Rõ nguyên nhân lật cầu treo Chu Va 6, Bộ GTVT đề nghị khởi tố

Cầu Chu Va 6 bị lật không phải do quá tải

Bộ GTVT vừa báo cáo Thủ tướng Chính phủ nguyên nhân sự cố lật mặt cầu treo Chu Va 6 (xã Sơn Bình, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) vừa qua. Từ những kết quả thu thập được, Bộ GTVT đề nghị Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an, UBND tỉnh Lai Châu khởi tố vụ án, truy cứu trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Theo kết quả điều tra, nguyên nhân trực tiếp gây sự cố được xác định là do đứt đột ngột phần ắc neo tăng đơ tại đầu neo cáp thượng lưu cầu phía bản Chu Va 8, dẫn đến mất khả năng chịu lực của cáp chủ thượng lưu gây xoắn lật mặt cầu, hất người đi trên cầu xuống sông.

Tuy nhiên để làm rõ nguyên nhân sự cố, Tổ công tác được thành lập trước đó đề nghị UBND huyện Tam Đường cung cấp chính xác số lượng, vị trí của người trên cầu tại thời điểm xảy ra sự cố và công tác thiết kế, chế tạo, lắp đặt hệ thống tăng đơ neo cáp.

Theo Hồ sơ thiết kế và báo cáo thẩm định, cầu Chu Va 6 thiết kế theo tải trọng cho xe gắn máy, đoàn người đi bộ, xe súc vật kéo, tải trọng tương đương 1,5 tấn. Hoạt tải tính chung 100 kg/m2 mặt cầu, quy ra tải trọng rải đều tiêu chuẩn theo chiều dài cầu là 150 kg/m. Trong tính toán đã xét đến hệ số vượt tải là 1,4 cho thấy cầu có thể chịu tải trọng rải đều theo chiều dài cầu là 210 kg/m tương ứng với tổng tải trọng 11,34 tấn.

Do vậy với đoàn người phân bố đều, đi không đều bước để không xảy ra cộng hưởng thì có thể chịu được số người trên cầu nhiều hơn 135 người.

Bên cạnh đó hệ cáp chủ có khả năng chịu tải 72,4 tấn, tổng khả năng chịu lực của cáp là 148,8 tấn, gấp 4,43 lần lực kéo tính toán yêu cầu thể hiện trong hồ sơ thiết kế. Hệ neo được thiết kế có khả năng chịu lực tối thiểu 60 tấn /1 bên, gấp 3,67 lần lực kéo tính toán yêu cầu…

Hình ảnh ghi lại tại thời điểm xảy ra sự cố có khoảng 50 người đi trên một nửa chiều dài cầu phía bản Chu Va 6. Tính ra tải trọng rải đều dọc cầu khoảng 111 kg/m, nhỏ hơn 150 kg/m. Như vậy, sự cố do nguyên nhân quá tải có thể loại trừ. Các hình ảnh ghi lại cho thấy người đi trên cầu không đều bước, không thấy xuất hiện biên độ dao động mặt cầu lớn, chứng tỏ không xảy ra hiện tượng cộng hưởng ở thời điểm xảy ra sự cố. Các yếu tố môi trường như gió, nhiệt độ cũng không phát hiện thấy có hiện tượng bất thường.

Theo Báo cáo của Sở GTVT tỉnh Lai Châu, trụ tháp cầu được đổ bằng bê tông cốt thép M200 theo đúng kích thước thiết kế. Tuy nhiên, sau khi tháo dỡ ván khuôn, do thấy bề mặt bê tông xấu, không được phẳng, để tạo thẩm mỹ cho trụ tháp cầu, tư vấn giám sát đã yêu cầu nhà thầu ốp thêm hàng gạch và trát vữa tạo phẳng.

Về thi công, qua quan sát hiện trường thấy ắc neo bị đứt nói trên bị phá hoại giòn gây ra đứt vỡ đột ngột. Bề mặt lỗ chốt ắc neo phía trong lồi lõm, biểu hiện có khả năng được gia công tạo lỗ bằng cách gia nhiệt thổi xuyên chiều dày, làm thay đổi tính chất cơ lý của vật liệu.

Từ những phân tích đánh giá trên, Tổ công tác Bộ GTVT xác định nguyên nhân sự cố do việc chế tạo ắc neo tăng đơ có 2 sai sót lớn là không đúng thiết kế và không tuân thủ quy trình kỹ thuật. 

Việc gia nhiệt không đúng quy trình sẽ làm thay đổi tính chất cơ lý của vật liệu thép. Vết đứt ắc neo tăng đơ tại hiện trường thể hiện rõ việc phá hoại đột ngột do vật liệu hóa giòn. Tổ công tác nhận định, đây là nguyên nhân trực tiếp gây sự cố. Một sai phạm khác được phát hiện là thi công trụ tháp neo không đúng yêu cầu kỹ thuật, việc ốp gạch, trát phủ ngoài trụ tháp không có trong hồ sơ thiết kế…

Trên cơ sở kết quả báo cáo của Tổ công tác kỹ thuật, Bộ GTVT đã có Văn bản gửi UBND tỉnh Lai Châu, Bộ Công an đề nghị xem xét, khởi tố vụ án để truy cứu trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân liên quan đến sự cố lật cầu treo Chu Va 6.

Bộ GTVT kiến nghị đối với nhà thầu phải chịu trách nhiệm về nguyên nhân sự cố do thi công ắc neo tăng đơ không đúng kích thước thiết kế, công nghệ chế tạo dẫn đến không đảm bảo yêu cầu chịu tải, gây sự cố nghiêm trọng. Ngoài ra, Nhà thầu còn phải chịu trách nhiệm về thi công trụ tháp không đúng hồ sơ thiết kế.

Đơn vị tư vấn thiết kế, chịu trách nhiệm về các sai sót trong Hồ sơ thiết kế, không chỉ dẫn về mác thép đúc làm ắc neo tăng đơ… Phía tư vấn giám sát phải chịu trách nhiệm vì không theo dõi, giám sát quá trình chế tạo, kiểm tra chất lượng, lắp đặt ắc neo tăng đơ dẫn đến sự cố.

Ngoài ra Chủ đầu tư và Ban Quản lý dự án phải chịu trách nhiệm về việc để xảy ra sự cố nghiêm trọng trong dự án xây dựng cầu Chu Va 6.