Thực hư thông tin ăn nhiều thịt đỏ gây ung thư?

Ăn nhiều thịt đỏ có gây ung thư không? Ảnh K.C

Các nghiên cứu cho thấy rằng trung bình tiêu thụ 76 gram thịt đỏ hoặc thịt chế biến mỗi ngày, có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn 20% so với chỉ tiêu thụ khoảng 21 gram mỗi ngày. Uống rượu cũng làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, nhưng nếu ăn thức ăn giàu chất xơ từ bánh mì và ngũ cốc thì lại giúp hạ thấp nguy cơ này.

Người ta xếp thịt đỏ vào nhóm có thể là nguyên nhân trực tiếp có thể dẫn tới ung thư đại trực tràng, tuy nhiên những bằng chứng khoa học chứng minh còn có nhiều hạn chế. Thực tế cho thấy có thể những loại thịt đỏ được qua chế biến như xúc xích hay thịt nguội mới là thủ phạm thực sự.

Các loại thịt đỏ chế biến sẵn được WHO xếp vào danh mục tác nhân gây ung thư nhóm 1 – được coi là nguy hiểm hơn nhóm 2A bao gồm thịt đỏ chưa chế biến, bởi thịt chế biến sẵn còn có chứa thành phần nitrate, nitrite và muối là những yếu tố được cho là có thể trực tiếp gây ung thư.

Theo chuyên gia dinh dưỡng Carolina Guizar, chúng ta không thể xác định được cụ thể một lượng tiêu thụ an toàn nào đối với thịt đỏ chế biến sẵn. Điều có thể nhận thấy rõ ràng là càng ăn nhiều thịt chế biến sẵn thì bạn càng có nguy cơ cao bị ung thư đại trực tràng.

WHO đã đưa ra một số bằng chứng cho thấy rằng tiêu thụ khoảng 5 dải thịt xông khói mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng tới 18%. Ngay cả khi bạn chỉ ăn khoảng 5 miếng mỗi ngày thì bạn cũng sẽ có 5% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng ở một thời điểm nào đó trong đời.

Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ và Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới đã công bố một số báo cáo trong vòng 10 năm qua về ảnh hưởng của chế độ ăn uống, dinh dưỡng và hoạt động thể chất đối với nguy cơ mắc một số loại ung thư.

Nghiên cứu gần đây nhất được công bố vào năm 2017, cho thấy tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, tương tự như khi uống nhiều hơn hai cốc đồ uống có cồn mỗi ngày. Mặt khác, ăn ngũ cốc nguyên hạt hàng ngày và tăng cường hoạt động thể lực có thể làm giảm nguy cơ.

Năm 2015, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế của WHO (IARC) đã phân loại thịt chế biến là chất gây ung thư cho người (nhóm 1) trên cơ sở đủ bằng chứng về ung thư đại trực tràng. Ngoài ra, nhóm cho biết, có một mối liên quan tích cực với bệnh ung thư dạ dày.

IARC cũng đã phân loại thịt đỏ có khả năng gây ung thư cho con người (nhóm 2A). Quyết định này dựa trên dữ liệu liên quan cho thấy có bằng chứng cơ học mạnh mẽ về tác động gây ung thư. Hiệp hội này đã quan sát chủ yếu cho ung thư đại trực tràng nhưng cũng cho cả ung thư tuyến tụy và ung thư tuyến tiền liệt.

Các tác giả của nghiên cứu hiện tại chỉ ra rằng hầu hết các nghiên cứu trước đây cho thấy nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng ở những người tiêu thụ nhiều thịt đỏ và thịt chế biến được thực hiện trong những năm 1990 hoặc trước đó, và mô hình tiêu thụ thịt đã thay đổi.

Chúng ta không thể hoàn toàn loại bỏ thịt đỏ khỏi chế độ ăn nhưng bạn có thể giảm thiểu các ảnh hưởng xấu của chúng bằng cách duy trì những thói quen dinh dưỡng lành mạnh như ăn nhiều hoa quả và rau xanh, kiểm soát tốt cân nặng và từ bỏ (hay không hút) thuốc lá.

Ước tính của GLOBOCAN 2018 cho thấy năm 2018 có 18,1 triệu ca ung thư mới và 9,6 triệu ca tử vong do ung thư. Một trong 5 nam và một trong 6 nữ trên toàn thế giới có thể bị ung thư trong suốt cuộc đời của họ, và một trong 8 nam và một trong 11 phụ nữ sẽ chết vì căn bệnh này; tổng số người còn sống trong vòng 5 năm được chẩn đoán ung thư, ước tính là 43,8 triệu người.

Năm loại ung thư gây tỷ lệ tử vong hàng đầu thế giới 2018 đối với cả hai giới lại có sự thay đổi thứ tự là ung thư phổi (18,4%), đại trực tràng (1.761.007 ca, 9,2%), dạ dày (782.685 ca, 8,2%), gan (781.631 ca, 8,2%), và vú (625.679 ca, 6,6%)

Theo GS Trần Văn Thuấn - Giám đốc Bệnh viện K trung ương bệnh ung thư có thể phòng ngừa được phần nào nếu ăn uống hợp lý. PGS Thuấn cho biết trong ung thư các nghiên cứu đều chỉ ra rằng thói quen ăn uống ít nhiều tác động kích hoạt tế bào ung thư.

Một chế độ ăn giàu chất xơ, nhiều trái cây hoa quả sẽ giảm nguy cơ ung thư. Còn chế độ ăn nhiệt thịt đỏ, chất béo cũng tăng nguy cơ ung thư. Thịt đỏ không phải là nguyên nhân gây ung thư nhưng ăn quá nhiều và chế biến bằng cách tẩm ướp, chiên nướng sẽ làm gia tăng nguy cơ ung thư. Cách tốt nhất đó là cân bằng chế độ dinh dưỡng một cách hợp lý để phòng bệnh.