Quản lý xăng dầu đừng để "vừa đá bóng vừa thổi còi”!
![]() |
Bà Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội (Ảnh: Xuân Hải) |
Bà Lê Thị Nga cho biết: "Tại phần chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính chiều nay tôi đã gửi câu hỏi chất vấn đến Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng liên quan đến công tác quản lý kinh doanh xăng dầu. Cụ thể như: Tôi nhiều lần lên tiếng trước Quốc hội về nhập nhằng không công khai, minh bạch trong kinh doanh xăng dầu. Tôi đã chất vấn nhiều lần tại Quốc hội thì Bộ trưởng Bộ Công Thương nói do Nghị định 84. Tôi đã nhiều lần "đòi nợ" nhưng không có kết quả. Vậy, người tiêu dùng là người chịu thiệt hại. Trong khi đó giá kinh doanh xăng dầu giờ lại đẩy về cho Bộ Công Thương. Vậy trách nhiệm của Bộ trưởng như thế nào về việc không thực hiện lời hứa của mình trước Quốc hội, trước nhân dân? Tôi cũng xin gửi câu hỏi này tới Thủ tướng Chính phủ?".
Dưới đây là phần trao đổi của bà Lê Thị Nga với PV Infonet:
Thưa bà, bà có ý kiến đánh giá như thế nào về phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đối với câu hỏi của mình?
Qua phần trả lời của Bộ trưởng Bộ tài chính Đinh Tiến Dũng về cơ bản tôi thấy Bộ trưởng đã trả lời rõ và nắm chắc vấn đề. Tôi nghĩ chuyển điều hành giá xăng dầu sang Bộ Tài chính thì sẽ phù hợp hơn, còn bây giờ quản lý việc này gồm cả Bộ Tài chính lẫn Bộ Công Thương.
Vì sao bà lại cho rằng việc chuyển điều hành giá xăng dầu sang Bộ Tài chính thì quản lý sẽ tốt hơn?
Theo quan điểm của tôi, nếu giao cho Bộ Công Thương quản lý về giá thì sẽ tạo nên tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”. Vì Bộ Công thương vừa là cơ quan chủ quản của Petrolimex - là doanh nghiệp chiếm 50% thị phần xăng dầu hiện nay vừa là cơ quan quản lý cạnh tranh, vừa là cơ quan quản lý giá và cơ quan quản lý thị trường. Như vậy là Bộ Công Thương sắm rất nhiều vai, những vai này có thẩm quyền giám sát nhau, vậy khó đảm bảo yếu tố khách quan.
Thực tế trong thời gian vừa rồi có nhiều trường hợp mà dư luận người ta cũng không giải thích được là có cuộc họp với một số doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu do Bộ Công Thương chủ trì, khi đó có một đồng chí lãnh đạo Bộ lại đứng ra biện minh, giải thích hộ doanh nghiệp là không phù hợp, vì Bộ Công Thương thực hiện vai trò quản lý nhà nước, vai trò chủ quản chứ không phải là vai trò giám sát thị trường. Quan điểm của tôi là chỗ này cần phải hỏi thêm.
Trong câu hỏi chất vấn của mình bà cũng đề cập vấn đề cần có nghị định thay thế Nghị định 84/2009/NĐ – CP của Chính phủ về quy định kinh doanh xăng dầu, thưa bà?
Về mặt thực chất, Nghị định 84/2009/NĐ - CP quy định về kinh doanh xăng dầu thực hiện theo cơ chế thị trường, tuy nhiên Nghị định này cũng đã lâu rồi, tình hình thực tiễn hiện nay cũng khác rất nhiều rồi và ngay cả Thứ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Công Thương khóa trước cũng đều nói cần phải sửa đổi Nghị định này. Và cho đến giờ thì Chính phủ cũng thấy cần thiết để thay đổi Nghị định 84 bằng nghị định khác để việc điều hành quản lý kinh doanh xăng dầu phù hợp với thực tiễn. Muốn đảm bảo phải có yếu tố thị trường đầy đủ thì mới quản lý được, còn chưa có yếu tố thị trường đầy đủ mà cho phép cạnh tranh xăng dầu theo cơ chế thị trường thì sẽ làm cho méo mó yếu tố thị trường đi.
Xin cảm ơn bà!
Nghị định 84/2009/NĐ – CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ quy định về kinh doanh xăng dầu, trong đó Điều 27 quy định cụ thể về Giá bán xăng dầu:
1. Nguyên tắc quản lý giá bán xăng dầu.
a) Giá bán xăng dầu được thực hiện theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước;
b) Thương nhân đầu mối được quyền quyết định giá bán buôn; việc điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu được thực hiện theo nguyên tắc, trình tự quy định tại Điều này; có trách nhiệm tham gia bình ổn giá theo quy định của pháp luật hiện hành và được bù đắp lại những chi phí hợp lý khi tham gia bình ổn giá;
c) Thời gian giữa hai (02) lần điều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là mười (10) ngày dương lịch đối với trường hợp tăng giá, tối đa là mười (10) ngày dương lịch đối với trường hợp giảm giá; khi điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu, thương nhân đầu mối đồng thời phải gửi quyết định giá và phương án giá của mình đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
d) Cơ quan nhà nước có thẩm quyền, khi nhận được quyết định giá và phương án giá của thương nhân đầu mối, có trách nhiệm giám sát để bảo đảm việc điều chỉnh giá của thương nhân đầu mối thực hiện đúng quy định của pháp luật;
đ) Căn cứ tình hình kinh tế - xã hội, giá xăng dầu thế giới trong từng thời kỳ, Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh các quy định nêu tại khoản 2, khoản 3 Điều này.
2. Điều chỉnh giảm giá bán lẻ xăng dầu
a) Trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở giảm trong phạm vi mười hai phần trăm (≤ 12%) so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối phải giảm giá bán lẻ tương ứng;
b) Trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở giảm trên mười hai phần trăm (> 12%) so với giá bán lẻ hiện hành, sau khi cơ quan có thẩm quyền áp dụng các giải pháp điều tiết về tài chính theo quy định của pháp luật (Thuế nhập khẩu, Quỹ Bình ổn giá...), thương nhân đầu mối tiếp tục giảm giá bán lẻ của mình; không hạn chế khoảng thời gian giữa hai (02) lần giảm và số lần giảm giá.
3. Điều chỉnh tăng giá bán lẻ xăng dầu.
a) Trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trong phạm vi bảy phần trăm (≤ 07%) so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối được quyền tăng giá bán lẻ tương ứng;
b) Trường hợp các yếu tố cấu thành làm cho giá cơ sở tăng vượt bảy phần trăm (> 07%) đến mười hai phần trăm (≤ 12%) so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối được quyền tăng giá theo điểm a khoản này cộng (+) thêm sáu mươi phần trăm (60%) của mức giá cơ sở tăng trên bảy phần trăm (> 07%) đến mười hai phần trăm (≤ 12%); bốn mươi phần trăm (40%) còn lại sử dụng Quỹ Bình ổn giá để bù đắp theo hướng dẫn của Bộ Tài chính;
c) Trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trên mười hai phần trăm (> 12%) so với giá bán lẻ hiện hành hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Nhà nước công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá thông qua điều hành thuế, quỹ Bình ổn giá và theo quy định của pháp luật hiện hành.