Thứ trưởng Công Thương: "Giờ kết luận đúng sai về xả lũ của Hố Hô còn quá sớm"

Chiều nay (18/10), Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng đã chủ trì cuộc họp để đưa ra kết luận sơ bộ ban đầu về việc xả lũ của thủy điện Hố Hô. Cuộc họp có sự tham dự của các lãnh đạo huyện Hương Khê (Hà Tĩnh).

Thủy điện Hố Hô xả lũ hơn 1.800m3/s vào đêm 14/10 (ảnh: T.Hoa)

Tại cuộc họp, các ý kiến của ông Đinh Hữu Tân, Bí thư Huyện ủy Hương Khê về chuyên môn cũng như về đời sống dân sinh được nhiều người ủng hộ. 

Ông Đinh Hữu Tân đặt câu hỏi: Tại sao không xả lũ trước khi mưa đến mà cứ nhất thiết lũ đến mới xả nước? Nước dâng cao tới đập rồi xả ồ ạt chẳng khác nào hại dân!

Ông Tân phân tích, trận lũ mấy ngày qua là lớn, nước lên nhanh tại thượng nguồn, dòng sông nên không tránh khỏi thiệt hại. Thủy điện Hố Hô thời điểm xả lũ gấp, vội và mạnh lên đến hơn 1.800m3/s trong hơn 5h, trong khi đó Hố Hô không có hồ chứa nên không có tính chất cắt lũ, rất nguy hiểm.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng chủ trì cuộc họp về việc thủy điện Hố Hô xả lũ (ảnh: T.Hoa)

"Thiệt hại về người và tài sản tại huyện Hương Khê là lớn, nước ngập lên gần tận nóc nhà. Nguyên nhân này một phần do con người chứ không phải hoàn toàn do thiên nhiên, trong đó có yếu tố xả lũ" – ông Tân nhận định.

Theo ông Tân, thủy điện Hố Hô không có tràn phụ, không có tính chất cắt lũ nên nhà máy phải nghĩ đến phương án xả lũ trước chứ không phải đợi lũ đến mới xả mà xả còn lưu lượng lớn, ồ ạt. Chỉ trong 5h từ lưu lượng xả ban đầu hơn 1.800m3/s lên tới 7.000.000 m3/s, lượng nước đổ xuống hạ du là rất lớn.

Ông Tân nhấn mạnh: "Việc liên quan đến dân sinh mà xả lũ chỉ gọi điện, nhắn tin là không đúng rồi. Xét về chuyên môn, nên xả lũ trước khi lũ đến và nắm bắt được dự báo thời tiết. Khi lũ đến phải đảm bảo đập, lượng nước an toàn".

Bí thư Huyện ủy Hương Khê Đinh Hữu Tân: Nên xả lũ trước khi lũ đến để đảm bảo an toàn lòng hồ (ảnh: T.Hoa)

Nói về chuyên môn, ông Tân cho rằng, xả lũ thời điểm trên là đúng quy trình, đảm bảo an toàn cao nhất cho thủy điện thì cũng phải nghĩ đến nguy hại người dân phải chịu. Phải tiếp thu ý kiến của nhân dân, lắng nghe dân phản ánh, lúc đó sẽ hiểu rõ xả lũ thủy điện ồ ạt vậy có hợp lòng dân không.

Ông Lê Ngọc Huấn, Chủ tịch UBND huyện Hương Khê cũng cho rằng: “Phải đặt vấn đề an toàn cho dân lên trên. Chứ không phải sợ vỡ đập mà xả lũ ồ ạt, đó là hại dân!”. Đồng thời ông cũng đề nghị xem lại chất lượng công trình thủy điện Hố Hô.

Chưa nên kết luận sớm về việc xả lũ của thủy điện Hố Hô

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, sau khi dư luận cho rằng việc ngập lụt nặng ở huyện Hương Khê một phần trách nhiệm ở xả lũ thủy điện Hố Hô, sáng 18/10 Bộ Công Thương đã thành lập tổ công tác vào trực tiếp kiểm tra thủy điện Hố Hô để xem lại quy trình hoạt động của thủy điện, làm rõ vấn đề lỗi tại con người hay quy trình. Khi giải quyết được hai vấn đề đó mới đi đến kết luận cuối cùng và quy trách nhiệm từng đối tượng.

Theo Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng, đặt ra tình huống nếu đúng quy trình mà vẫn bất lợi cho hạ du thì phải rà soát lại cho đúng. Nếu đa số nhân dân phản ứng gay gắt, việc ngập lụt nặng tại huyện này một phần trách nhiệm do xả lũ thì phải xem xét kỹ hơn.

Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục năng lượng Đỗ Đức Quân cho rằng việc xả lũ thời điểm đó tại thủy điện Hố Hô là phù hợp, đảm bảo an toàn. (ảnh: T.Hoa)

Trong khi đó, ông Đỗ Đức Quân, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục năng lượng thuộc Bộ Công Thương nhận định, Việc xả lũ lúc đó là hoàn toàn phù hợp. 

Theo ông Quân, trận mưa lũ vừa qua là lên nhanh đột ngột. Trong 5h, lũ tăng 4 lần (từ 550 lên 1.843m3/s). Về nguyên tắc vận hành thủy điện là xả ra phải ít hơn lũ đến. Từ giai đoạn bắt đầu mở cửa van đến trạng thái mở hoàn toàn là mới 5m. Tuy nhiên, do tình huống bất ngờ từ xả trượt bên phải đập, mưa lớn sạt một khối lượng tương đối lớn xuống cửa tràn, nguy cơ phá vỡ tường chắn, tràn đến trạm biến áp là rất cao. Việc xả lũ lúc đó là hoàn toàn phù hợp.

"Chúng tôi kiểm tra lưu lượng đến, lưu lượng xả, cũng như thời gian mở xả tràn thì quá trình đầu đúng theo quy trình, lưu lượng xả nhỏ hơn lưu lượng đến, không nhiều nhưng đúng nguyên tắc chung. Mực nước hồ trước khi lũ về thấp hơn mực nước chết với hơn 1.800m3/s thì 1h là đầy. Về lộ trình, hồ này không có tác dụng điều tiết thoát lũ. Quyết định xả lũ ở 3 cửa đập có thể chưa được tốt nhưng nó đảm bảo tính an toàn, lỡ vỡ đập" – ông Quân khẳng định.

Ông Lê Ngọc Huấn, Chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho rằng phải xem lại chất lượng công trình thủy điện Hố Hô (ảnh: T.Hoa)

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng khẳng định, thủy điện Hố Hô là nhà máy thủy điện nhỏ, dung tích điều tiết 6-7 triệu m3, còn dung tích hồ chứa đạt 38 triệu m3. Có thủy điện Hố Hô hay không thì không ảnh hưởng đến nguồn điện Việt Nam. Nếu Hố Hô vận hành không đúng, làm sai quy trình mà ảnh hưởng lần này đến lần khác tới hàng ngàn hộ dân thì phải xem lại chất lượng vận hành của nó. Đó là chưa nói đến việc nhà máy có vận hành lớn mà ảnh hưởng đến nhân dân thì cũng phải xem xét, chưa nói đến thủy điện này chỉ có 14MW.

“Giờ kết luận sai đúng về việc xả lũ của thủy điện Hố Hô là còn quá sớm. Chúng tôi còn báo cáo ra Bộ trưởng, lúc đó mới đưa ra kết luận chính thức” - Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nói.