Đông Âu sẽ phải học cách sống chung với Nord Stream 2

Đông Âu phản đối Nord Stream 2 (Dòng chảy phương Bắc 2) nhưng đây chỉ là một chi tiết nhỏ trong cuộc chơi địa chính trị. Cử chỉ hào phóng của ông Biden gần đây chỉ là một phần nhỏ của cuộc chơi và Đông Âu sẽ phải chấp nhận.

Theo tạp chí National Interest, gần đây, Mỹ và Đức đã đồng ý hoàn thành đường ống dẫn khí Nord Stream 2, kèm theo cam kết rằng cả hai nước sẽ phản đối Nga nếu nước này sử dụng nguồn cung cấp khí đốt như một “công cụ chính trị” gây áp lực lên Đông Âu, đặc biệt là đối với Ukraine. Hầu hết các nước Đông Âu đều tỏ ra nghi ngờ về quyết định này.

Tuy nhiên, mặc dù Nga thực sự có thể sử dụng khí đốt như một đòn bẩy để gây áp lực chính trị, nhưng sẽ ở một mức độ hạn chế. Hơn nữa, Đông Âu sẽ phải học cách sống chung với Nord Stream 2, sự nhượng bộ này nên được coi là một phần của quá trình địa chính trị lớn.

Trong khi đó, các xu hướng trên thị trường toàn cầu một lần nữa đã chuyển cán cân quyền lực trong lĩnh vực năng lượng có lợi cho các nhà cung cấp và làm suy yếu người tiêu dùng, khiến cho Nord Stream 2 ngày càng trở nên cần thiết.

Phía Nga đã nhiều lần tuyên bố rằng họ chưa bao giờ sử dụng các nguồn năng lượng như một công cụ, vũ khí để gây sức ép đối với nước khác. (Ảnh: RIA)

Những lo ngại của Đông Âu về việc Nga sẽ sử dụng nguồn cung cấp khí đốt để gây áp lực chính trị nhìn chung là có cơ sở. Ngay cả trước khi Nord Stream 2 xuất hiện, các tập đoàn của Nga đã cung cấp khí đốt với khối lượng tối thiểu được quy định trong hợp đồng, đồng thời từ chối bán thêm khí đốt trên thị trường.

Theo các chuyên gia của National Interest, Nga làm điều này để đảm bảo giá khí đốt cao và cung cấp thêm các lý lẽ ủng hộ việc xây dựng Nord Stream 2. Sự phụ thuộc năng lượng của châu Âu vào Nga mang lại cho Moscow cơ hội mặc cả, nhưng Điện Kremlin sẽ sử dụng chiến thuật này một cách rất thận trọng và không thường xuyên.

Ngoài ra, theo National Interest, giá khí đốt đã đạt mức cao trong 3 năm và việc Nord Stream 2 được “bật đèn xanh” là tin tốt đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một thời gian khá dài. Tổng thống Putin muốn nắm giữ xu hướng này càng lâu càng tốt để tạo ra thêm thu nhập cho nền kinh tế Nga đang rất cần trong giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, ông Putin không muốn gây nguy hiểm cho thành công này và hiểu rằng nó sẽ chỉ làm leo thang khủng hoảng với phương Tây.

Về phía Ukraine, nước này lo ngại rằng sau khi Nord Stream 2 hoàn thành, Nga sẽ “gây sức ép” toàn diện lên Ukraine. Chuyên gia của National Interest cho hay, những lo ngại của Ukraine chỉ là quá phóng đại vì Moscow không muốn “xâm lược” Ukraine.

“Nga chỉ cần Ukraine không trôi dạt về phương Tây. Chủ yếu, Nga đang tập trung vào việc ngăn chặn Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vì nước này cần là một vùng đệm an toàn ở biên giới phía Tây dễ bị tổn thương. Và Nga đang đạt được mục tiêu của mình”, chuyên gia của National Interest nhận định.

Sau nhiều năm tranh cãi, Đức và Mỹ cuối cùng đã đạt được bước đột phá trong thỏa thuận về dự án đường ống Nord Stream 2. (Ảnh: AP)

Theo National Interest, về phía Mỹ, Tổng thống Joe Biden nhượng bộ Đức không phải vì Nga, mà vì yếu tố Trung Quốc. Nỗi ám ảnh của Mỹ đối với Nga trong những năm gần đây đã làm lu mờ những thực tế lịch sử quan trọng. Đôi khi, Nga có thể gây khó chịu, nhưng Trung Quốc mới là “đối thủ mang tính hệ thống” của Mỹ và phương Tây.

Mỹ đồng ý cho việc hoàn thành Nord Stream 2, dường như ông Biden muốn nói với Berlin rằng: “Mỹ cho phép Đức tiến hành các giao dịch với Moscow, nhưng sẽ không để yên nếu nước này có giao dịch với Bắc Kinh”.

Berlin dường như đang lảng tránh và không muốn hoàn toàn đứng về phía Washington trong cuộc đối đầu với Trung Quốc. Nhưng NATO gần đây lần đầu tiên gọi Trung Quốc là “mối đe dọa an ninh”.

Nord Stream 2 là cử chỉ thiện chí của ông Biden và là lời mời Đức khôi phục quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương để Berlin tích cực hơn trong việc giúp Mỹ kiềm chế Trung Quốc trong tương lai. Đồng thời, bằng cách đồng ý hoàn thành đường ống, ông Biden đã tặng quà cho Nga để nước này không đứng về phía Trung Quốc.

“Đồng ý hoàn thành việc xây dựng Nord Stream 2 là một bước đi để tránh đốt cháy giai đoạn trong quan hệ với Nga và tạo cơ hội tái thiết trong tương lai, để Moscow không bị rơi vào vòng tay của Trung Quốc. Điều này sẽ cần rất nhiều thời gian và sự kiên nhẫn cũng như tư duy chiến lược. Cử chỉ thiện chí dành cho Nord Stream 2 chỉ là một phần nhỏ trong cuộc chơi địa chính trị. Đông Âu sẽ không vui, nhưng không thể làm gì được”, chuyên gia của National Interest kết luận.