Thai phụ lưu ý: Tế bào gốc từ dây rốn là giá trị nhất

Tế bào gốc (TBG) được nghiên cứu ứng dụng trong nhiều lĩnh vực y sinh học như điều trị nhiều bệnh lý nan y trong nhiều chuyên khoa khác nhau. Đặc biệt, trong chuyên khoa huyết học, TBG có thể điều trị trên 70 loại bệnh lý huyết học khác nhau. TBG còn được sử dụng trong các chuyên ngành khác như: thẩm mỹ làm đẹp, trong nghiên cứu dược lý... 

Để có cái nhìn toàn diện hơn về TBG, PV báo Infonet đã có cuộc trao đổi với TS. BS Mai Văn Điển, Giám đốc Ngân hàng Tế bào gốc Mekostem.

Thưa ông, việc lưu giữ TBG  có nhiều lợi ích, có thể chữa được nhiều bệnh nguy hiểm vậy TBG được lấy từ những bộ phận nào trên cơ thể?

TBG có thể được lấy từ nhiều nguồn khác nhau như từ phôi, thai, dây rốn và người trưởng thành. Đối với người trưởng thành, thường lấy TBG từ tủy xương, máu ngoại vi, mô mỡ,…

TS. BS Mai Văn Điển, Giám đốc Ngân hàng Tế bào gốc Mekostem: Hiện nay, các nhà khoa học chứng minh rằng dây rốn là nguồn cung cấp TBG lý tưởng nhất (Ảnh nhân vật cung cấp).

Vậy trong số những nguồn đó thì nguồn nào là quan trọng và có tác dụng nhiều nhất?

Hiện nay, các nhà khoa học chứng minh rằng dây rốn là nguồn cung cấp TBG lý tưởng nhất vì dễ thu hoạch và xử lý tế bào gốc, không gây bất kỳ ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của cả mẹ và con. Thu hoạch và cất giữ tế bào gốc dây rốn không vi phạm đạo đức như tế bào gốc phôi. 

Bên cạnh đó thì có thể chủ động kiểm soát tình trạng các bệnh truyền nhiễm như HIV, viêm gan B, viêm gan C… đối với các mẫu tế bào gốc bằng các xét nghiệm trước sinh đối với sản phụ.

Về phương diện tuổi phát triển, tế bào gốc dây rốn là tế bào gốc nhũ nhi, còn rất trẻ nên khả năng phân chia tốt và số lượng tế bào thu được trực tiếp hoặc sau tăng sinh in vitro là rất lớn. Các tế bào gốc dây rốn không còn là các tế bào gốc phôi do vậy không còn khả năng tạo ra u quái như tế bào gốc phôi. Đồng thời có thể thu được nhiều loại tế bào gốc bao gồm các tế bào gốc trong máu dây rốn (chứa nhiều tế bào gốc tạo máu) và các tế bào gốc trung mô và tế bào gốc biểu mô từ màng dây rốn.

Một lý do quan trọng nữa đó là TBG từ nguồn dây rốn thể lưu trữ lâu dài để sử dụng điều trị cho chính người có dây rốn ấy hoặc người thân trong gia đình họ hoặc cho người khác. Xác định trước được HLA và các đặc điểm khác của mẫu tế bào gốc từ trước để đọ xem có phù hợp với người bệnh cần điều trị bằng tế bào gốc hay không, từ đó có thể lấy ngay ra để sử dụng cho điều trị mà không mất thời gian tìm kiếm và xét nghiệm người cho tế bào.

Cùng với đó là tính sinh miễn dịch thấp nên dễ được cơ thể khác gen chấp nhận khi ghép tế bào dây rốn của người này sang người khác. Tế bào gốc máu dây rốn “hiền” hơn tế bào gốc tuỷ xương hoặc máu ngoại vi, khi dùng điều trị ít gây ra phản ứng phụ hơn tế bào gốc tuỷ xương hoặc máu ngoại vi, hoặc nếu có thì mức độ phản ứng nhẹ hơn.

Thưa ông, khi người dân muốn lưu giữ TBG thì quy trình thực hiện như thế nào?  

Đối với dịch vụ lưu giữ TBG dây rốn tại MekoStem, người muốn tham gia chương trình phải xác định đây là việc làm hoàn toàn tự nguyện dựa trên những hiểu biết của mình về triển vọng ứng dụng tế bào gốc vào điều trị và mong muốn bảo đảm tương lai sức khoẻ của bé và các thành viên trong gia đình mình.

Phải tuân thủ các qui định chuyên môn quyết định xem mẫu tế bào gốc của con mình có đủ tiêu chuẩn an toàn và khoẻ mạnh để lưu giữ hay không; đồng thời phải trả chi phí cho việc thu thập dây rốn, tách và bảo quản tế bào gốc.

Trước hết khách hàng cần liên hệ với MekoStem để được hướng dẫn và làm các thủ tục đăng ký. Và nên làm việc này càng sớm càng tốt ngay khi có ý định lưu giữ tế bào gốc dây rốn, chậm nhất là 3 ngày trước khi sinh vì sản phụ còn phải làm xét nghiệm kiểm tra sức khoẻ sau đó hai bên làm thủ tục đăng ký sử dụng dịch vụ.

Chúng tôi sẽ giới thiệu quí khách hàng với các bệnh viện nơi có các bác sĩ và nữ hộ sinh đã được đào tạo cách tuyển chọn và thu thập mẫu dây rốn để cho quí khách hàng lựa chọn nơi sinh. Khách hàng phải giữ liên lạc với chúng tôi để biết ngày giờ và nơi sản phụ sinh con và nếu có thể cả tên và số điện thoại của bác sĩ dự kiến sẽ đỡ hoặc phẫu thuật cho sản phụ để chúng tôi liên hệ sắp xếp việc lấy mẫu tại phòng sinh/phòng mổ và vận chuyển về MekoStem.

Vậy chi phí cho việc lưu giữ TBG là bao nhiêu, thưa ông ?

MekoStem là ngân hàng TBG duy nhất ở Đông Dương có công nghệ thu thập, xử lý và lưu giữ cả 2 loại TBG: TBG từ máu dây rốn và TBG từ màng dây rốn. Do đó, sẽ có nhiều gói dịch vụ khác nhau:

Đối với dịch vụ lưu giữ TBG từ máu dây rốn: phí thu thập, xử lý và lưu giữ cho năm đầu tiên là : 25.300.000đ (hai lăm triệu ba trăm ngàn đồng), phí lưu giữ cho những năm tiếp theo là : 2.100.000đ/năm (hai triệu một trăm ngàn đồng).

Cơ hội để thực hiện việc lưu giữ TBG dây rốn chỉ có một lần duy nhất với mỗi người nên cố gắng đừng bỏ lỡ nó. Ảnh IT

Đối với dịch vụ lưu giữ TBG từ màng dây rốn: Phí thu thập, xử lý và lưu giữ cho năm đầu tiên là : 15.800.000đ (Mười lăm triệu tám trăm ngàn đồng), phí lưu giữ cho những năm tiếp theo là 2.100.000đ/năm (hai triệu một trăm ngàn đồng). Tuy nhiên, khi khách hàng đăng ký gửi cả 2 mẫu, và/hoặc đóng tiền một lần cho nhiều năm sẽ được giảm giá theo từng gói dịch vụ.

Tác dụng của TBG thì rất lớn, chi phí cho việc lưu giữ TBG không hề nhỏ. Vậy có gì đảm bảo để TBG của khách hàng không bị sử dụng vào mục đích khác, thưa ông?

Đối với từng mẫu TBG, ngân hàng TBG MekoStem đều thiết lập một hồ sơ quản lý riêng biệt và bằng hệ thống phần mềm quản lý chuyên dụng. Đồng thời, ngân hàng TBG MekoStem thường xuyên duy trì qui trình kiểm tra, đánh giá chất lượng mẫu, cũng như có thông báo tình trạng lưu trữ cho các khách hàng mỗi năm.

Bên cạnh việc là thành viên của Hiệp hội ngân hàng TBG  dây rốn châu Á – Thái Bình Dương, hiện nay ngân hàng TBG MekoStem đã đăng ký phấn đấu trở thành thành viên của Hiệp hội ngân hàng TBG dây rốn của Mỹ, do đó, mọi hoạt động của ngân hàng TBG MekoStem phải tuân thủ chặt chẽ các qui định của các hiệp hội trên.

Vì vậy, sẽ không bao giờ có việc sử dụng mẫu TBG của khách hàng sai với mục đích đã ký kết giữa khách hàng và ngân hàng.

Thưa ông, bên cạnh việc quản lý và cam kết của bên gửi và bên giữ thì đã có hành lang pháp lý nào liên quan tới việc lưu giữ và sử dụng TBG không?

Có nhiều văn bản pháp luật trong lĩnh vực này như: Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác đã được Quốc hội thông qua ngày 29/11/2006 cho phép hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và tổ chức, hoạt động của ngân hàng mô tặng mô.

Nghị định số 26/2008/NĐ-CP, Quyết định số 03/2008/QĐ-BYT,…

Bên cạnh đó, ngân hàng TBG MekoStem được thành lập theo quyết định số 4001/UBND-VX do Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ban hành ngày 25/06/2008 và được Bộ Y tế thẩm định và cấp giấy phép hoạt động số 142/QĐ-BYT ngày 16/01/2009.  

Bên cạnh những tác dụng thì TBG có mặt trái nào không, thưa ông?

Ngoài khía cạnh y đức khi sử dụng TBG phôi, thì hiện nay việc lợi dụng những thành tựu nghiên cứu ứng dụng TBG trong nhiều chuyên ngành như trình bày ở trên để quảng cáo điều trị, làm đẹp của nhiều cơ sở đã dẫn đến nhiều hệ lụy đáng tiếc.

Việc lưu giữ TBG có nhiều tác dụng, đây là một phương pháp chữa bệnh tốt và tiên tiến trong tương lai, Ông có lời khuyên nào đối với người chuẩn bị sinh con nói riêng và người dân nói chung xung quanh vấn đề này?

TBG dây rốn không những có thể được dùng để chữa bệnh cho chính em bé đó nếu sau này chẳng may mắc các bệnh hiểm nghèo, mà còn có thể được dùng để chữa bệnh cho những thân nhân của em bé như anh chị em, cha mẹ, ông bà (là những người có tỷ lệ cao về phù hợp các chỉ số sinh học), hoặc cho cộng đồng.

Chính vì vậy, mà việc lưu giữ TBG dây rốn được coi như một “Bảo hiểm sinh học”. Mặt khác, cơ hội để thực hiện việc lưu giữ TBG dây rốn chỉ có một lần duy nhất với mỗi người nên cố gắng đừng bỏ lỡ nó.

Xin cảm ơn ông về những chia sẻ hữu ích này!