, lúc 8h40 sáng ngày 2/10, cơ quan này nhận được thông báo khẩn số 34/TB-BQL của BQL dự án Nhà máy thuỷ điện Đăk Mi 4 (thuộc Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và khu công nghiệp Việt Nam) thông báo về việc "dự kiến điều tiết nước về hạ du sông Vu Gia qua các cửa van cung đập tràn thuỷ điện Đăk Mi 4a".

Thuỷ điện Đăk Mi 4 xả lũ ngày 2/10 (Ảnh: CTV)

Trong đó, BQL dự án thuỷ điện Đăk Mi 4 cho biết: "Tại thời điểm 8h ngày 2/10, mực nước tại trạm thuỷ văn Ái Nghĩa đang ở mức dưới báo động 1; thời tiết khu vực có mưa lớn do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới có trục đi qua các tỉnh Trung Trung bộ; mực nước hồ chứa thuỷ điện Đăk Mi 4a đạt cao trình mực nước dâng bình thường với lưu lượng nước đến hồ 2.000m3/s và còn có khả năng tiếp tục tăng".

Mặc dù văn bản 34/TB-BQL thông báo về "dự kiến điều tiết nước về hạ du sông Vu Gia" thế nhưng chính trong văn bản này, BQL dự án thuỷ điện Đăk Mi 4 lại cho biết: "Hiện nay hồ chứa đang điều tiết nước về hạ du sông Vu Gia qua các cửa van với lưu lượng từ 500 đến 1.000m3/s và phát điện về hạ du sông Thu Bồn với lưu lượng 97m3/s". Nghĩa là họ đã xả lũ (nhưng "chơi chữ" bằng cách dùng từ "điều tiết nước" lên đến... 1.000m3/s), song vẫn thông báo là... dự kiến!

Chưa hết, dù fax văn bản (đến Ban chỉ huy PCLB - TKCN TP Đà Nẵng) lúc 8h40 sáng 2/10 nhưng BQL dự án thuỷ điện Đăk Mi 4 lại thông báo "sẽ mở cửa van cung của đập tràn Đăk Mi 4a kể từ lúc 9h sáng 2/10 để điều tiết nước từ hồ chứa thuỷ điện Đăk Mi 4 về hạ du sông Vu Gia với lưu lượng từ 1.000 đến 1.800m3/s và sẽ điều chỉnh lưu lượng xả lũ theo diễn biến của lũ nhằm du trì mực nước hồ chứa ở mực nước bình thường".

Như vậy là BQL thuỷ điện Đăk Mi 4 chỉ cho các địa phương vùng hạ du như Đà Nẵng đúng... 20 phút để thông báo cho người dân biết "lúc 7h ngày 2/10, mực nước tại Ái Nghĩa là 4,13m (dưới mức báo động 1) và tại Cẩm Lệ là 0,58m (dưới mức báo động 1), với việc thuỷ điện Đăk Mi 4 xả lũ từ 1.000 đến 1.800m3/s về hạ du sông Vu Gia, mực nước sông Vu Gia tại Ái Nghĩa và sông Cẩm Lệ tại Cẩm Lệ sẽ tăng lên" để mà ứng phó.

Chưa hết, trong thông báo 34/TB-BQL, BQL dự án thuỷ điện Đăk Mi 4 cho biết sẽ "xả lũ với lưu lượng từ 1.000 đến 1.800m3/s". Thế nhưng theo Trung tâm PCLB miền Trung - Tây Nguyên tại báo cáo 118/BC-TTMT ngày 3/10 thì "lúc 12h ngày 2/10, thủy điện Đăk Mi 4 đã xả lũ về hạ du với lưu lượng 2.744 m3/s (nghĩa là gấp rưỡi mức cao nhất mà thuỷ điện này thông báo - PV) làm cho mực nước các sông vùng hạ du lên nhanh bất thường".

Trước tình hình đó, Trung tâm PCLB miền Trung - Tây Nguyên đã báo cáo ngay với Ban chỉ đạo PCLB TƯ. Sau khi lãnh đạo Văn phòng Ban chỉ đạo PCLB TƯ liên lạc, trao đổi với Ban chỉ đạo PCLB tỉnh Quảng Nam và lãnh đạo Công ty Thủy điện Đăk Mi 4 thì lưu lượng xả lũ của thủy điện này đã giảm. Lưu lượng xả lúc 05h sáng 03/10 là 814m3/s.

Hậu quả từ việc xả lũ theo kiểu "nói một đằng làm một nẻo" của thuỷ điện Đăk Mi 4, theo ông Phạm Thế Quyền, Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn (nơi thuỷ điện này đứng chân), tuy thời gian mưa ngắn nhưng nước lũ về rất nhanh khiến nhiều nơi trên địa bàn huyện ngập nặng (đặc biệt là hai xã Phước Hiệp và Phước Hoà) và bị cô lập do sạt lở núi.  QL 14E nối QL 1A với đường Hồ Chí Minh bị ngập sâu đoạn qua địa bàn xã Phước Hòa. Đây cũng là trận ngập lụt lớn nhất trên địa bàn huyện này trong mấy chục năm qua.

Trong khi đó, chiều 2/10, mặc dù trên địa bàn không có mưa nhưng nước sông Vu Gia lên rất nhanh khiến trong nhân dân các xã Đại Hưng, Đại Lãnh (huyện Đại Lộc) rộ lên tin đồn vỡ đập thủy điện và nhiều hộ dân đã hốt hoảng lo sơ tán. Ngay sau đó, UBND huyện Đại Lộc và UBND các xã đã thông báo cho người dân biết không có chuyện vỡ đập thuỷ điện để người dân an tâm.

Tuy nhiên, đến tối 2/10, mặc dù tiếp tục không có mưa nhưng nước sông Vu Gia vẫn lên rất nhanh, mấp mé khu vực Hà Tân. Nhiều người cho rằng việc nước sông dâng nhanh bất thường là do thuỷ điện Đăk Mi 4 tiếp tục xả lũ lớn và nhiều khả năng sẽ khiến các xã Đại Hưng, Đại Lãnh bị ngập lụt nặng.