Phòng chống HIV/AIDS: Toàn dân tham gia mới thành công!

Hội nghị tổng kết phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư giai đoạn 2008 - 2012 tổ chức ở Đà Nẵng ngày 26/11 - Ảnh: HC

Quốc tế hoan nghênh cách làm của Việt Nam

Đây là hội nghị "3 trong 1" nhằm thực hiện chủ trương tiết kiệm, gồm tổng kết phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư giai đoạn 2008 - 2012; triển khai Chiến lược quốc gia Phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và ký kết Chương trình phối hợp đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư giai đoạn 2012-2020.

Theo ông Vũ Trọng Kim, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam, phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS là một trong 8 mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ mà Việt Nam đã cam kết với cộng đồng quốc tế. Vì vậy, công tác phòng chống HIV/AIDS luôn đòi hỏi nỗ lực vào cuộc của các cấp, ngành mà phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư là một điển hình.

Sau 5 năm, phong trào đã được triển khai đạt nhiều hiệu quả thiết thực. Năm 2009 chỉ có 41,22% huyện thị triển khai phong trào thì đến tháng 6/2012 đã tăng lên 69,49%. Trong đó có 5.023 xã phường (48%) triển khai phong trào tại 31.689 địa bàn dân cư; cao nhất ở Tây Nguyên, Nam Trung Bộ đạt trên 70%. Một số tỉnh triển khai rộng ra 100% huyện/thị xã/phường như Cần Thơ, Bắc Ninh, Khánh Hòa …

"Chúng tôi nhiệt liệt hoan nghênh cách làm đa ngành và hướng tới cộng đồng của phong trào này. Các cấp lãnh đạo chính quyền đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn nội lực và khơi dậy tinh thần chủ động của cộng đồng, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng về những vấn đề như HIV, ma tuý, mại dâm còn đang gặp rất nhiều trở ngại do việc chưa hiểu biết đầy đủ nên sợ hãi, dẫn đến kỳ thị, phân biệt đối xử!" - bà Deborah Chatsis, Đại sứ Canada, đồng chủ toạ nhóm các Đại sứ và Trưởng đại diện các tổ chức quốc tế hỗ trợ phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam nói.

8 tập thể tiểu biểu trong cả nước được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ do có thành tích xuất sắc trong phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư giai đoạn 2008 - 2012 - Ảnh: HC

Mỗi tháng Việt Nam vẫn phát hiện trên 1.000 ca nhiễm HIV mới

Tuy nhiên theo báo cáo của Ủy ban Quốc gia Phòng, chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm, dịch HIV/AIDS ở Việt Nam vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Đến ngày 30/6/2012, cả nước có 204.019 người nhiễm HIV đang sống; trong đó có 58.569 người ở giai đoạn AIDS. Và kể từ đầu vụ dịch đến nay đã có 61.856 người đã tử vong do AIDS.

Mặc dù năm 2011 là năm thứ 4 liên tiếp số người nhiễm mới HIV, số bệnh nhân AIDS và số người tử vong do AIDS ở Việt Nam giảm so với năm trước đó nhưng tốc độ giảm đã chững lại, không còn giảm nhanh như những năm trước đây và trung bình mỗi tháng Việt Nam vẫn phát hiện trên 1.000 ca nhiễm HIV mới.

Một xu hướng đáng lo ngại là dịch HIV vẫn tiếp tục lan rộng về địa dư và trong các nhóm người được coi là có hành vi nguy cơ thấp. Đến cuối tháng 6/2012, toàn quốc đã phát hiện người nhiễm HIV tại 78,1% xã/phường, 98% quận/huyện của 63/63 tỉnh, thành. Số xã, phường có người nhiễm HIV tăng 0,3% so với cuối năm 2011.

"Tỉ lệ nhiễm HIV cao trong nhóm người được coi là có "nguy cơ thấp" (như tỉ lệ người nhiễm HIV trong nhóm dân tộc thiểu số tại Sơn La chiếm tới 4,4%; tại Nghệ An 3,25%; tỉ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ sinh đẻ ở nông thôn tỉnh Điện Biên là 2,5%...) có thể cảnh báo nguy cơ dịch lây lan mạnh trong cộng đồng, đặc biệt là ở một số khu vực miền núi" - Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nói.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định với các nhà tài trợ quốc tế cam kết của Việt Nam hướng tới tầm nhìn “ba không” của Liên Hợp quốc - Ảnh: HC

Ông còn cho biết, đường lây truyền HIV tại Việt Nam cũng đang có sự thay đổi. Trong số người nhiễm HIV phát hiện hàng năm thì tỉ lệ người nhiễm HIV do lây truyền qua đường tình dục chiếm tỉ lệ ngày càng cao (trong 6 tháng đầu năm 2012, tính chung cả nước, tỉ lệ này cao hơn tỉ lệ người nhiễm HIV do lây truyền qua đường máu). Một số khu vực đặc biệt cao như ĐBSCL 76%, khu vực duyên hải miền Trung 60%...

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh: "Việc thay đổi đường lây truyền HIV chủ yếu từ đường máu sang đường tình dục cũng cảnh báo việc dịch HIV ngày càng lan rộng trong cộng đồng dân cư. Vì vậy việc khống chế dịch sẽ ngày càng khó khăn hơn".

Không để dịch HIV/AIDS ảnh hưởng đến sự phát triển của dân tộc

Trước tình hình đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh yêu cầu ngăn chặn có hiệu quả đại dịch HIV/AIDS để không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của dân tộc. Cùng với biểu dương 58 cấp ủy các tỉnh, thành và đặc biệt là 69 tổ chức, cá nhân, tập thể được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (7 tập thể), Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam (10 tập thể, 10 cá nhân) và Bộ Y tế (22 tập thể và 20 cá nhân) do thực hiện tốt phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư, Phó Thủ tướng cũng phê bình Hậu Giang, Bến Tre, Thái Nguyên chưa thực sự làm tốt công tác này.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: "Sự đe doạ của đại dịch này không loại trừ bất cứ địa phương nào, dù là vùng xa xôi hẻo lánh hay đô thị sầm uất. Chúng ta đã có Chiến lược quốc gia về phòng chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030, đã có Nghị định của Chính phủ quy định về điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế... Vấn đề còn lại chính là toàn dân tham gia mới thành công!".

Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam Vũ Trọng Kim, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Hoàng Tuấn Anh và Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến ký kết Chương trình phối hợp đẩy mạnh phong trào "Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư giai đoạn 2012-2020" - Ảnh: HC

Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, việc giảm tỉ lệ nhiễm HIV dưới 0,3% dân số là mục tiêu chiến lược đầy thách thức mà không phải quốc gia nào cũng dễ vượt qua. Do đã trở thành nước có thu nhập trung bình nên mức tài trợ của quốc tế dành cho Việt Nam sẽ giảm. Vì vậy các địa phương phải lên kế hoạch bố trí ngân sách, quyết liệt tăng cường công tác quản lý, phối hợp lồng ghép phòng, chống HIV/AIDS với các chương trình trên địa bàn.

Thay mặt Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cảm ơn sự giúp đỡ song phương, đa phương, các tổ chức quốc tế, phi chính phủ đối với Việt Nam trong công tác phòng chống dịch bệnh HIV/AIDS. Đồng thời khẳng định cam kết của Việt Nam hướng tới tầm nhìn “ba không” của Liên Hợp quốc: không còn người nhiễm mới HIV, không còn người tử vong do AIDS, không còn kỳ thị phân biệt đối xử với HIV/AIDS.

Tại hội nghị, lãnh đạo Ủy ban TƯ MTTQ Việt Nam, Bộ Y tế, Bộ VH-TT&DL cũng đã ký kết Chương trình phối hợp đẩy mạnh phong trào "Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư giai đoạn 2012-2020" với mục tiêu đến năm 2015 có ít nhất 80% xã/phường/thị trấn và 70% khu dân cư triển khai, đến năm 2020 có 100% xã/phường/thị trấn và ít nhất 90% khu dân cư triển khai phong trào này.