Phát huy dân chủ gắn liền với tăng cường kỷ cương, kỷ luật

Theo PGS.TS Nguyễn Đức Minh, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật cho rằng, trong dự thảo văn kiện Đại hội XII của Đảng, từ “dân chủ” được nhắc đến 69 lần, nhiều hơn so với trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X tại Đại hội XI 46 lần.

Điểm mới dễ nhận thấy nhất trong dự thảo Báo cáo chính trị là phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa đã được đưa vào chủ đề của Đại hội. Điều đó có nghĩa rằng, dân chủ xã hội chủ nghĩa được coi là yếu tố nền tảng tư tưởng, định hướng hành động và là mục tiêu cơ bản nhất cần được thực hiện trong nhiệm kỳ tới của Đảng.        

PGS.TS Nguyễn Đức Minh. (Ảnh: Thu Hà)

So sánh với Báo cáo chính trị của Đại hội XI, PGS.TS Nguyễn Đức Minh nhận định, dự thảo Báo cáo chính trị đã đánh giá đầy đủ hơn thành tựu, hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân tồn tại trong phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa ở nước ta trong thời gian qua. Phương hướng, nhiệm vụ phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa được xác định rõ ràng, cụ thể hơn trong dự thảo Báo cáo chính trị.

PGS.TS Nguyễn Đức Minh nêu quan điểm, cách tiếp cận của dự thảo Báo cáo chính trị là hợp lý trong thể hiện và trình bày về dân chủ xã hội chủ nghĩa. “Giống như Báo cáo chính trị của Đại hội XI, dự thảo Báo cáo chính trị cũng dành riêng một mục lớn (mục XIII) đánh giá tình hình, đề ra phương hướng, nhiệm vụ phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Ngoài ra, định hướng bảo đảm và phát huy dân chủ cũng được xác định trong các lĩnh vực cụ thể như: trong hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; giáo dục và đào tạo; khoa học và công nghệ; xây dựng con người; văn hóa, văn học, nghệ thuật, báo chí; xây dựng Nhà nước pháp quyền; xây dựng Đảng…

Về phương hướng của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI nêu ra trong dự thảo Báo cáo chính trị về phát huy dân chủ, PGS.TS Nguyễn Đức Minh cho rằng, dân chủ xã hội chủ nghĩa được gắn với bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân; dân chủ phải được thực hiện đầy đủ, nghiêm túc trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; dân chủ là nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Nhà nước.

Thông qua hiến pháp và các đạo luật, nhân dân trao quyền, ủy quyền cho nhà nước đại diện cho họ thực thi quyền lực và nhân dân kiểm tra, giám sát nhà nước. Tính dân chủ đã được phản ánh rõ khi dự thảo Báo cáo chính trị xác định “Mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đều xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân, được nhân dân tham gia ý kiến” – PGS.TS Minh nói thêm.

Để hiện thực hóa phương hướng phát huy dân chủ đã được nêu ra trong dự thảo Báo cáo chính trị, PGS.TS Nguyễn Đức Minh đề xuất cần thực hiện nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành dân chủ của người dân, cán bộ, công chức, viên chức và đảng viên. Đặc biệt, tạo cơ chế để nhân dân thực hiện đầy đủ quyền làm chủ của họ bằng hình thức dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện. Gắn sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền với đảm bảo dân chủ.

Mặt khác, đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đó là nguyên tắc nhà nước pháp quyền gắn với sự tối thượng của hiến pháp và các đạo luật; phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện quyền lập pháp, quyền hành pháp và quyền tư pháp; quyết định theo đa số; bầu cử phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín.

Đồng thời, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, sự tự do, công bằng, bình đẳng, khoan dung và công bằng với đại đa số người dân. Giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa tính phố biến và tính đặc thù của dân chủ. Phát huy dân chủ gắn liền với tăng cường kỷ cương, kỷ luật, đồng thời đề cao trách nhiệm công dân và đạo đức xã hội…PGS.TS Nguyễn Đức Minh kiến nghị.