Chuyên gia Mỹ kêu gọi chấm dứt ‘đối đầu’ với Nga

Quan hệ hiện tại giữa Nga và Mỹ có thể được gọi là một cuộc chiến tranh lạnh mới, nhưng các bên có nhiều lý do để khôi phục hợp tác.

Nhận định trên của ông Ted Galen Carpenter, nhà nghiên cứu an ninh cấp cao tại Viện Cato và biên tập viên của tạp chí National Interest cho biết mới đây. Tuy nhiên, theo ông Carpenter viết trong một bài báo cho National Interest cho rằng, về vấn đề này các bên cần có lập trường thực tế hơn, đặt ra những mục tiêu thực dụng hơn và không đưa ra những yêu cầu bất khả thi.

Mối quan hệ Nga-Mỹ ngày càng trở nên xấu đi và tình trạng này tạo ra những nguy cơ vô cùng nghiêm trọng. Mối quan hệ hiện tại giữa Washington và Moscow được nhiều người coi là Chiến tranh Lạnh lần thứ hai, nhưng ông Carpenter cho rằng sự thù địch gia tăng đang làm mất đi cơ hội hợp tác trong các vấn đề cùng quan tâm.

Theo tác giả, Mỹ và Nga có nhiều lý do để khôi phục quan hệ hợp tác, nhưng vì điều này cần phải có những lập trường thực tế hơn và đặt ra những mục tiêu thực dụng hơn, và chủ yếu liên quan đến Mỹ. Trong một phần tư thế kỷ qua, Washington đã thực hiện nhiều hành động khiêu khích chống lại Nga, từ việc phá vỡ lời hứa không mở rộng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đến hỗ trợ các sự kiến ở Ukraine năm 2014. Những động thái như vậy, ít nhất một phần đã gây ra sự thất vọng cay đắng của Điện Kremlin đối với phương Tây và giúp nhà lãnh Nga Vladimir Putin “khởi động cuộc phản công”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định Nga mong muốn hợp tác với bất cứ Tổng thống nào được cử tri Mỹ lựa chọn trong cuộc bầu cử 2020. (Ảnh: Reuters)

Ngoài ra, ông Carpenter tin rằng có một điều kiện tiên quyết quan trọng sẽ cho phép hai nước tiến về phía trước là họ cần phải dỡ bỏ những bất đồng trong quá khứ. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp các bước như vậy là không thể thực hiện được. Mỹ sẽ không yêu cầu loại khỏi NATO những quốc gia đã tham gia liên minh sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Cũng không thực tế bằng khi tin rằng Nga sẽ chấp nhận khả năng Gruzia và Ukraine gia nhập Liên minh Bắc Đại Tây Dương. Điều vô nghĩa không kém là việc Washington kiên quyết yêu cầu Nga từ bỏ Crimea và trả bán đảo này cho Ukraine.

“Để đạt được một thỏa thuận tạm thời về Ukraine, phương Tây và Nga sẽ phải nhượng bộ. Một sự nhượng bộ vô điều kiện từ phía Mỹ là việc chấm dứt cung cấp vũ khí cho Kiev. Là một phần của dàn xếp, Nga nên sẵn sàng cắt đứt mọi quan hệ với Donbass, cung cấp tiền bồi thường hợp lý cho Ukraine vì mất Crimea và ký một thỏa thuận với Kiev về việc công nhận quyền bất khả xâm phạm của các đường biên giới mới. Đồng thời, các thành viên NATO phải thực hiện các cam kết bằng văn bản rằng Ukraine sẽ không bao giờ trở thành thành viên của liên minh và dỡ bỏ các lệnh trừng phạt”, nhà nghiên cứu an ninh cấp cao tại Viện Cato viết.

Cũng theo ông Carpenter, giới lãnh đạo Mỹ cũng có quyền bày tỏ sự phản đối với Moscow vì hoạt động của Nga ở Tây Bán cầu. Giới lãnh đạo Mỹ phải thể hiện rõ ràng rằng nếu Điện Kremlin tiếp tục can thiệp vào các vấn đề của Tây Bán cầu, điều đó sẽ có tác động tiêu cực đến mối quan hệ song phương vốn đã mong manh. Việc Washington nhấn mạnh quan hệ giữa Nga, Venezuela, Nicaragua và Cuba giảm xuống mức quan hệ ngoại giao bình thường và hạn chế hợp tác kinh tế là hoàn toàn phù hợp.

“Việc Washington duy trì phạm vi ảnh hưởng lâu đời ở Tây Bán cầu là cơ sở của các mối quan hệ mới, ít đối đầu hơn với Nga. Mỹ phải kiên quyết đòi hỏi thái độ tôn trọng của Moscow đối với Học thuyết Monroe, theo đó giới lãnh đạo Mỹ coi các mối quan hệ kinh tế và quân sự phụ thuộc vào sự bảo trợ giữa các cường quốc nước ngoài cũng như các nước Mỹ Latinh là một mối đe dọa đối với an ninh Mỹ. Đồng thời, giới lãnh đạo Mỹ cũng nên thể hiện sự tôn trọng tương tự đối với vùng ảnh hưởng của Nga ở Đông Âu”, biên tập viên của tạp chí National Interest nhấn mạnh.

Trước đó, hôm 7/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin có buổi trả lời phỏng vấn chương trình truyền hình “Moscow, Kremlin, Putin”, đề cập đến quan hệ Nga - Mỹ hiện nay. Cụ thể, Tổng thống Putin lấy làm tiếc trước việc Mỹ bỏ qua lời kêu gọi của Nga nhằm nối lại hợp tác trong lĩnh vực an ninh thông tin, cũng như nhiều sáng kiến quan trọng khác của Nga trước đây. Ông Putin cũng cho rằng những phàn nàn của Mỹ đối với Nga trong lĩnh vực thông tin, can thiệp vào các cuộc bầu cử ở Mỹ là hoàn toàn không có cơ sở.

Đối với cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020, Nhà lãnh đạo Nga khẳng định Nga là người ngoài cuộc và không can thiệp vào cuộc bầu cử này. Việc đánh giá quan điểm của các ứng viên Tổng thống là của cử tri nước Mỹ, là quá trình nội bộ của nước Mỹ.