Vì sao khởi tố ông Phan Văn Vĩnh theo BLHS 1999?

Và việc áp dụng luật hình sự năm 1999 có làm thay đổi tội danh và hình phạt hay không?

Ông Phan Văn Vĩnh bị khởi tố theo BLHS 1999.

Trả lời câu hỏi trên, Luật sư Nguyễn Doãn Hùng (Đoàn Luật sư Hà Nội, giám đốc Cty Luật HTC) cho biết: Theo quy định, tội phạm diễn ra trước 1/1/2018 thì áp dụng theo luật cũ. Trong trường hợp Bộ Luật hình sự năm 2015 có lợi hơn cho bị can, bị cáo thì áp dụng theo luật năm 2015.

Đối với trường hợp của cựu Tổng Cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Bộ Công An Phan Văn Vĩnh, cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố với tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại khoản 3, điều 281- Bộ luật Hình sự năm 1999. Đây là mức cao nhất nên ở cả Bộ Luật hình sự năm 1999 và năm 2015 đều có hình phạt giống nhau. Do đó, việc áp dụng BLHS năm 1999 không làm thay đổi tội danh và hình phạt.

Cụ thể, tại Điều 281, Bộ luật Hình sự năm 1999 quy định:

1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, của xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ một năm đến năm năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội nhiều lần;

c) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ mười năm đến mười lăm năm.

4. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm, có thể bị phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba mươi triệu đồng.

"Như vậy ông Vĩnh có thể đối diện với mức án 10- 15 năm tù. “Do hậu quả của vụ án  là đặc biệt nghiêm trọng nên khởi tố và truy tố bị can theo mức án đó theo tôi là phù hợp” – luật sư Hùng nói.

Giải thích rõ hơn về việc tại sao lại áp dụng Bộ Luật Hình sự năm 1999 chứ không phải 2015, luật sư Phạm Ngọc Minh (Đoàn Luật sư Hà Nội) cũng khẳng định, việc khởi tố ông Phan Văn Vĩnh theo Bộ Luật Hình sự năm 1999 là hoàn toàn đúng các quy định của pháp luật.

Lý do là vụ án “Sử dụng mạng Internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, Tổ chức đánh bạc, Đánh bạc, Mua bán trái phép hóa đơn và Rửa tiền xảy ra tại Phú Thọ và một số tỉnh, thành phố” mà ông Phan Văn Vĩnh là bị can đã được Cơ quan điều tra Công an tỉnh Phú Thọ khởi tố từ cuối năm 2017. Do đó, căn cứ để khởi tố bị can đối với ông Vĩnh vẫn phải theo BLHS năm 1999, bởi đến 1/1/2018, Bộ Luật Hình sự năm 2015 mới có hiệu lực pháp luật.

Do đó, việc khởi tố ông Vĩnh hay trước đó là ông Nguyễn Thanh Hóa theo Bộ Luật Hình sự 1999 là hoàn toàn đúng quy định. Trong quá trình xét xử, nếu có các tình huống hoặc phương pháp theo hướng có lợi cho bị cáo thì sẽ áp dụng theo BLHS mới 2015.

Ngoài ra, theo nguyên tắc suy đoán vô tội của Bộ luật Tố tụng hình sự hiện nay, chưa xác định các bị can trong đó có ông Phan Văn Vĩnh phạm tội mà phải chờ đến khi có bản án của tòa án có hiệu lực thi hành. Vì thế, trong quá trình điều tra truy tố, xét xử cơ quan tiến hành tố tụng vẫn có thể thay đổi quyết định khởi tố, thay đổi tội danh và Tòa án sẽ là cơ quan có quyền quyết định mức hình phạt.

Liên quan đến vụ án, Bộ Công an cho biết, qua quá trình điều tra đến nay đã xác định: Đường dây tổ chức đánh bạc này do Phan Sào Nam (sinh năm 1979, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty cổ phần VTC Truyền thông trực tuyến - VTC online), Nguyễn Văn Dương (sinh 1975, Chủ tịch HĐTV Công ty đầu tư phát triển an ninh công nghệ cao - CNC) và Hoàng Thành Trung (sinh năm 1978, Phó Giám đốc Công ty TNHH dịch vụ phát triển đầu tư Nam Việt, nguyên Giám đốc Công ty VTC công nghệ và nội dung số - VTC Intecom) bàn bạc thực hiện.

Trong đó, Phan Sào Nam và Nguyễn Văn Dương có vai trò chủ mưu, cầm đầu; Hoàng Thành Trung có vai trò thực hành. Quá trình thực hiện hành vi phạm tội của Phan Sào Nam, Hoàng Thành Trung và Nguyễn Văn Dương có sự giúp sức tích cực của nhiều đối tượng.

Tính đến ngày 14/3/2018, Cơ quan điều tra đã khởi tố 83 bị can, trong đó một số bị can bị khởi tố 2 tội danh, gồm 41 bị can về tội tổ chức đánh bạc, 38 bị can về tội đánh bạc, 4 bị can về tội mua bán hóa đơn trái phép, 2 bị can tội rửa tiền và 1 bị can tội sử dụng mạng Internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản…

Tổng số tiền đánh bạc nạp qua các cổng thanh toán là 9.583,2 tỉ đồng trong đó 3,5 triệu USD đã được  bị can Phan Sào Nam chuyển ra nước ngoài.

Hiện nay, Bộ Công an đang chỉ đạo các lực lượng nghiệp vụ chức năng của Bộ phối hợp với Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Phú Thọ tập trung điều tra và mở rộng vụ án, truy bắt các đối tượng truy nã, thu hồi tài sản do phạm tội mà có và sẽ xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật những người có liên quan đường dây tổ chức đánh bạc Rikvip. Đồng thời, chỉ đạo tiếp tục điều tra, xử lý các đường dây tổ chức đánh bạc trực tuyến khác.