Thực tế bổ nhiệm người thân, cán bộ gây thua lỗ khiến dư luận bức xúc

Theo đó, Ủy ban Tư pháp (UBTP) cho rằng, báo cáo của Chính phủ đã phản ánh khá đầy đủ công tác PCTN. Năm 2016, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác PCTN và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Trên một số lĩnh vực, tham nhũng từng bước được kiềm chế; thể chế tiếp tục được hoàn thiện; bộ máy nhà nước ngày càng được kiện toàn, hoạt động minh bạch, công khai hơn; cải cách hành chính có nhiều chuyển biến tích cực; công tác thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử được tăng cường góp phần PCTN…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn cho thấy, công tác PCTN vẫn chưa đạt được mục tiêu “từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng”.  Nhiều tồn tại, hạn chế đã được UBTP nêu ra từ những năm trước nhưng vẫn chưa có nhiều chuyển biến.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga (đứng) báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đề cập cụ thể đến việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, bà Lê Thị Nga cho biết, UBTP tán thành với nhiều đánh giá của Chính phủ về những chuyển biến tích cực trong việc triển khai thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng. Cải cách thủ tục hành chính tiếp tục được tăng cường nhất là trên một số lĩnh vực như thuế, hải quan, đầu tư, đăng ký kinh doanh, bảo hiểm xã hội….; các chế độ, định mức, tiêu chuẩn đang dần được sửa đổi chặt chẽ hơn và phù hợp hơn với tình hình thực tiễn; việc thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng được sử dụng rộng rãi đã góp phần quan trọng vào công tác PCTN. Tuy nhiên, một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn hình thức, chưa thực sự phát huy hiệu quả.

Cụ thể, về cải cách thủ tục hành chính trên một số lĩnh vực như nhà đất, cấp phép xây dựng… hiệu quả còn thấp. Ở một số nơi, một số lĩnh vực mặc dù đã thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” nhưng vẫn còn tình trạng phát sinh “thủ tục con”, vi phạm thời hạn giải quyết, đùn đẩy trách nhiệm trong giải quyết công việc của người dân, doanh nghiệp.

Một số nơi có tình trạng cải cách thủ tục hành chính mới chỉ dừng ở quy định của văn bản mà chưa được triển khai trên thực tế. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do bệnh thành tích, “nói chưa đi đôi với làm” và thiếu sự kiểm tra, giám sát của cấp trên.

Về chuyển đổi vị trí công tác, quy định của pháp luật về chuyển đổi vị trí công tác đối với một số vị trí chưa phù hợp, nhất là ở các vị trí chỉ có một cán bộ, công chức, viên chức đảm nhiệm hoặc đòi hỏi tính chuyên môn, nghiệp vụ cao; việc không chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức giữ chức vụ quản lý (các chức danh này sẽ thực hiện theo quy định về luân chuyển) đã làm hạn chế hiệu quả của biện pháp này.

Bên cạnh đó, đại biểu Quốc hội, dư luận cử tri và báo chí phản ánh trong công tác điều động, bổ nhiệm cán bộ thời gian qua có một số trường hợp lạm dụng quy định để điều động, bổ nhiệm cán bộ không đủ điều kiện, tiêu chuẩn, phẩm chất, năng lực, chưa thật sự tiêu biểu, thiếu kinh nghiệm thực tế là người trong gia đình, người thân; có trường hợp bổ nhiệm ồ ạt vào thời điểm chuyển giao nhiệm kỳ; có trường hợp bổ nhiệm cả cán bộ có trách nhiệm trong việc làm thua lỗ, thất thoát lớn vốn, tài sản nhà nước. Thực tế này đang gây bức xúc, bất bình trong dư luận, làm giảm sút lòng tin của cán bộ Đảng viên và nhân dân vào chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước. 

UBTP đề nghị Chính phủ ghi nhận, xem xét kỹ các phản ánh của đại biểu Quốc hội và cử tri, báo chí; chỉ đạo người có trách nhiệm kiểm tra và giải trình về các trường hợp cụ thể được phản ánh, trên cơ sở đó Chính phủ đánh giá tổng thể thực trạng và đề ra giải pháp xử lý, khắc phục trong thời gian tới. 

Theo nhận định của Ủy ban Tư pháp, trong công tác cán bộ, bên cạnh những hạn chế trong việc điều động, bổ nhiệm cán bộ, công chức như đã nêu ở phần trên thì còn thiếu tiêu chí khoa học, khách quan để người đứng đầu đánh giá chính xác cán bộ, công chức.

Sự hài lòng của người dân đối với việc thực hiện trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức, viên chức chưa được coi là tiêu chí, thước đo quyết định sự tồn tại và thăng tiến của cán bộ, công chức, viên chức dẫn đến tình trạng trì trệ, thiếu động lực làm việc, thậm chí vòi vĩnh, nhũng nhiễu.

Với quy định “biên chế suốt đời”, “có vào không có ra”, “có lên không có xuống” đã tạo nên sức ì rất lớn, dù cán bộ, công chức làm việc không hiệu quả nhưng người đứng đầu rất khó để xem xét trách nhiệm và kỷ luật họ; mặt khác, phiếu tín nhiệm của cán bộ, công chức trong đơn vị là một trong những tiêu chí quan trọng để xem xét bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý nên dễ nảy sinh tư tưởng “dĩ hòa vi quý”, “dễ mình dễ ta”.

“Đây là những bất cập trong công tác tổ chức cán bộ và là nguyên nhân quan trọng làm cho công tác cải cách hành chính, cải cách tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị phục vụ PCTN hiệu quả hạn chế. Đề nghị Chính phủ đánh giá rõ hơn để xác định các giải pháp khắc phục hiệu quả trong thời gian tới”, báo cáo nêu rõ.