PTT Vũ Đức Đam: Phải có hành vi rất nghiêm với các DN có tiêu cực trong XKLĐ

Ngày 8/3, đến tham dự và phát biểu tại Hội nghị nâng cao chất lượng hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho rằng, xuất khẩu lao động (XKLĐ) không chỉ giúp xóa đói giảm nghèo ở nhiều địa phương mà còn là việc chuẩn bị lực lượng lao động trong những lĩnh vực mà chúng ta cần, nếu những người đi lao động về mà tổ chức lại tốt thì cũng thêm một yếu tố để thu hút đầu tư từ nước ngoài. Đặc biệt, XKLĐ còn chính là mang hình ảnh nước ta ra nước ngoài.

Vì thế, Phó Thủ tướng lưu ý cần phải chấn chỉnh bằng được những cái còn bất cập, mở thêm thị trường, ngành nghề mới, phân khúc mới. Phải có chính sách để tất cả mọi địa phương đều vào cuộc, không chỉ là chính quyền mà toàn bộ hệ thống. Đồng thời, phải tăng cường công tác đào tạo, nhất là khi các ngành nghề đã đưa về (Bộ LĐ-TB-XH) là điều rất thuận lợi.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Xuất khẩu lao động chính là mang hình ảnh nước ta ra nước ngoài.

Song, Phó Thủ tướng đặt câu hỏi: Tại sao có 282 DN XKLĐ nhưng mới chỉ có 160 DN là hội viên của Hiệp hội xuất khẩu lao động Việt Nam? Theo Phó Thủ tướng phải làm sao phải tất cả các DN đã đưa lao động ra nước ngoài đều tham gia Hiệp hội để cùng Nhà nước tạo ra môi trường bởi có nhiều thứ Nhà nước làm không hiệu quả bằng Hiệp hội. Làm sao chỉ một ý kiến của Hiệp hội thì các đối tác nước ngoài nhìn vào ý kiến đó mà đưa ra quyết định.

“Chúng ta làm trên cơ sở bình đẳng, cởi mở, công khai, đừng để “con sâu làm rầu nồi canh”, những thứ tiêu cực, phần nào phản ánh là do chính quyền thì không được chấp nhận như thế. Cần phải đấu tranh với tiêu cực, vòi vĩnh. Cái chính là ở doanh nghiệp, cũng có doanh nghiệp chấp hành không tốt thì cần đấu tranh. Đặc biệt liên quan đến việc thu các loại phí, các quy định của chính các doanh nghiệp dẫn đến câu chuyện có “cò” XKLĐ, có các tiêu cực.

Chúng ta phải có hành vi rất nghiêm với các DN đó, trước hết thông qua Hiệp hội phải có ý kiến xử phạt một mức. Có khi theo quy định chưa đóng cửa, chưa bắt dừng nhưng bằng tuyên bố của Hiệp hội, công khai thì DN đó sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng cho rằng, phải có cơ chế, phía Bộ và toàn bộ hệ thống của ngành lao động bên dưới nhưng quan trọng là Hiệp hội phải đưa ra được chương trình để người lao động trực tiếp biết được cơ hội việc làm, cũng như quyền lợi và trách nhiệm của mình khi tham gia lao động ở nước ngoài.

Theo thống kê từ Bộ Lao động – Thương binh và xã hội (LĐ-TB&XH), trong 3 năm, từ 2014-2016 đã có gần 350.000 người lao động đi làm việc ở nước ngoài, riêng trong năm 2016 là trên 126.000 lao động. Tính đến hết tháng 12/2016, cả nước có 277 DN có giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người đi làm việc ở nước ngoài. Phần lớn các DN sau khi được cấp giấy phép luôn coi trọng công tác tuyển chọn, quản lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Từ năm 2010 đến nay, trung bình mỗi năm có khoảng 20 DN đưa được trên 1.000 lao động ra nước ngoài làm việc.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ LĐ-TB&XH, nguồn lao động của nước ta vẫn còn yếu về ngoại ngữ, tay nghề chưa phù hợp chất lượng thị trường, chưa quen tác phong làm việc công nghiệp. Thực tế, nhận thức và chất lượng của người lao động chưa thể nâng cao trong thời gian ngắn khi học tập trung bồi dưỡng kiến thức trước khi đi làm việc.

Cùng với đó là tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, giành hợp đồng cung ứng lao động giữa các DN cả trong và ngoài nước dẫn đến giảm quyền lợi, tăng chi phí đóng góp của người lao động chậm được khắc phục. Vẫn tồn tại tình trạng DN được cấp phép hoạt động nhưng không trực tiếp khai thác, tìm kiếm hợp đồng cung ứng, tư vấn, tuyển chọn lao động mà khoán trắng lao động cho chi nhánh hoặc trung tâm trực thuộc trong khi quản lý không chặt chẽ hoạt động của chi nhánh, trung tâm này.

Mục tiêu của Bộ LĐ-TB&XH, từ năm 2017-2020, hàng năm đưa được khoảng 100.000-120.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, trong đó có khoảng 70 - 80% lao động đã qua đào tạo.

Vì thế, theo Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp, Bộ sẽ xây dựng những quy định và điều kiện chặt chẽ hơn nữa để chỉ những DN thực sự đáp ứng đủ và bảo đảm duy trì các điều kiện theo quy định của pháp luật mới được tham gia hoạt động đưa người đi làm việc ở nước ngoài.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp khẳng định, Bộ LĐ-TB&XH sẽ kiên quyết xử lý các DN tuyển chọn lao động thông qua môi giới, cò mồi, thu phí vượt mức quy định hoặc thu tiền nhưng không đưa được lao động đi, không bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

“Trường hợp phát hiện các DN không duy trì việc đáp ứng các điều kiện hoạt động theo quy định của pháp luật, Bộ sẽ kiên quyết thu hồi giấy phép hoạt động”, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nói.