Phe nổi dậy Syria gạt bỏ đề xuất vùng an toàn, lên án Nga "chia cắt" đất nước

Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ (ủng hộ quân nổi dậy Syria) và Iran (ủng hộ chính phủ Tổng thống Syria Bashar al-Assad) đã đồng ý đề xuất thành lập các khu vực an toàn tại Syria tại hội nghị đàm phán vấn đề Syria ở thủ đô Astana (Kazakhstan). Đề xuất này cũng nhận được sự đồng thuận từ phía Liên Hợp Quốc, tuy nhiên nó đã vấp phải sự nghi ngại từ phía Mỹ.

Đặc phái viên Liên Hợp Quốc Staffan de Mistura phát biểu sau cuộc đàm phán về vấn đề Syria ở thủ đô Astana (Kazakhstan).

“Chúng tôi muốn Syria đảm bảo chủ quyền lãnh thổ của mình”, đại diện phe đối lập Osama Abu Zaid phát biểu sau khi Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran ký kết bản ghi nhớ lập nên vùng an toàn. “Chúng tôi phản đối bất kỳ các hành động chia cắt Syria. Còn về thỏa thuận giữa ba nước, chúng tôi không bao giờ chấp thuận nó chùng nào Iran còn được coi là nước bảo hộ”.

Ông cũng nói rằng giữa lời hứa của Nga và thực tiễn đang có một “khoảng cách lớn”. “Chúng ta đã có một thỏa thuận được ký kết, tại sao nó vẫn chưa được thực hiện?”, ông Abu Zaid cho biết, ám chỉ lệnh ngừng bắn mà Nga công bố vào tháng 12 nhưng không có hiệu lực.

“Vấn đề cơ bản ở đây đó là Nga không thể hoặc không muốn thực hiện lời hứa mà mình đưa ra”, ông Abu Zaid kết luận.

Hiện nội dung của bản ghi nhớ vẫn chưa được Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran công bố. Song các vùng an toàn này được cho là những khu vực hoàn toàn không có xung đột nhằm giúp mở rộng tầm ảnh hưởng của lệnh ngừng bắn và sẽ được giám sát bởi quân đội nước ngoài.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đưa ra tuyên bố rằng họ nghi ngờ khả năng của Iran trong vai trò là bên bảo đảm cho thỏa thuận cũng như không tin tưởng chính quyền Damascus.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cũng đưa ra phát biểu rằng ông đặt nhiều hi vọng vào đề xuất này, nhưng cảnh báo rằng nó “phải cải thiện đời sống của người dân Syria”.

Ngoại trưởng Ả Rập Xê út Adel al-Jubeir phát biểu trong một chuyến thăm tới thủ đô Washington, D.C. của Mỹ rằng quốc gia ủng hộ việc thiết lập vùng an toàn ở Syria song họ muốn biết thêm chi tiết về phương án này.

Đại diện cuộc đàm phán của Nga Alexander Lavrentyev cho biết, Nga sẽ triển khai quân đội để đảm bảo an ninh cho các khu vực này và rằng các tổ chức giám sát cũng được mời đến các vùng an toàn nếu Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý.