Sáp nhập VinaPhone và MobiFone: Chưa quyết định chính thức

Bộ TT&TT đang xem xét đề án tái cơ cấu của Tập đoàn VNPT, trong đó có đề xuất sáp nhập VinaPhone và MobiFone. Bộ TT&TT sẽ trình Chính phủ về mô hình của VNPT trên cơ sở đảm bảo sự phát triển lành mạnh của thị trường viễn thông, quyền lợi khách hàng và lợi ích của DN.

"Sáp nhập Vinaphone và Mobifone": Thông tin trên báo chí không chính xác

Chống cạnh tranh không lành mạnh

Trả lời báo Bưu điện Việt Nam mới đây, ông Phạm Hồng Hải, Cục trưởng Cục Viễn thông của Bộ TT&TT cho biết: Tinh thần của Nghị định 25/2011/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Viễn thông quy định một tổ chức, cá nhân đã sở hữu trên 20% vốn điều lệ hoặc cổ phần trong một DN thì không được sở hữu trên 20% vốn điều lệ hoặc cổ phần của DN viễn thông khác cùng kinh doanh trong một thị trường dịch vụ viễn thông. Sở dĩ Nghị định đưa ra mức “sở hữu trên 20% vốn điều lệ hoặc cổ phần” để tránh tình trạng DN cạnh tranh không lành mạnh.

Ông Phạm Hồng Hải cũng cho biết, theo Nghị định này, VNPT sẽ phải sáp nhập VinaPhone và MobiFone hoặc cổ phần hóa một trong hai mạng di động và không được sở hữu chéo quá 20% vốn điều lệ hoặc cổ phần sang mạng kia. Tuy nhiên, các công ty con của VNPT sẽ được mua cổ phần của mạng di dộng được cổ phần hóa. Thế nhưng, các công ty con của VNPT phải là các công ty hạch toán độc lập chứ không phải những công ty hạch toán phụ thuộc như hiện nay.

Thực tế, VNPT đang sở hữu 2 mạng di động là MobiFone và VinaPhone cho nên cần phải có lộ trình thoái vốn xuống dưới 20%ở 1 trong 2 mạng. Việc hạn chế sở hữu chéo 20% ở đây là áp dụng cho công ty mẹ VNPT, các công ty con VNPT hoàn toàn có quyền sở hữu cổ phần MobiFone - miễn đây là công ty hạch toán độc lập. Vấn đề ở đây không phải là Nhà nước kiểm soát tỷ lệ sở hữu mà là kiểm soát cái để duy trì DN. Khi công ty con của VNPT đầu tư vào MobiFone cũng không phải nghe theo công ty mẹ vì họ phải đảm bảo hiệu quả đầu tư của chính mình. Như vậy, bản chất của quy định sở hữu chéo không phải là Nhà nước kiểm soát vấn đề sở hữu mà là kiểm soát môi trường cạnh tranh. Ví dụ như hiện nay, cả hai mạng di động MobiFone và VinaPhone đều là của VNPT. Nếu MobiFone có nhiều sáng kiến cạnh tranh tốt nhưng vì cạnh tranh như thế mà có thể gây ảnh hưởng tới VinaPhone thì có thể VNPT không phê duyệt. Đây là bản chất vấn đề chứ không phải bản chất là VNPT sở hữu quá nhiều trong MobiFone.

“VNPT tự chủ động đề xuất lộ trình thoái vốn ở MobiFone hoặc VinaPhone. Trên cơ sở các phương án đề xuất của VNPT, Bộ TT&TT sẽ thẩm định trình lên Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lộ trình cho VNPT thực hiện”, ông Phạm Hồng Hải nói.

VNPT trình phương án sáp nhập VinaPhone và MobiFone

Mới đây VNPT đã trình Bộ TT&TT phương án tái cơ cấu toàn bộ Tập đoàn trong đó có phương án sáp nhập hai mạng di động VinaPhone và MobiFone. Giới phân tích cho rằng, MobiFone hiện chỉ chiếm khoảng 4% lao động của VNPT nhưng lại đang chiếm xấp xỉ 50% lợi nhuận của Tập đoàn này. Đây là nguồn “cơm áo gạo tiền” nên VNPT khó đành lòng thoái vốn xuống còn 20% được. Thế nhưng, xét dưới khía cạnh lâu dài thì sẽ khó khăn trong việc lấy các tài nguyên tần số sau này. Điều đó, sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển của cả hai mạng trong tương lai. Vì vậy, việc sáp nhập hai mạng được giới phân tích cho rằng chỉ là giải pháp yên ổn tạm thời.

“Nếu VinaPhone hùng mạnh như MobiFone thì sáp nhập hay thoái vốn khỏi MobiFone cũng là việc làm không mấy khó khăn. Vì vậy, cũng cần chia sẻ với VNPT về phương án sáp nhập này trong bối cảnh Viettel đang ở thế thượng phong như hiện nay. Bởi nếu thoái vốn khỏi MobiFone thì VNPT sẽ gặp khó khăn. Nhưng ngược lại nếu sáp nhập thì liệu VNPT có gắng sức tìm cách đẩy VinaPhone khỏe mạnh như MobiFone hiện nay hay không hay lại khiến cả hai cùng yếu kém như nhau”, một chuyên gia viễn thông phân tích.

Bộ TT&TT đang xem xét phương án của VNPT

Trước thông tin trên nhiều tờ báo về việc VNPT "quyết định sáp nhập MobiFone và VinaPhone" hay "Bộ TT&TT đã đồng ý phương án sáp nhập", chiều ngày 20/3/2012 Thứ trưởng Bộ TT&TT Lê Nam Thắng đã chính thức trả lời báo chí về vấn đề này. Thứ trưởng Lê Nam Thắng cho biết, hiện Bộ TT&TT chưa có quyết định cuối cùng về vấn đề này. Vì vậy, thông tin về việc Bộ TT&TT đồng ý cho sáp nhập hai mạng VinaPhone và MobiFone là không chính xác. “Quan điểm của Bộ TT&TT trong việc cơ cấu lại các DN nhà nước trong lĩnh vực viễn thông trong đó có VNPT là phải đảm bảo cho các DN này phải hoạt động ngày càng hiệu quả hơn và khả năng cạnh tranh phải cao hơn. Thứ hai, việc xem xét cơ cấu DN viễn thông nào đó trong đó có VNPT thì cần phải xem xét một cách tổng thể để bảo đảm không chỉ lợi ích cho DN mà còn phải đảm bảo đem lại lợi ích cho toàn xã hội”, Thứ trưởng Lê Nam Thắng nói.

Vẫn theo Thứ trưởng Lê Nam Thắng, có nhiều phương án tái cơ cấu đối với các doanh nghiệp như sáp nhập hoặc chia tách. Bộ cũng đang chỉ đạo các DN nhà nước trong lĩnh vực viễn thông phải rà soát lại những quy định trên. Nhưng phương án nào cũng phải đảm bảo nguyên tắc DN hoạt động hiệu quả hơn và thị trường phát triển bền vững, không có độc quyền và cũng không có cạnh tranh quá mức.

Thái Khang