Sơn Đoòng

Vài tuần lễ qua, cái tên Sơn Đòong trở nên được quan tâm nhiều ở trong nước, khi ABC News đầu tư cho một chương trình "Chào buổi sáng nước Mỹ" trực tiếp từ rừng Phong Nha - Kẻ Bàng. Một tuần sau đó, tạp chí danh tiếng National Geographic lại công bố một chương trình khác, dự án Sơn Đoòng 360, cho phép xem những cảnh đẹp của hang từ nhiều phía, ở mọi điểm đẹp nhất trong hang.

Đã có nhiều người mong muốn được đặt chân đến Sơn Đòong, như một điểm đến nổi tiếng...

Không mấy ai nhận ra lý do tại sao Sơn Đòong lại được quan tâm nhiều thế.

Trong lời giới thiệu cho dự án của mình, Martin Edstrom, cho biết, dự án Sondoong360 của anh nhận được tài trợ của Quỹ Thám hiểm toàn cầu của National Geographic (National Geographic Global Exploration Fund) và các nhà tài trợ khác, bởi vì "Năm 2014, một kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng khổng lồ ở Sơn Đoòng được công khai. Một kế hoạch xây dựng một hệ thống cáp treo đến khu vực hang động, sẽ làm thay đổi tình trạng nguyên sơ của hang động." "Điều này đã gây ra với một làn sóng phản đối lớn từ các nhà bảo tồn và các nhà khoa học hang động, cũng như của công chúng."

Dự án của Martin được chấp thuận tài trợ để "kể câu chuyện của Sơn Đoòng trước khi quá muộn." và "ghi lại hình ảnh của Sơn Đoòng và lưu trữ nó ở dạng số cho những người muốn khám phá".

Sự đe doạ của việc khai thác hang động đặc biệt này cho mục tiêu khai thác du lịch đại chúng, đe doạ sự tồn vong của Sơn Đòong chính là lý do để nó được quan tâm đến một cách đặc biệt như vậy.

Trong nhiều năm vừa qua, chúng ta ít nói đến sự hấp dẫn của Việt Nam như một điểm đến cho du lịch khám phá, về thiên nhiên và văn hoá, trong khi đó là sự hấp dẫn thật sự, thu hút thật sự với những người ưa thích du lịch khám phá, du lịch thân thiện với môi trường và văn hoá, một trong những xu hướng lớn của du lịch hiện nay ở Châu Á - Thái Bình Dương theo một báo cáo của UNWTO.

Khai thác du lịch mạo hiểm không hẳn chỉ đơn giản là tổ chức cho thật nhiều người đến để thu tiền, bảo vệ các di tích, bảo vệ điểm đến cũng không đơn giản chỉ là đóng cửa nó, khai thác hợp lý và cân bằng giữa việc khai thác và bảo vệ sự nguyên sơ của di tích là yêu cầu quan trọng hơn cả. Hàng trăm hang động đã được phát hiện nên được cân nhắc để khai thác theo cách hợp lý, sẽ có những điểm đến như Hang Vòm, hay là động Thiên Đường cho phép khai thác cho khách thăm quan đại chúng, nhưng cũng sẽ có hàng trăm hang động khác đòi hỏi những kỹ năng đặc biệt để khám phá, sẽ cần khai thác hợp lý cho những người ưa khám phá, thích trải nghiệm cảm giác mạo hiểm, yêu thích thiên nhiên... Khai thác hợp lý những điểm đến này cũng là cách để bảo vệ những điểm đến một cách bền vững.

Khai thác du lịch hang động và du lịch mạo hiểm giờ đây đã có thể nói đến như một hướng phát triển đáng quan tâm, và việc khai thác một cách hợp lý và cân bằng những gì chúng ta đang và sẽ có, sẽ là một bài toán cần được đặt ra nghiêm túc và giải nó một cách có trách nhiệm.

Để Sơn Đòong và những hang động khác của Việt Nam sẽ được quan tâm đến theo những cách khác, như những thách thức hấp dẫn, thú vị...